Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής

2021-05-17

2021

Σπηλιωτακοπούλου Ιωάννα

Γεωργία Κουρτέση-Φιλιππάκη, Ομότιμη Καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Γιάννης Παπαδάτος, Αναπληρωτής Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Γιώργος Βαβουρανάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ελένη Μαντζουράνη, Καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ελευθέριος Πλάτων, Αναπληρωτής Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Παναγιώτης Πομώνης, Αναπληρωτής Καθηγητής Ορυκτολογίας και Πετρολογίας, Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Αφροδίτη Χασιακού-Αργυράκη, Λέκτορας Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Λιθοτεχνίες της Μεταβατικής Τελικής Νεολιθικής και Πρώιμης Εποχής του Χαλκού Ι από την Αττική: Το παράδειγμα της Μερέντας

Ελληνικά

Λιθοτεχνίες της Μεταβατικής Τελικής Νεολιθικής και Πρώιμης Εποχής του Χαλκού Ι από την Αττική: Το παράδειγμα της Μερέντας

Αντικείμενο της διατριβής είναι η μελέτη των λιθοτεχνιώνοψιανού και πυριτόλιθου από τη θέση της Μερέντας Αττικής και η τοποθέτησή τους στο ευρύτερο χρονοπολιτισμικό και τεχνολογικό πλαίσιο της Μεταβατικής ΤΝ/ΠΕ Ι και ΠΕ ΙΙ εποχής. Συνολικά μελετήθηκαν 17323 λίθινα λαξευμένα τέχνεργα, από τα οποία περίπου τα 2500 εντάχθηκαν σε βάση δεδομένων για διεξοδική ανάλυση. Η μελέτη υιοθέτησε μια προσέγγιση που βασίζεται στην εξέταση των πρώτων υλών, της τεχνολογίας και της τυπολογίας των εργαλείων, με βασικόμεθοδολογικό εργαλείο αυτό των εγχειρηματικών αλυσίδων παραγωγής. Εκτός από αυτούς τους τρείς άξονες επιπλέον ορίστηκε και ένας τέταρτος, αυτός της χωρικής κατανομής του υλικού.Επιλέχθηκε υλικό από χώρους εσωτερικούς και εξωτερικούς, όπως οικίες και λάκκους απόρριψης και περιγράφηκε η φύση της κάθε συγκέντρωσης. Στην παρούσα μελέτη εξετάζεται επίσης η πιθανότητα να είχε συσταθεί εργαστήριο παραγωγής λίθινων εργαλείων στη Μερέντα, καθώς η μεγάλης κλίμακας παραγωγή σε σχέση με το μέγεθος του οικισμού την κάνουν να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα κέντρα της Μεταβατικής ΤΝ/ΠΕ Ι εποχής. Στο πλαίσιο αυτό γίνεται συζήτηση σχετικά με τα κριτήρια ταύτισης των εργαστηρίων λίθινων εργαλείων και σχετικά με την οργάνωση της παραγωγής στο κοινωνικοοικονομικό σύστημα της Μεταβατικής ΤΝ/ΠΕ Ι εποχής. Για την αξιολόγηση των δεδομένων της Μερέντας έγιναν συγκρίσεις με τις λιθοτεχνίες άλλων δημοσιευμένων θέσεων, ενώ συνεκτιμήθηκε πρωτογενές υλικό από τον οικισμό του Αγίου Κοσμά Αττικής. Σύμφωνα με τα στοιχεία που προέκυψαν η λιθοτεχνία της Μερέντας είναι ο «κρίκος» που συνδέει τιςαπλές τεχνολογίες λάξευσης πρώτων υλώνπου συνηθίζονται περισσότερο κατά την Νεολιθική εποχήμε τα πιο εξελιγμένα σχήματα της Πρωτοελλαδικής ΙΙ εποχής.Τα παραγόμενα προϊόντα της Μερέντας, δηλαδή λεπίδες και φολίδες, χρησίμευαν ως υπόβαθρα εργαλείων για μια πληθώρα καθημερινών οικιακών εργασιών. Τα εργαλεία αυτά εντάσσονται σε ένα νέο κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο που σχετίζεται με την εγκαθίδρυση στην Αττική κέντρων παραγωγής λαξευμένων εργαλείων από οψιανό, που διακινούνταν πιθανόν σε υπερτοπικό επίπεδο. Στην Αττική η ενασχόληση με τη λάξευση του λίθου πρέπει να ήταν κοινή πρακτική από την ΤΝ και εξής και πιθανόν ένα από τα ιδιαίτερα πολιτισμικά χαρακτηριστικά της, που την διαφοροποιούσαν από άλλες γειτονικές περιοχές.

Αρχαιολογία

Λιθοτεχνίες, Λίθινα, Εγχειρηματική αλυσίδα παραγωγής, Λίθινα Εργαλεία, Εργαστήρια, Εξειδίκευση, Τελική Νεολιθική, Πρώιμη Εποχή του Χαλκού Ι, Πρώιμη Εποχή του Χαλκού ΙΙ, Μετάβαση, Ελλάδα, Αττική, Μερέντα, Οψιανός, Πυριτόλιθος, Τεχνολογία, Τυπολογία, Χωρική Ανάλυση, Λάξευση, Επεξεργασία

Όχι

0

Ναι

760

τόμος Α: 482, τόμος Β: 215

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2945303/file.pdf

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2945303