Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Πατηράκη Ελισάβετ, Καθηγήτρια, Νοσηλευτική Σχολή, ΕΚΠΑ
Παπαδάτου Δανάη, Καθηγήτρια, Νοσηλευτική Σχολή, ΕΚΠΑ
Κατσαραγάκης Στυλιανός, Επίκουρος Καθηγητής, Νοσηλευτική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή: Η εθελοντική εργασία σε δομές Ανακουφιστικής Φροντίδας φαίνεται να αφήνει ένα συναισθηματικό αντίκτυπο στους εθελοντές που έρχονται σε επαφή με το υποφέρειν των ασθενών.
Σκοπός της μελέτης ήταν η διερεύνηση των στάσεων των εθελοντών που συμμετέχουν σε δομές ανακουφιστικής φροντίδας απέναντι στον θάνατο.
Μεθοδολογία: Στη παρούσα πιλοτική έρευνα έλαβαν μέρος συνολικά 9 άτομα που εργάζονται εθελοντικά στη Μονάδα Ανακουφιστικής Φροντίδας «Γαλιλαία» (ποσοστό απόκρισης 20%). Λόγω της πανδημίας Covid 19, απετράπη η δια ζώσης επικοινωνία για εξήγηση των σκοπών της έρευνας, συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων και η διενέργεια συνεντεύξεων και αυτό πιθανόν οδήγησε στην πολύ μικρή ανταπόκριση των εθελοντών. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε κατά το χρονικό διάστημα Δεκεμβρίου του 2020 έως και Σεπτεμβρίου του 2021. Ως εργαλείο αξιολόγησης χρησιμοποιήθηκε ανώνυμο ερωτηματολόγιο κοινωνικό-δημογραφικών στοιχείων και το ερωτηματολόγιο Death Attitude Profile-Revised (DAP-R) των Wong PTP, Reker GT & Gesser G (1988), το οποίο έχει σταθμιστεί στην ελληνική γλώσσα. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου σε πλαίσιο και ώρα επιλογής των συμμετεχόντων, οι οποίοι ενημερώθηκαν για το σκοπό της έρευνας και υπέγραψαν γραπτή συγκατάθεση. Η στατιστική επεξεργασία έγινε με το IBM SPSS Statistics version 21.
Αποτελέσματα: Η πλεονότητα του δείγματος ήταν γυναίκες, άνω των 65 ετών με μέσο όρο συμμετοχής στον εθελοντισμό τα 8,5 χρόνια. Ο μέσος όρος των απαντήσεων των πέντε παραγόντων του ερωτηματολογίου DAP-R από τη μεγαλύτερη στη μικρότερη είναι της αποδοχής θανάτου (5,81) , της ουδέτερης στάσης απέναντι στο θάνατο (5,40), του θανάτου ως απελευθέρωση (3,58), του φόβου θανάτου (3,46) και της αποφυγής θανάτου (1,91), με εύρος τιμών 1-7. Λόγω του μικρού δείγματος της έρευνας, τα αποτελέσματα δεν μπορούν να γενικευτούν και αφορούν το δείγμα μας και μόνο. Παρόλα αυτά, φαίνεται ότι η ηλικία, οι ώρες που δαπανούνται εβδομαδιαίως στον εθελοντισμό και η ύπαρξη προσωπικής απώλειας οικείου προσώπου πιθανόν επηρεάζουν τις στάσεις απέναντι στο θάνατο. Συγκεκριμένα, όσο αυξάνεται η ηλικία, η ουδέτερη στάση προς το θάνατο τείνει να μειώνεται, η θεώρηση του θανάτου ως απελευθέρωση αυξάνει ανάλογα με τις ώρες που δαπανούνται στο εθελοντικό έργο και τέλος, φαίνεται ότι η ύπαρξη προσωπικής απώλειας οικείου προσώπου παίζει κάποιο ρόλο στα άτομα που θεωρούν ότι ο θάνατος είναι απελευθέρωση αλλά και στα άτομα που εμφανίζουν μεγαλύτερη αποδοχή θανάτου. Επιπλέον, από την ανάλυση περιεχομένου των ανοικτών ερωτήσεων, βρέθηκε ότι όλοι οι συμμετέχοντες θεωρούν πολύ βοηθητικές τις μηνιαίες συναντήσεις της Ομάδας Στήριξης και πιστεύουν ότι θα χρειαζόντουσαν περισσότερη εκπαίδευση και εποπτεία.
Συμπεράσματα: Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα σε μεγαλύτερο και περισσότερο αντιπροσωπευτικό δείγμα καθώς και σε νεοεισαχθέντες εθελοντές αλλά και εθελοντές που έχουν σταματήσει να δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον τομέα.
Λέξεις-κλειδιά:
Πένθος, Εθελοντές, Ανακουφιστική φροντίδα, Ξενώνες, Στρεσσογόνοι παράγοντες
