Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ευστράτιος Κελεπερτζής, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, ΕΚΠΑ,
Ζαχαρένια Κυπριτίδου, (Ε.ΔΙ.Π.), Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η περιοχή του Λαυρίου, με μακρά μεταλλευτική ιστορία, είναι γνωστή για την
εκμετάλλευση κοιτασμάτων που περιέχουν κυρίως μόλυβδο, ψευδάργυρο και
άλλα μέταλλα. Η παρούσα πτυχιακή εργασία εξετάζει τρία διαφορετικά είδη
μεταλλευτικών αποβλήτων από την περιοχή του Λαυρίου α) σκωρίες από την
εκκαμίνευση του μεταλλεύματος καλαμίνας, β) στείρα υλικά από τον
υδρομηχανικό εμπλουτισμό του θειούχου μεταλλεύματος και γ) θειούχα τέλματα
επίπλευσης. Σκοπός της εργασίας είναι η μελέτη των ψευδο-ολικών και
γεωχημικά ενεργών συγκεντρώσεων των μετάλλων στα τρία μεταλλευτικά
απόβλητα, η σύγκριση των αποτελεσμάτων και η αξιολόγηση της
περιβαλλοντικής τους επικινδυνότητας. Τα εξεταζόμενα στοιχεία είναι τα εξής:
Pb, Zn, Cd, Cu, Mn και Fe. Πραγματοποιήθηκε η επεξεργασία συνολικά 8
δειγμάτων όπου προσδιορίσθηκαν: α) το ψευδό-ολικό περιεχομένο (Μέθοδος
US.EPA 3050Β) και β) το γεωχημικά ενεργό κλάσμα μέσω ασθενούς προσβολής
με ΗΝΟ3 0,43Μ. Η ποσοτική ανάλυση των ιχνοστοιχείων έγινε με τη μέθοδο της
Φασματοσκοπίας Ατομικής Απορρόφησης με Φλόγα (Flame Atomic Absorption
Spectroscopy - FAAS). Επιπλέον, έγινε ορυκτολογική ανάλυση μέσω της τεχνικής
XRD σε κάθε τύπο αποβλήτων, με σκοπό την αναγνώριση και τη μελέτη των
ορυκτών που περιέχονται σε αυτά. Το δείγμα με τις υψηλότερες συγκεντρώσεις
τόσο ολικές όσο και εκχυλίσιμες, είναι οι σκωρίες. Ειδικότερα, τα ποσοστά
εκχύλισης των μετάλλων για τις σκωρίες είναι Mn (100%) > Fe (94%) > Pb (88%)
> Zn (50%) > Cu (40%) > Cd (35%).Τα απόβλητα παρουσιάζουν διαφορετική
ορυκτολογία, οι σκωρίες για παράδειγμα περιέχουν ορυκτά όπως ο
πυρολουσίτης-φαϋαλίτης-μαγνητίτης. Αντιθέτως, τα στείρα υλικά εμφανίζονται
ορυκτά όπως ο γρηνοκίτης και ο ημιμορφίτης ενώ στα θειούχα τέλματα
επίπλευσης πυροξένος και γιαροσίτης. Παρατηρείται γεωχημική συσχέτιση
μεταξύ των στοιχείων Cd και Zn μέσω των υψηλών συγκεντρώσεών τους και των
ποσοστών εκχύλισης. Η συσχέτιση αυτή επιβεβαιώνεται και ορυκτολογικά από
την παρουσία σμισθονίτη και σφαλερίτη. Παράλληλα, τα θειούχα τέλματα
επίπλευσης εμφάνισαν τις χαμηλότερες συγκεντρώσεις αλλά υψηλά ποσοστά
εκχύλισης για Mn και Zn. Σε σύγκριση με τα δείγματα προηγούμενης γεωχημικής
έρευνας, τα εξεταζόμενα απόβλητα παρουσιάζουν σημαντικά υψηλότερο
εμπλουτισμό σε Pb, Zn, Cd και Cu. Παρόλο που οι συγκεντρώσεις των μετάλλων
στα δείγματα σκωρίας είναι αρκετά υψηλές, δεν συνιστούν περιβαλλοντικό
κίνδυνο, σε σχέση με τα απόβλητα που προέρχονται από υδρομηχανικό
εμπλουτισμό. Τέλος, η παρούσα εργασία μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για
περαιτέρω μελέτες σχετικά με τα μεταλλευτικά απόβλητα του Λαυρίου.
Λέξεις-κλειδιά:
Μεταλλευτικά απόβλητα, Λαύριο, σκωρίες, δυνητικά τοξικά στοιχεία
