Μονάδα:
Τμήμα ΨυχολογίαςΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2023-07-06
Συγγραφέας:
Τσαούση Δέσποινα
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Ασημίνα Μ. Ράλλη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αναπτυξιακής Ψυχολογίας, Τμήμα Ψυχολογίας, ΕΚΠΑ
Πέτρος Ρούσσος, Αναπληρωτής Καθηγητής Γνωστικής Ψυχολογίας, Τμήμα Ψυχολογίας, ΕΚΠΑ
Φαίη Αντωνίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδαγωγικής των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, Τμήμα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ΕΚΠΑ
Χρυσή Χατζηχρήστου, Καθηγήτρια Σχολικής Ψυχολογίας, Τμήμα Ψυχολογίας, ΕΚΠΑ
Σπυρίδων Τάνταρος, Καθηγητής Αναπτυξιακής Ψυχολογίας, Τμήμα Ψυχολογίας, ΕΚΠΑ
Φωτεινή Πολυχρόνη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας, Τμήμα Ψυχολογίας, ΕΚΠΑ
Διαμάντω Φιλιππάτου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μαθησιακών Δυσκολιών, Τμήμα Ψυχολογίας, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Διερευνώντας τη σχολική ετοιμότητα παιδιών προσχολικής ηλικίας: χαρτογράφηση των προβλεπτικών παραγόντων σε μια διαχρονική μελέτη
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Διερευνώντας τη σχολική ετοιμότητα παιδιών προσχολικής ηλικίας: χαρτογράφηση των προβλεπτικών παραγόντων σε μια διαχρονική μελέτη
Περίληψη:
Η παρούσα έρευνα έχει ως στόχους: (α) τη διερεύνηση των αντιλήψεων εκπαιδευτικών Γενικής Αγωγής (Γ.Α.) και Ειδικής Αγωγής (Ε.Α.) αλλά και των γονέων παιδιών τυπικής ανάπτυξης (Τ.Α.) και παιδιών με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες (Ε.Ε.Α.) για τη σχολική ετοιμότητα, (β) τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και τον ψυχομετρικό έλεγχο ενός νέου εργαλείου αξιολόγησης της σχολική ετοιμότητα για παιδιά προσχολικής ηλικίας 5-6 ετών, (γ) τη χαρτογράφηση των αναπτυξιακών επιδόσεων σχολικής ετοιμότητας παιδιών προσχολικής ηλικίας 5-6 ετών Τ.Α. και Ε.Ε.Α., (δ) τη διερεύνηση του οικογενειακού περιβάλλοντος γραμματισμού, των αναγνωστικών συνηθειών των πρακτικών γονικής εμπλοκής και της σχέση τους με τη σχολική ετοιμότητα παιδιών προσχολικής ηλικίας 5-6 ετών και (ε) την ανάδειξη προβλεπτικών δεικτών σχολική ετοιμότητα για την ομαλή σχολική προσαρμογή των παιδιών στην Α΄ Δημοτικού.
Αρχικά, διερευνήθηκαν οι αντιλήψεις των εκπαιδευτικών Γ.Α. και Ε.Α. σχετικά με τη σχολική ετοιμότητα. Συνοπτικά, βρέθηκε ότι οι εκπαιδευτικοί Γ.Α. οριοθετούν τη σχολική ετοιμότητα ως επαρκή προετοιμασία, αφορά κυρίως στο παιδί, αξιολογείται κυρίως από τους εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής και μπορεί να αξιολογηθεί με ένα αξιόπιστο ψυχομετρικό εργαλείο σχολικής ετοιμότητας. Οι εκπαιδευτικοί Ε.Α. αναφέρονται πρωτίστως στην επαρκή ικανότητα συνεργασίας (κατάλληλη συμπεριφορά), θεωρούν ότι η σχολική ετοιμότητα αφορά κυρίως στην οικογένεια και μπορεί να αξιολογηθεί από τον παιδοψυχίατρο κυρίως.
Όσον αφορά στις αντιλήψεις των γονέων, βρέθηκε ότι οι γονείς των παιδιών Τ.Α. θεωρούν ότι η σχολική ετοιμότητα είναι η γνώση γραμμάτων και αριθμών, αφορά κυρίως το παιδί και αξιολογείται από τον παιδαγωγό Γ.Α. Οι γονείς των παιδιών με Ε.Ε.Α. θεωρούν ότι η σχολική ετοιμότητα αφορά στην κατάλληλη συμπεριφορά των παιδιών τους, η σχολική ετοιμότητα αφορά την οικογένεια και αξιολογείται κυρίως από τον παιδαγωγό Ε.Α.
Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε ο σχεδιασμός, η εφαρμογή και ο έλεγχος των ψυχομετρικών χαρακτηριστικών ενός νέου εργαλείου της Κλίμακας Αξιολόγησης Σχολικής Ετοιμότητας για παιδιά προσχολικής ηλικίας (Κ.Α.Σ.Ε.Π.Π.Η.), ο οποίος κατέδειξε ότι η Κ.Α.Σ.Ε.Π.Π.Η. πληροί τα βασικά κριτήρια αξιοπιστίας και εγκυρότητας ενός σύγχρονου ψυχομετρικού εργαλείου. Οι δείκτες συγχρονικής εγκυρότητας ήταν αρκετά υψηλοί σε σχέση με άλλα αξιόπιστα ψυχομετρικά εργαλεία. Επίσης, βρέθηκε ότι η Κ.Α.Σ.Ε.Π.Π.Η. χαρακτηρίζεται από προβλεπτική εγκυρότητα.
Σε σχέση με τη χαρτογράφηση των αναπτυξιακών επιδόσεων σχολικής ετοιμότητας παιδιών προσχολικής ηλικίας 5-6 ετών Τ.Α. και Ε.Ε.Α., αναδείχθηκε ότι οι επιδόσεις των παιδιών Τ.Α. ήταν στατιστικώς σημαντικά υψηλότερες σε σχέση με τις επιδόσεις των παιδιών Ε.Ε.Α. στις δεξιότητες σχολική ετοιμότητα (προφορικός λόγος, δεξιότητες γραμματισμού, μαθηματικές δεξιότητες, κινητικές δεξιότητες, δεξιότητες αυτορρύθμισης, δεξιότητες αυτονομίας και κοινωνικής αλληλεπίδρασης).
Ως προς τη διερεύνηση του οικογενειακού περιβάλλοντος γραμματισμού, των αναγνωστικών συνηθειών, των πρακτικών γονικής εμπλοκής και της σχέσης τους με τη σχολική ετοιμότητα παιδιών προσχολικής ηλικίας 5-6 ετών βρέθηκε ότι το οικογενειακό περιβάλλον γραμματισμού, οι πρακτικές γονικής εμπλοκής και οι αναγνωστικές συνήθειες των γονέων παιδιών Τ.Α. ήταν στατιστικώς σημαντικά σε υψηλότερο επίπεδο σε σχέση με τους γονείς παιδιών με Ε.Ε.Α. Τέλος, για τα παιδιά Τ.Α. βρέθηκε ότι το οικογενειακό περιβάλλον γραμματισμού, οι πρακτικές γονικής εμπλοκής και οι αναγνωστικές συνήθειες των γονέων συσχετίστηκαν στατιστικώς σημαντικά με τη σχολική ετοιμότητα, ενώ για τα παιδιά με Ε.Ε.Α., μόνο οι πρακτικές γονικής εμπλοκής ήταν αυτές που συσχετίστηκαν στατιστικώς σημαντικά με τη σχολική ετοιμότητα, όπως αυτή αξιολογήθηκε από την Κ.Α.Σ.Ε.Π.Π.Η.
Σε σχέση με την ανάδειξη προβλεπτικών δεικτών σχολική ετοιμότητα για την ομαλή σχολική προσαρμογή των παιδιών στην Α΄ Δημοτικού βρέθηκε ότι για τα παιδιά Τ.Α. αλλά και για τα παιδιά Ε.Ε.Α. (με μικρές διαφοροποιήσεις για τις δύο ομάδες παιδιών) το εκφραστικό λεξιλόγιο / λεξιλογική γνώση, ο αφηγηματικός λόγος, η μορφολογική επίγνωση και η κατανόηση προφορικού λόγου ήταν στατιστικώς οι σημαντικότεροι προβλεπτικοί δείκτες των δεξιοτήτων του προφορικού λόγου στην Α΄ Δημοτικού. Η γραφή (όπως αξιολογήθηκε πολυμεθοδικά) και η φωνολογική επίγνωση ήταν στατιστικώς οι σημαντικότεροι προβλεπτικοί δείκτες των δεξιοτήτων γραμματισμού στην Α΄ Δημοτικού. Τα μοτίβα και οι προμαθηματικές δεξιότητες (ομαδοποίηση, σειροθέτηση, έννοιες χρόνου, άλλες μαθηματικές έννοιες) ήταν στατιστικώς οι σημαντικότεροι προβλεπτικοί δείκτες των μαθηματικών δεξιοτήτων στην Α΄ Δημοτικού. Επιπλέον, η λεπτή κινητικότητα ήταν στατιστικώς ο σημαντικότερος προβλεπτικός δείκτης των κινητικών δεξιοτήτων στην Α΄ Δημοτικού. Τέλος, η αυτορρύθμιση συμπεριφοράς και συναισθημάτων, η συνεργασία και η ανάληψη πρωτοβουλιών ήταν στατιστικώς οι σημαντικότεροι προβλεπτικοί δείκτες των κοινωνικο-συναισθηματικών δεξιοτήτων στην Α΄ Δημοτικού.
Τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας έχουν θεωρητικές και πρακτικές προεκτάσεις.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Φιλοσοφία- Ψυχολογία
Λέξεις-κλειδιά:
σχολική ετοιμότητα, προσχολική ηλικία, προβλεπτικοί δείκτες, εκπαιδευτικοί, γονείς, σχολική ετοιμότητα, προσχολική ηλικία, προβλεπτικοί δείκτες, εκπαιδευτικοί, γονείς, Κ.Α.Σ.Ε.Π.Π.Η.
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
341
