Κατεύθυνση Οθωμανική Ιστορία
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής

2021-06-05

2021

Βουλγαρέλλης Αντώνιος

Επιβλέπων: Αναπληρωτής Καθηγητής Παρασκευάς Κονόρτας
Μέλη: Αναπληρωτής Καθηγητής Ευάγγελος Καραμανωλάκης
Αναπληρωτής Καθηγητής Σπυρίδων Πλουμίδης

«Ανάμεσα στην Αθήνα και την Κωνσταντινούπολη. Πτυχές της εκπαίδευσης του Ελληνορθόδοξου μιλλέτ στην οθωμανική Θράκη κατά τα τέλη του 19ου αιώνα: μαρτυρίες από το Αρχείο της “Εκπαιδευτικής και Φιλανθρωπικής Αδελφότητας Αγαπάτε Αλλήλους” (1884-1885)»

Ελληνικά

«Ανάμεσα στην Αθήνα και την Κωνσταντινούπολη. Πτυχές της εκπαίδευσης του Ελληνορθόδοξου μιλλέτ στην οθωμανική Θράκη κατά τα τέλη του 19ου αιώνα: μαρτυρίες από το Αρχείο της “Εκπαιδευτικής και Φιλανθρωπικής Αδελφότητας Αγαπάτε Αλλήλους” (1884-1885)»

Αντικείμενο της εργασίας αποτελεί η ανίχνευση των μηχανισμών της
ελληνικής εκπαίδευσης στις ελληνορθόδοξες κοινότητες της οθωμανικής Θράκης
κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες του 19ου αιώνα, με έμφαση στη δεκαετία του 1880,
κατά την οποία διαδραματίζονται σημαντικές εξελίξεις στο ζήτημα των
ελληνοβουλγαρικών, αντιπαραθέσεων στην περιοχή. Η έρευνα εστιάζει στις
προσπάθειες ενός τέτοιου μηχανισμού του ορθόδοξου millet με εκπαιδευτικό
πρωτίστως προσανατολισμό, ο οποίος ιδρύεται από τους κύκλους του Ορθόδοξου
Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Χρησιμοποιώντας μία θεολογική σημειολογία,
υπό την αιγίδα του πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄ θα συσταθεί τον Απρίλιο του 1880 στην
Κωνσταντινούπολη η «Εκπαιδευτική και Φιλανθρωπική Αδελφότητα Αγαπάτε
Αλλήλους». Το εγχείρημα θα έρθει σε ρήξη με τις μέχρι τότε προδιαγραφές στην
ανάπτυξη συλλογικής δραστηριότητας, αφού δεν εκπορευόταν από τις
αποκρυσταλλωμένες πια κοινότητες εγγραμμάτων του κάθε millet της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας, που στην περίπτωση των Ελληνορθοδόξων εκδηλώνεται στην
Κωνσταντινούπολη με αφετηρία τη δεκαετία του 1860.
Η εργασία αρθρώνεται ως εξής. Στο εισαγωγικό κεφάλαιο καταγράφεται το
πρωτογενές αρχειακό υλικό μαζί με τη μεθοδολογία ανάλυσής του που
ακολουθείται στη συνέχεια της εργασίας, ενώ γίνεται αναφορά στους
κοινωνικοπολιτικούς άξονες της εποχής που καθόρισαν το ιστορικό πλαίσιο εντός
του οποίου μελετήθηκαν οι πηγές και η βιβλιογραφία. Στο δεύτερο κεφάλαιο
εξετάζεται μέσω της βιβλιογραφίας και των καταστατικών της Αδελφότητας η
ίδρυση ομοειδών συλλόγων με έδρα την Κωνσταντινούπολη ως ένα οθωμανικό
φαινόμενο. Στο τρίτο κεφάλαιο αναλύονται τα κοινωνικά δίκτυα των συνδρομητών
και διοικούντων την Αδελφότητα, οι οικονομικές προεκτάσεις αυτών των δικτύων
και οι ιδεολογικές τους θέσεις γύρω από τη διάκριση της εκπαίδευσης που
προωθούσαν στις αστικές και αγροτικές κοινότητες της Νότιας Θράκης. Στο
τέταρτο κεφάλαιο γίνεται λόγος για όσους συμμετείχαν εντός του millet στην
εκπαιδευτική κίνηση των κοινοτήτων καθώς και για το περιεχόμενο αυτής της
εκπαίδευσης που εκπροσωπούσε τη διάθεση των ορθόδοξων πατριαρχικών κύκλων
της Κωνσταντινούπολης. Στο πέμπτο και τελευταίο κεφάλαιο γίνεται λόγος για
τους εκτός του millet εμπλεκομένους στην εκπαιδευτική διαδικασία με τους
οποίους άλλοτε συνεργάζεται και άλλοτε έρχεται σε ρήξη η Αδελφότητα, με την
ανάλυσή μας να επικεντρώνεται στην ανανοηματοδότηση παραδοσιακών όρων στο
λεξιλόγιο των αρχών του millet, οι οποίοι συντείνουν σε ένα λόγο με νεωτερικό
περιεχόμενο, ο οποίος, ωστόσο, δε διέθετε πάντα όλα τα χαρακτηριστικά μίας
καθαρά εθνικής ιδεολογίας.

Ιστορία

Κωνσταντινούπολη, Αθήνα, Εκπαίδευση, Οθωμανική Θράκη, Μιλλέτ, Ελληνορθόδοξοι, Σύλλογοι, Αδελφότητες

Όχι

0

Ναι

330

131

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2946316