Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ευθύμιος Λέκκας, καθηγητής στον τομέα Δυναμικής, Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, του τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η εργασία ξεκινάει με μια εισαγωγή στις βασικές έννοιες της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων υδρολογικών φαινομένων. Η κλιματική αλλαγή, πλέον είναι συνυφασμένη με τον ανθρώπινο παράγοντα, όμως κλιματικές μεταβολές συμβαίνουν καθ’ όλη τη φυσική εξελικτική πορεία της Γης. Ιδιαίτερα το Τεταρτογενές, που αποτελεί τα τελευταία 2,6 εκατομμύρια χρόνια, χαρακτηρίζεται από πολλές εναλλαγές παγετωδών-μεσοπαγετωδών περιόδων. Συχνά οι εναλλαγές αυτές απεικονίζονται στις γεωλογικές αποθέσεις, σχηματίζοντας στρώματα-δείκτες, που αναγνωρίζονται στην ύπαιθρο και ενδείκνυνται για περαιτέρω εργαστηριακή μελέτη. Στην παρούσα εργασία, έπειτα από τη θεωρητική προσέγγιση του θέματος, έγινε μια πρακτική εφαρμογή στην περιοχή της Μάνδρας, Αττικής. Η Μάνδρα, ύστερα από την αιφνίδια πλημμύρα της 15ης Νοέμβρη 2017, που σκόρπισε το θάνατο σε 24 ανθρώπους, αποτελεί ένα σημείο-σταθμό, για τη μελέτη των ακραίων φαινομένων στην Ελλάδα. Η ορμητικότητα του νερού, προκάλεσε την εκσκαφή του εδάφους και παράλληλα την αποκάλυψη παλαιότερων αποθέσεων του Ολοκαίνου και του Τεταρτογενούς. Αυτές οι αποθέσεις αποτελούν το επίκεντρο της μελέτης της εργασίας. Τα σημεία μελέτης βρίσκονται σε ένα παραπόταμο του ρέματος της Αγίας Αικατερίνης, το Κατσιμίδι και είναι πλησίον του ιερού ναού του Αγίου Ιωάννη Κορακά. Η έρευνα πεδίου πραγματοποιήθηκε στις 30 Μαρτίου 2019 και στις 23,24 Ιουλίου 2020 και βασίζεται σε παρατηρήσεις υπαίθρου σε επιλεγμένα σημεία, αλλά και σε μια συνολική προσέγγιση της στρωματογραφίας της περιοχής. Στόχος της εργασίας είναι η διεξαγωγή παλαιοκλιματικών συμπερασμάτων στην περιοχή της Μάνδρας, για το Ολόκαινο και το Τεταρτογενές, αλλά και η σύγκρισή τους με τα σημερινά δεδομένα, στα πλαίσια της κλιματικής αλλαγής και της ολοένα συχνότερης εμφάνισης ακραίων φαινομένων. Τα συμπεράσματα προκύπτουν με την εύρεση αποθέσεων σε ένα περιβάλλον αλλουβιακού ριπιδίου, με χαρακτηριστικά στρώματα παλαιοπλημμυρών και παλαιοεδαφών. Η εναλλαγή των στρωμάτων, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους, υποδεικνύει τις διαφορετικές συνθήκες απόθεσης και τις μεταβολές του κλίματος.
Λέξεις-κλειδιά:
κλιματική αλλαγή, ακραία υδρολογικά φαινόμενα, αιφνίδια πλημμύρα, παλαιοεδάφη, Τεταρτογενές
