Κατεύθυνση Βιολογική Ωκεανογραφία
Βιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών

2022-06-21

2022

Προβιδάκης Νικόλαος

Διονύσιος Ραΐτσος, Επίκουρος Καθηγητής Θαλάσσιας Βιολογίας, Τμήμα Βιολογίας, Τομέας Ζωολογίας - Θαλάσσιας Βιολογίας, ΕΚΠΑ
Περσεφόνη Μεγαλοφώνου, Καθηγήτρια Ιχθυολογίας, Τμήματος Βιολογίας, Τομέας Ζωολογίας - Θαλάσσιας Βιολογίας, ΕΚΠΑ
Ρεϊζοπούλου Σοφία, Ερευνήτρια Α’, Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας, Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών

Μελέτη βενθικών βιοκοινωνιών και εκτίμηση οικολογικής ποιότητας στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου

Ελληνικά
Αγγλικά

Μελέτη βενθικών βιοκοινωνιών και εκτίμηση οικολογικής ποιότητας στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου

Η κεντρική λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου είναι ανοικτού τύπου με εκτενές μέτωπο στη θάλασσα (~15χλμ.) και στο μεγαλύτερο τμήμα της εντοπίζονται εκτεταμένες φυτοβενθικές αναπτύξεις τόσο μακρόφυτων (Rytiphlaea tinctoria, Valonia aegagropila) όσο και αγγειόσπερμων (Cymodocea nodosa) αλλά και μικτής βλάστησης. Οι φυσικοχημικές παράμετροι διαφοροποιούνται εποχικά με την θερμοκρασία και την αλατότητα να έχουν την πιο εμφανή αύξηση το καλοκαίρι. Δείγματα μακροβενθικής πανίδας από έξι σταθμούς και δύο εποχές (Ιανουάριο και Ιούλιο) του 2013 συλλέχθηκαν και αναλύθηκαν για μελέτη των βασικών χαρακτηριστικών των βιοκοινωνιών μακροζωοβένθους. Αναγνωρίστηκαν οι φυτοβενθικές αναπτύξεις και μετρήθηκε το ξηρό τους βάρος. Τα δεδομένα υποβλήθηκαν σε μονοπαραγοντικές (δείκτες S, N, H’) και πολυπαραγοντικές αναλύσεις (MDS, BioEnv) αλλά και σε μεθόδους συσχετίσεως κατανομών και συσχετίσεως ομοιότητας ομαδοποιήσεων (ANOSIM, SIMPER). Επίσης, εφαρμόστηκε ο δείκτης οικολογικής ποιότητας MAMBI. Όλοι οι δείκτες αυτοί συγκρίθηκαν μεταξύ περιπτώσεων δεδομένων μακροπανίδας από δύο, τρία και τελικά πέντε επαναληπτικά δείγματα. Η ανάλυση δύο επαναληπτικών δειγμάτων ανέδειξε 151 είδη μακροβενθικής πανίδας και τιμές ποικιλότητας H’ μεγαλύτερες από αυτές που μετρούνται σε άλλες ελληνικές λιμνοθάλασσες. Βρέθηκε ότι η ποικιλότητα έχει θετική συσχέτιση με την ποικιλία και την ποσότητα βλάστησης. Οι επικρατούντες οργανισμοί συνολικά μαρτυρούν μια έντονη θαλάσσια επιρροή στις μακροβενθικές κοινότητες καθώς το 1/3 αυτών αποτελούσαν είδη θαλάσσια με προτίμηση σε ρηχές περιοχές. Τα υπόλοιπα είδη ήταν τυπικά λιμνοθαλάσσια (Abra segmentum και Microdeutopus gryllotalpa), ευκαιριακά είδη και είδη του γλυκού νερού. Η πυκνή βλάστηση βρέθηκε ότι υποστηρίζει μεγαλύτερη λειτουργική ποικιλία τύπων διαβίωσης σε σχέση με τα ενδιαιτήματα χωρίς βλάστηση αλλά οι τροφικοί τύποι ήταν εξίσου πολλοί και στις δύο περιπτώσεις υποστρωμάτων. Σε σύγκριση μεταξύ δύο, τριών και πέντε επαναληπτικών δειγμάτων παρατηρήθηκε πως αυξάνεται κυρίως ο δείκτης S αλλά σε σταθμούς με τμηματοποιημένα ενδιαιτήματα και σε εσωτερικό ρυπασμένο σταθμό, οι τιμές των δεικτών S και H’ ήταν χαμηλότερες. Ο βιοδείκτης Μ-ΑΜΒΙ επίσης αυξανόταν με συμπερίληψη περισσότερων επαναληπτικών δειγμάτων αλλά στις περιπτώσεις με δύο και τρία επαναληπτικά δείγματα υποβάθμιζε την οικολογική ποιότητα των σταθμών με φυσική ετερογένεια, εμφανίζοντάς τους στα ίδια επίπεδα οικολογικής κατάστασης με τον σταθμό που δέχεται ανθρωπογενή διατάραξη.
Προς αποφυγή τέτοιων ενδεχόμενων υποβάθμισης της οικολογικής κατάστασης προτείνονται η επανεξέταση της τυπολογίας των περιοχών μελέτης και η ενδεχόμενη παράλληλη χρήση λειτουργικών δεικτών. Για αυτό κρίνεται αναγκαία η περεταίρω μελέτη των μακροβενθικών βιοκοινοτήτων στις λιμνοθάλασσες και η χαρτογράφηση των ποικιλόμορφων ενδιαιτημάτων τους.

Θετικές Επιστήμες

Μεσολόγγι, μακροβένθος, βιοποικιλότητα, οικολογική ποιότητα

Ναι

7

Ναι

95

119

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο έως 2024-07-06.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/3221454