Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ρουσάνογλου Ε., Καθηγήτρια, ΣΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Μπουντόλος Κ., Καθηγητής, ΣΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Τσιόκανος Α., Καθηγητής, ΣΕΦΑΑ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Περίληψη:
Η λειτουργική σκληρότητα (ΛΣ) των κάτω άκρων αποτελεί μεταβλητή απόδοσης και κινητικού ελέγχου, εκφράζοντας την ελατηριακή τους λειτουργία. Η ΛΣ φαίνεται ν’ αυξάνεται αντιστρόφως ανάλογα ως προς τη σκληρότητα της εδαφικής επιφάνειας, αλλά και να διαφοροποιείται ως προσαρμογή της αθλητικής ειδίκευσης. Το αθλητικό υπόδημα αποτελεί μια διεπιφάνεια μεταξύ πέλματος και εδάφους και πιθανός συνδιαμορφωτής της ΛΣ. Για την αξιολόγησή της, οι διποδικές αναπηδήσεις συνιστούν ένα ιδεώδες κινητικό πρότυπο με χαρακτηριστική την έντονη (προ)ενεργοποίηση του έξω γαστροκνημίου μυός.
Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν: (Α) η μελέτη της επίδρασης της αθλητικής υπόδησης στη ΛΣ και την ενεργοποίηση του γαστροκνημίου μυός (Β) ο έλεγχος της αλληλεπίδρασης μεταξύ αθλητικής ειδίκευσης και υπόδησης.
Στη μελέτη συμμετείχαν αθλήτριες υψηλού επιπέδου, καλαθοσφαίρισης (ΟΚ) και πετοσφαίρισης (ΟΠ) καθώς και μια ομάδα ελέγχου (ΟΕ), (Ν = 14 σε κάθε ομάδα). Οι συμμετέχουσες εκτέλεσαν επιτόπιες διποδικές αναπηδήσεις σε ανυπόδητη (Α) και ενυπόδητη (Ε) συνθήκη (2.2 Ηz, μετρονόμος 130bpm), σε δυναμοδάπεδο (Κistler 9286AA, Switzerland), με συγχρονισμένη καταγραφή της ενεργοποίησης του έξω γαστροκνημίου, (δονησιομυογράφος, VMG Transducer, TSD250, Biopac Systems) και οπτική καταγραφή (οβελιαίο επίπεδο, κάμερα Basler ac645-100gm). Υπολογίστηκαν: η ΛΣ με χρήση δύο δεικτών, χωροχρονικές μεταβλητές του δυναμογραφικού προτύπου και η ενεργοποίηση του έξω γαστροκνημίου μυός (μονάδες VMG). Εφαρμόσθηκε μεικτή διπαραγοντική ανάλυση (3 Χ 2) για τον έλεγχο της αλληλεπίδρασης μεταξύ αθλητικής ειδίκευσης και υπόδησης, καθώς και της κύριας επίδρασης της υπόδησης (SPSS v. 28.0 p ≤ 0.05).
Χωρίς σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ αθλητικής ειδίκευσης και υπόδησης ( p> 0.05), η διαφοροποίηση της ΛΣ κατά την Ε συνθήκη δεν ήταν σημαντική (p > 0.05). Ως κύρια επίδραση (Ν = 42), η υπόδηση άλλαξε σημαντικά (p ≤ 0.05) το δυναμικό πρότυπο των αναπηδήσεων (μεγαλύτερη κατακόρυφη δύναμη εδαφικής αντίδρασης, p = 0.033), το πρότυπο χρονισμού του κύκλου κίνησης (μεγαλύτερη απόλυτη p = 0.022 και σχετική p = 0.005 διάρκεια επαφής, μικρότερη απόλυτη p = 0.004 και σχετική p = 0.005 διάρκεια πτήσης) καθώς και το χωρικό πρότυπο (μικρότερο ύψος αναπήδησης, p = 0.035). Η μυϊκή ενεργοποίηση φανέρωσε σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ αθλητικής ειδίκευσης και υπόδησης όσον αφορά τον εκατοστιαίο λόγο πτήσης/επαφή (p = 0.007). Οι ενδοζευγικές συγκρίσεις ανέδειξαν μεγαλύτερη μυϊκή ενεργοποίηση στην ΟΠ συγκριτικά με τις δύο άλλες ομάδες, όχι όμως συστηματικά και στις δύο συνθήκες υπόδησης (Α για ΟΕ p = 0.042 και Ε για ΟΚ p = 0.023). Ως κύρια επίδραση (Ν=42), η υπόδηση ανέδειξε μικρότερη μυϊκή ενεργοποίηση (στην επαφή) (p = 0.017). Συμπερασματικά, η χρήση υποδήματος φανέρωσε μάλλον οικονομικότερη λειτουργία των κάτω άκρων (λόγω της μικρότερης μυϊκής ενεργοποίησης στη φάση επαφής) και μάλλον μικρότερη μηχανική φόρτιση (λόγω της μεγαλύτερης διάρκειας επαφής επιτρέποντας έτσι και καλύτερη διαχείριση δυνάμεων). Το πρότυπο των διποδικών αναπηδήσεων, βασισμένο σε ρυθμική περιοδική λειτουργία των κάτω άκρων και δομημένο υπό την προκαθορισμένη συχνότητα των 2.2 Hz, φάνηκε να μην αναδεικνύει διακριτή λειτουργική σκληρότητα μεταξύ των δύο αθλητικών ομάδων και να μην διαφοροποιείται κατά τη χρήση υπόδησης.
Λέξεις-κλειδιά:
επιτόπιες διποδικές αναπηδήσεις, λειτουργική σκληρότητα, δονησιομυογραφία, αθλητική ειδίκευση
