Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Χαράλαμπος Κράνης, Επίκουρος Καθηγητής, τομέας Δυναμικής, Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας, τμήμα γεωγολογίας και γεωπεριβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη:
Ο Κορινθιακός κόλπος είναι ένας από τους πιο σεισμοτεκτονικά ενεργούς χώρους στην Ευρώπη. Η ανατολική πλευρά του όπου και γίνεται η τρέχουσα μελέτη υπόκειται σε κινήσεις παρόμοιες με τη δυτική, δηλαδή NNE-SSW (Armijo et al., 1996).Ο υψηλότερος ρυθμός διάνοιξης εντοπίζεται στη δυτική πλευρά (15 mm/έτος), ενώ στο ανατολικό τμήμα περιορίζεται σε 10 mm/έτος. Το κύριο μέρος της παραμόρφωσης βρίσκεται εντός του κόλπου (Briole et al., 2003), ο οποίος κυριαρχείται από κανονικά ρήγματα διεύθυνσης ΔΒΔ-ΑΝΑ. Οι εφελκύστηκες τάσεις στο ανατολικό κομμάτι του Κορινθιακού Κόλπου σχετίζονται με ένα εξαιρετικά κατακερματισμένο σύστημα κανονικών ρηγμάτων. Η κύρια διεύθυνση αυτών είναι Α-Δ, αν και παρατηρούνται επίσης δευτερεύοντα μικρότερα ρήγματα (με διευθύνσεις ΒΔ-ΝΑ και ΒΑ-ΝΔ). Οι κυριότερες δομές στην περιοχή μελέτης είναι τα ρήγματα Καπαρέλλι, Ερυθρές, Γερμενός και Μύτικας (Ganas et al., 2013).Η ενεργός τεκτονική στην περιοχή έχει οδηγήσει σε αρκετούς μεγάλους σεισμούς από το 1900, με μεγέθη ροπής (Mw) που κυμαίνονται μεταξύ 4,1 και 6,2 (Μακρόπουλος κ.ά., 2012). Τα μεγαλύτερα γεγονότα που συναντάμε είναι της ακολουθίας των Αλκυονίδων του Φεβρουαρίου-Μαρτίου 1981, με τρεις σεισμούς Mw> 6,0 Mw που προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές σε κτίρια και υποδομές στο ανατολικό κομμάτι του κόλπου, καθώς και στην Αθήνα (Papazachos and Papazachou, 2003). Έκτοτε, η σεισμικότητα ήταν περιορισμένη(π.χ. Παπαδημητρίου κ.ά., 1999) με καταγεγραμμένα λίγα μικρά επεισόδια σεισμικής δραστηριότητας στην περιοχή. Η τρέχουσα μελέτη ενσωματώνει έναν ολοκληρωμένο σεισμικό κατάλογο από το 1900 έως το 2017 για την ευρύτερη περιοχή των Βιλίων. Τα χωρικά χαρακτηριστικά της ακολουθίας του 2013 δεν παρουσιάζουν κάποιο συσχετισμό με τα ρήγματα που απεικονίζονται στην περιοχή. Έτσι, το/τα ρήγματα που μπορεί να σχετίζονται με την ακολουθία του 2013 θα μπορούσε να είναι ένα τυφλό ρήγμα ή το ρήγμα Κορομπίλι με διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ και κλίση προς ΝΑ. Επιπλέον, παρατηρείται ένα μικρότερο ρήγμα διεύθυνσης ΝΝΑ κοντά στο χωριό Άγιος Βασίλειος που και αυτό θα μπορούσε να συνδεθεί με την ακολουθία του 2013. Τοποθετημένα σε ένα ευρύτερο τεκτονικό πλαίσιο, το/τα ρήγμα/τα που ευθύνονται για τα γεγονότα του 2013 εντάσσονται μεταξύ μεγαλύτερων κανονικών ρηγμάτων διεύθυνσης Α-Δ και ρηγμάτων με διευθύνσεις ΒΔ-ΝΑ και ΒΑ-ΝΔ, όπως το ρήγμα Δόβρενα στα δυτικά, το ρήγμα Καπαρέλλι στα βόρεια, τα ρήγματα Μύτικα και Γερμενό στα νότια και το ρήγμα Ερυθρές στα ανατολικά, το τελευταίο είναι το βορειότερο οριακό/ρήγμα στο ανατολικό τμήμα του ενεργού Κορινθιακού κόλπου. Όπως αποδεικνύεται από τα γεγονότα του 1981, η γνώση της σεισμοτεκτονικής σε μια ενεργή περιοχή κοντά στην Αθήνα, τη μεγαλύτερη μητρόπολη στην Ελλάδα, είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση των εκτιμήσεων σεισμικού κινδύνου και για τη λήψη μέτρων και τη βελτίωση του κτιριακού κώδικα.
Λέξεις-κλειδιά:
Βίλια, Κορινθιακός Κόλπος, ρήγματα, σεισμοί, ζώνη μεταφοράς
