Μονάδα:
Τμήμα Ιστορίας και ΑρχαιολογίαςΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2020-12-23
Συγγραφέας:
Ανεμοδουρά Μαρία
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
-Όλγα Κατσιαρδή–Hering, Ομότιμη Καθηγήτρια Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών/ Φιλοσοφική Σχολή / Τμήμα Ιστορίας -Αρχαιολογίας
-Παρασκευάς Κονόρτας, Αναπληρωτής Καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών/ Φιλοσοφική Σχολή/ Τμήμα Ιστορίας- Αρχαιολογίας
- Δημήτρης Δημητρόπουλος, Διευθυντής Ερευνών/ Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών/ Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών.
-Μαρία Ευθυμίου, Καθηγήτρια Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών/ Φιλοσοφική Σχολή /Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας
-Βασιλική Σειρηνίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών/ Φιλοσοφική Σχολή/ Τμήμα Ιστορίας- Αρχαιολογίας
-Αντώνης Αναστασόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης/ Τμήμα Ιστορίας –Αρχαιολογίας
-Ηλίας Σκουλίδας, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων/ Τμήμα Μουσικών Σπουδών
Πρωτότυπος Τίτλος:
Πολιτικές και οικονομικές δομές στην επικράτεια του Αλή πασά Τεπεντελενλή. Από τον “Ανατολικό Δεσποτισμό” έως τη νεωτερικότητα
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Πολιτικές και οικονομικές δομές στην επικράτεια του Αλή πασά Τεπεντελενλή. Από τον “Ανατολικό Δεσποτισμό” έως τη νεωτερικότητα
Περίληψη:
Στη παρούσα Διδακτορική Διατριβή εξετάζονται οι οικονομικές και πολιτικές δομές, που εντοπίζονται στην επικράτεια επί της οποίας ασκείται η εξουσία του Αλή πασά Τεπεντελενλή. Πρόκειται για μια ευρύτατη γεωγραφικά επικράτεια, η οποία εκτείνεται σε ένα μεγάλο γεωγραφικό εύρος που περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του κεντρικού ελλαδικού χώρου (ως την Θεσσαλονίκη), σημαντικό τμήμα της Δυτικής Μακεδονίας (εντός και εκτός των ορίων του σύγχρονου ελληνικού κράτους) και σχεδόν το σύνολο της σημερινής νότιας Αλβανίας. κράτους) και σχεδόν το σύνολο της σημερινής νότιας Αλβανίας. Η παρουσία και δράση του Αλή πασά Τεπεντελενλή εγγράφεται στην ιστορική πραγματικότητα του βαλκανικού χώρου, όπου από τα μέσα του 18ου αιώνα εκδηλώθηκαν οι συνέπειες της πολύπλευρης κρίσης, που σοβούσε σε ολόκληρο το σύστημα της οθωμανικής περιφερειακής διοίκησης. Κύρια συμπτώματα της κρίσης αυτής σε όλο το εύρος της οθωμανικής επικράτειας αποτέλεσε η έξαρση της ανομίας και της ληστείας, η προϊούσα αλλαγή στις δομές της αγροτικής οικονομίας, καθώς και η ενίσχυση της δύναμης των περιφερειακών μουσουλμάνων ηγεμόνων (ayan).
Ο Αλή πασάς, στα 33 και πλέον χρόνια της εξουσίας του, εφάρμοσε ένα συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης, ασκώντας, παράλληλα, ευρύτατου φάσματος οικονομικές δραστηριότητες, εντός του προκαπιταλιστικού παραδοσιακού οικονομικού συστήματος. Η πορεία του από την ανάληψη της διοίκησης του σαντζακίου των Τρικάλων (1786) και στη συνέχεια αυτού των Ιωαννίνων (1788), αλλά και του ορισμού του από την Υψηλή Πύλη ως Derbendat nâziri για την περιοχή της Δυτικής Rumeli καταδεικνύει μια συνεχή προσπάθεια να διευρύνει με ποικίλους τρόπους την κυριαρχία του. Ο Αλή πασάς παρεμβαίνει δυναμικά στα τεκταινόμενα της ευρύτατης περιοχής που ελέγχει, μεταβάλλοντας προς όφελός του τις ισορροπίες που έχουν διαμορφωθεί στις τοπικές κοινωνίες. Η κατοχή του αξιώματος του Επόπτη φύλαξης των δερβενίων μαζί με ένα πλέγμα τσιφλικικών σχέσεων, εκμίσθωσης mukatâ’a και malikâne, μέσα στο θολό τοπίο του οθωμανικού θεσμικού πλαισίου, όπου παλαιότεροι θεσμοί συνυπάρχουν με νεόκοπους ή διατηρούνται με διαφορετικό περιεχόμενο, παρέχουν στον πασά των Ιωαννίνων τη νομιμοποίηση να παρεμβαίνει στις υποθέσεις μιας εκτεταμένης γεωγραφικά επικράτειας στον ηπειρωτικό ελλαδικό και νοτιοαλβανικό χώρο. Η εξουσία και δράση του Αλή πασά Τεπεντελενλή εντός του οθωμανικού θεσμικού πλαισίου, στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή και ιστορική συγκυρία, χαρακτηρίζεται από ένα σύστημα κοινωνικών, οικονομικών (εμπορικών, χρηματοπιστωτικών, φοροεισπρακτικών), πολιτικών (διοικητικών και στρατιωτικών) δικτύων -θεσμικών και εξωθεσμικών- τα οποία διαμορφώνονται και χρησιμοποιούνται για την επίτευξη των στόχων και την ικανοποίηση των αναγκών-απαιτήσεων της αληπασαδικής διακυβέρνησης. Η διερεύνηση των πολιτικο-διοικητικών, οικονομικών και κοινωνικών δομών έχει σκοπό να αναδείξει, τόσο το σύστημα της αληπασαδικής εξουσίας σε όλο το εύρος και τις επιμέρους συνιστώσες του, όσο και την πολιτικό-οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα του προεπαναστατικού οθωμανοκρατούμενου ελλαδικού και νοτιοαλβανικού χώρου. Η ιστορική προσέγγιση της δράσης του Αλή πασά και της οικογένειάς του, στις επιμέρους μορφές και εκφάνσεις της, μέσα από τη μελέτη των επιμέρους δομών της, στοχεύει στο να καταδείξει με ποιους τρόπους και σε ποιο βαθμό οικοδομείται, κατά τη μακρόχρονη περίοδο της κυριαρχίας του αλβανού πασά, ένα ημιαυτόνομο κρατικό μόρφωμα Εν τέλει, να καταδείξει, μέσα από την ιστορική προσέγγιση και ανάλυση των επιμέρους συστατικών του, την ιστορικότητα του μορφώματος αυτού, το οποίο από μερίδα μελετητών του αληπασαδικού φαινομένου ονομάστηκε καταχρηστικά «κράτος του Αλή πασά».
Κύρια θεματική κατηγορία:
Ιστορία
Λέξεις-κλειδιά:
Αλή πασάς Τεπεντελενλής, Οθωμανική Αυτοκρατορία, Αγιάν, πολιτικές και οι κονομικές δομές, οθωμανική κυριαρχία, αρματολισμός, ένοπλη βία, τσφλίκια, ιλτιζάμ, γαιοκτητικές σχέσεις, δανεισμός, σαράφηδες, φόροι, φορολογικό σύστημα, φορολογικές εκμεταλλεύσεις, μουκατά, μαλικιανέ, στόλος, σκάλες, αποθήκες, σούμπασης, συντεχνίες, εμπόριο, Δυτική Μεσόγειος, Ιωάννινα, Κωνσταντινούπολη, αρζουχάλι.
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
1593
