Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γρηγόριος Χονδροκούκης Καθηγητής Τμήμα Βιομηχανικής Διοίκησης και Τεχνολογίας ΕΚΠΑ
Δημήτριος Καραλέκας Καθηγητής Τμήμα Βιομηχανικής Διοίκησης και Τεχνολογίας ΕΚΠΑ
Ιωάννης Γιαννατσής Επικουρικός Καθηγητής Τμήμα Βιομηχανικής Διοίκησης και Τεχνολογίας ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η παρατεταμένη διάρκεια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, είχε ως αποτέλεσμα
την αύξηση του φαινομένου της διαρροής ανθρώπινου κεφαλαίου, το οποίο είναι
γνωστό και ως «brain drain». Μεταξύ 2008 και 2015, εγκατέλειψαν την Ελλάδα 700
χιλιάδες μετανάστες, εκ των οποίων, ένα σημαντικό ποσοστό αφορά σε νέους,
ανύπανδρους και άτομα με υψηλή ειδίκευση. Πιο συγκεκριμένα, το 21.8% των
μεταναστών αποτελούν εργατικό δυναμικό υψηλής ποιότητας. Η διαρροή αυτή έχει
αρνητική επίδραση στο ΑΕΠ της χώρας, καθώς η ανάπτυξη της οικονομίας
στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα. Οι παράγοντες
που συμβάλουν καθοριστικά στη φυγή του επιστημονικού προσωπικού είναι η υψηλή
ανεργία, η υφιστάμενη οικονομική κατάσταση, ο χαμηλός ρυθμός ανάπτυξης και η
έλλειψη πολιτικής βούλησης για την προώθηση της αριστείας και στην παροχή
ευκαιριών για πρόοδο. Η ανάγκη να οριοθετηθούν οι πτυχές του φαινομένου και να
μελετηθούν τα χαρακτηριστικά του είναι επιτακτική, δεδομένου ότι είναι ισχυρή η
ένταση και η δυναμική του. Επιπλέον, χρειάζεται να διερευνηθούν οι λόγοι και οι
αιτίες της έντασης του φαινομένου και να προσδιοριστούν οι επιπτώσεις του στην
εγχώρια οικονομία.
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να επιχειρήσει να απαντήσει στα ανωτέρω
ζητήματα και να προτείνει χρήσιμες ενέργειες και πολιτικές για τη συγκράτηση, την
αναστροφή του φαινομένου ή ακόμα και για την μετατροπή των αρνητικών
συνεπειών για την οικονομία σε θετικές. Τα ευρήματα της μελέτης δείχνουν ότι η
ένταση του φαινομένου αυξήθηκε κατά την πρόσφατη οικονομική κρίσης, τόσο ως
προς το μέγεθος, όσο και ως προς διάρκεια. Φάνηκε επίσης ότι σημαντικό μέρος της
μεταναστευτικής ροής αφορά στο νέο, υγιές, υψηλά μορφωμένο και εξειδικευμένο
τμήμα του εγχώριου εργατικού δυναμικού. Επιπλέον, η μελέτη έδειξε ότι θα πρέπει
να αναζητηθούν και άλλες αιτίες, για την ένταση του φαινομένου, πέραν της
οικονομικής κρίσης, όπως οι μακροχρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες της εγχώριας
παραγωγής, οι αδυναμίες του εκπαιδευτικού συστήματος και η αδυναμία της
εγχώριας οικονομίας να προσελκύσει και να διατηρήσει ταλέντα.
Λέξεις κλειδιά: «διαρροή επιστημονικού δυναμικού», «διαρροή εγκεφάλων»,
«κυκλοφορία εγκεφάλων»
Λέξεις-κλειδιά:
Διαρροή επιστημονικού δυναμικού, Διαρροή εγκεφάλων, Κυκλοφορία εγκεφάλων, Οικονομική κρίση, Ανάκτηση εγκεφάλων
