Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μαρία Ελισσάβετ Νικολαίδου, Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό, Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη:
Σκοπός της μελέτης ήταν η διερεύνηση του επιπέδου στατικής και δυναμικής ισορροπίας νεαρών αθλητών και αθλητριών του Ταεκβοντό (ΤΚΝ) σε διαφορετικές συνθήκες όρασης. Δείγμα 37 δραστήριων παιδιών (Αγόρια, Ν = 28, κορίτσια, Ν = 9, μέσης ηλικίας 10.5 ± 1.2 ετών, σωματικής μάζας 39.9 ± 8.7 κιλών, αναστήματος 145.3 ± 9.9 εκατοστών και ΔΜΣ 18.7 ± 2.7 μέτρα/κιλά2) με προπονητική εμπειρία 4.2 ± 1.3 έτη συμμετείχαν σε αξιολόγηση της στατικής και δυναμικής ισορροπίας (2 προσπάθειες/δοκιμασία και συνθήκη όρασης, διάρκειας 20 δευτ έκαστη). Η στατική ισορροπία αξιολογήθηκε μέσω δοκιμασιών ήρεμης διποδικής στήριξης με ανοικτά (ΑΜ) και κλειστά μάτια (ΚΜ) και μονοποδικής στήριξης με ΑΜ με το αριστερό και δεξί κάτω άκρο αντίστοιχα, ενώ η δυναμική ισορροπία με τη δοκιμασία των πρόσθιων ορίων σταθερότητας (ΟρΣταθ) στις δύο συνθήκες όρασης. Όλες οι δοκιμασίες πραγματοποιήθηκαν με χρήση δυναμοπλατφόρμας (Wii Biovision, 1000 Hz) για την καταγραφή της κατακόρυφης δύναμης και τον μετέπειτα υπολογισμό των δεδομένων του Κέντρου Πίεσης (ΚΠ) ως προς τις εξής παραμέτρους: α) μήκος διαδρομής (εκ), β) ταχύτητα μετατόπισης (εκ/δευτ), γ) περιοχή μετατόπισης (εκ2), δ-ε) εύρος μετατόπισης προς την πρόσθιο-οπίσθια και έσω-έξω πλάγια κατεύθυνση. Η απόδοση στη δυναμική ισορροπία αξιολογήθηκε ως η διαφορά απόστασης μεταξύ του εκτιμώμενου πρόσθιου ορίου ΚΠ της βάσης στήριξης και της πρόσθιας μετατόπισης ΚΠ του δοκιμαζόμενου, με την μικρότερη διαφορά να προσδιορίζει καλύτερη απόδοση. Επιπλέον, οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν το αναθεωρημένο ερωτηματολόγιο ποδοπλευρικότητας Waterloo για την αξιολόγηση της πλευρικής κυριαρχίας των κάτω άκρων τους. Η στατιστική ανάλυση περιλάμβανε περιγραφική στατιστική και ελέγχους t εξαρτημένων δειγμάτων για εύρεση πιθανών διαφορών λόγω συνθήκης όρασης (ΑΜ έναντι ΚΜ) στη στατική διποδική και δυναμική ισορροπία, καθώς και για πιθανές διαφορές λόγω του κάτω άκρου στήριξης (αριστερό έναντι δεξιού) ξεχωριστά ανά συνθήκη όρασης (a=0,05). Τα κύρια ευρήματα της μελέτης έδειξαν ότι η οπτική πληροφορία επηρεάζει την ικανότητα στατικής ισορροπίας, καθώς η μετατόπιση, η ταχύτητα μετατόπισης και η πρόσθιο-οπίσθια ταλάντωση του ΚΠ υπήρξαν σημαντικά αυξημένες με κλειστά μάτια. Αντιθέτως, η ικανότητα δυναμικής ισορροπίας δεν παρουσίασε σημαντικές μεταβολές. Επιπλέον, η ικανότητα μονοποδικής στατικής στήριξης παρουσιάστηκε καλύτερη για το δεξί άκρο στήριξης των αθλητών και αθλητριών (μετατόπιση και ταχύτητα μετατόπισης του ΚΠ) κατά την συνθήκη με ανοικτά μάτια. Σχετικά με την ποδοπλευρικότητα, περίπου το 65% του δείγματος αξιολογήθηκε με το δεξί ως το κυρίαρχο κάτω άκρο, το 27% με το αριστερό ενώ το 8.1% δεν εμφάνισε πλευρική κυριαρχία. Δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ κυρίαρχου και μη-κυρίαρχου άκρου στήριξης στη μονοποδική στήριξη σε καμία εξεταζόμενη παράμετρο. Η παρούσα μελέτη συμφωνεί με προηγούμενες μελέτες σε νεαρούς αθλητές του ΤΚΝ που εμφανίζουν καλύτερη απόδοση ισορροπίας σχετικά με συνομήλικους μη-αθλητές ως αποτέλεσμα προσαρμογών στα προπονητικά ερεθίσματα του αθλήματος που θέτουν υψηλές απαιτήσεις για πολύ καλό έλεγχο της στάσης και θέσης του σώματος, συνεπώς και της ισορροπίας. Η οπτική πληροφορία είναι κρίσιμη για το ΤΚΝ καθώς οι αθλητές και αθλήτριες εμφάνισαν επιδείνωση της ισορροπίας τους με τον περιορισμό της όρασης δείχνοντας ότι εξαρτώνται σημαντικά από την όραση για την εκμάθηση τεχνικών ή και την πρόβλεψη της συμπεριφοράς του αντιπάλου.
Λέξεις-κλειδιά:
Ταεκβοντό, νεαροί αθλητές, αθλήτριες, ισορροπία, διποδική, μονοποδική, όραση
