Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Δρ. Ευθύμιος Λέκκας , Καθηγητής Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, ΕΚΠΑ,
Δρ. Μιχάλης Διακάκης, Μέλος Δ.Ε.Π. Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, ΕΚΠΑ,
Δρ. Άννα Καρκάνη, Ε.ΔΙ.Π. Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Στη συγκεκριμένη μελέτη εξετάστηκε πρόσφατη καταστροφή που προκλήθηκε από την κακοκαιρία Daniel στη χώρα μας, με ιδιαίτερη έμφαση στην περιοχή της Θεσσαλίας, που επλήγη και στο μεγαλύτερο βαθμό σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη περιοχή της χώρας μας. Εξετάζοντας την περίπτωση της συγκεκριμένης κακοκαιρίας, η διαχείριση της κρίσης φαίνεται ότι ξεκίνησε αμέσως μετά από την έλευση αυτής. Όπως παρουσιάζεται εξετάζοντας θεωρητικά τη διαχείριση σχετικών κρίσεων, ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός συνιστά έναν πάγιο άξονα της διαχείρισης κρίσεων που σχετίζονται με πλημμύρες. Ωστόσο, στην περίπτωση της χώρας μας και συγκεκριμένα στην περίπτωση της κακοκαιρίας Daniel, η διαχείριση της κρίσης ξεκίνησε ταυτόχρονα με την εμφάνιση αυτής. Ως εκ τούτου, ενδεχομένως να χάθηκε σημαντικό έδαφος όσον αφορά τη διαχείριση της συγκεκριμένης κρίσης. Στην πραγματικότητα φαίνεται, ότι επρόκειτο για μία περίοδο εφησυχασμού πριν από την έλευση της κρίσης, η οποία καταδεικνύεται από διάφορους παράγοντες, όπως η έλλειψη ικανών αντιπλημμυρικών έργων. Στην περίπτωση της κακοκαιρίας Daniel, η πρώτη απόκριση έναντι της απειλής έλαβε χώρα στην πραγματικότητα βραχυπρόθεσμα, μετά από την αρχική έλευση της κρίσης. Το να ξεκινήσει επομένως η απόκριση με την εκδήλωση της κρίσης χωρίς κάποιον προγενέστερο σχεδιασμό οδήγησε σε ένα σημαντικό χαμένο έδαφος. Στην πραγματικότητα ούτε κατά το μεσοπρόθεσμο στάδιο, στο οποίο βρισκόμαστε επί του παρόντος, υπήρξαν σημαντικές πρωτοβουλίες που να συμβάλλουν στην ουσιώδη αντιμετώπιση της κρίσης. Σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, η επισκευή και ανασυγκρότηση των υποδομών δεν έχει πραγματοποιηθεί στο βαθμό στον οποίο θα έπρεπε, ο οικοδομικός σχεδιασμός δεν επαναπροσδιορίστηκε και τα προβλήματα στο φυσικό περιβάλλον, όπως η Λίμνη Κάρλα, δεν θίχτηκαν. Η οικονομική ανασυγκρότηση της περιοχής παρέμεινε αβέβαιη και οι πολίτες δεν συμμετείχαν στην αντιμετώπιση της κρίσης. Πρόκειται συνεπώς για αδυναμίες που εντοπίζονται σε όλα ανεξαρτήτως τα επίπεδα. Εστιάζοντας προς το μέλλον, η αντιμετώπιση αυτής της κρίσης προϋποθέτει την ανάπτυξη ενός ικανού πλάνου μακροπρόθεσμου σχεδιασμού. Η ανάκαμψη θα είναι μακροπρόθεσμη, δεδομένου ότι τα πλήγματα στο βραχυπρόθεσμο και στο μεσοπρόθεσμο στάδιο ήταν δριμύτατα. Προκειμένου επομένως να ενισχυθεί η δυνατότητα της περιοχής να ανακάμψει, προσδιορίστηκαν συγκεκριμένοι στόχοι. Η ανθεκτικότητα των υποδομών, οι αποτελεσματικοί κανόνες χρήσης γης, η στροφή στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα, η ενίσχυση της ανθεκτικότητας της κοινότητας, η διαφοροποίηση του αγροτικά βασισμένου οικονομικού μοντέλου, οι αποτελεσματικές στρατηγικές διαχείρισης των υδάτων, η περιβαλλοντική εκπαίδευση των πολιτών, η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου ανθεκτικότητας και η υιοθέτηση νέων προτύπων δόμησης κρίνονται ως κομβικής σημασίας. Φαίνεται επομένως ότι η απόκριση έναντι μίας τέτοιας κρίσης πρέπει να είναι πολυδιάστατη και πολύπλευρη. Ορισμένες μόνο ενέργειες ενδεχομένως να μην ενισχύσουν την μακροπρόθεσμη δυνατότητα της Θεσσαλίας να ανακάμψει από αυτή την κρίση. Συμπερασματικά, όσο ικανή και να είναι η αντιμετώπιση μίας κρίσης κατά την εκδήλωση αυτής, η ανεπαρκής προετοιμασία περιορίζει την όποια αποτελεσματικότητα.
Λέξεις-κλειδιά:
Θεσσαλία, κλιματική αλλαγή, κρίση, Ντάνιελ, σχεδιασμός
