Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Καθηγητής Εμμανουήλ Γιακουμάκης, Καθηγητής Παναγιώτης Δημητρίου, Καθηγητής Ευάγγελος Γεωργίου
Περίληψη:
Η εξέλιξη της επεμβατικής ακτινολογίας τα τελευταία χρόνια την έχει αναδείξει
σε εναλλακτική επιλογή που αντικαθιστά το ανοιχτό χειρουργείο. Το κύριο
μειονέκτημα των πρακτικών της επεμβατικής ακτινολογίας είναι η χρήση ιονίζουσας
ακτινοβολίας για τη λήψη εικόνων της περιοχής ενδιαφέροντος, με αποτέλεσμα την
ανάγκη βελτιστοποίησης της πρακτικής για τον περιορισμό του δυνητικού κινδύνου
καθώς η απορροφούμενη δόση μπορεί να είναι σημαντικά μεγαλύτερη από συνήθεις
ακτινογραφικές εξετάσεις. Η διαδερματική ενδοηπατική παροχέτευση χοληφόρων
(Percutaneous transhepatic billiary drainage – PTBD), ο χημειοεμβολισμός και η
αγγειογραφία κάτω άκρων είναι μερικές από τις επεμβατικές πράξεις όπου η
ακτινική επιβάρυνση των ασθενών είναι σχετικά υψηλή.
Κύριο στόχο της παρούσας διατριβής αποτέλεσε η δοσιμετρική μελέτη των ανωτέρω
αναφερόμενων επεμβατικών πράξεων. Τα δοσιμετρικά μεγέθη που χρησιμοποιήθηκαν
ήταν οι τιμές DAP, οι ισοδύναμες δόσεις οργάνων HT, η ενεργός δόση Ε, οι
συντελεστές μετατροπής ισοδύναμων δόσεων οργάνων και ενεργούς δόσης και ο
σχετιζόμενος με ακτινοβολία κίνδυνος θανάτου (Risk of Exposure-Induced
Death-REID). Οι υπολογισμοί των δόσεων και των συντελεστών μετατροπής
εκτιμήθηκαν πραγματοποιώντας προσομοιώσεις με την μέθοδο Monte Carlo. Oι
κώδικες που χρησιμοποιήθηκαν ήταν οι Monte Carlo MCNP5 και PCXMC2.0.
Χρησιμοποιήθηκαν δύο κώδικες για την αύξηση της αξιοπιστίας των αποτελεσμάτων.
Οι μέσες τιμές DAP της ομάδας των ανδρών (ν=20) και των γυναικών (ν=23) που
υποβλήθηκαν σε παροχέτευση χοληφόρων με τοποθέτηση stent, ήταν 4500±2600 και
5500±3300 cGycm2, αντίστοιχα. Επίσης, οι συντελεστές μετατροπής ενεργής δόσης
ήταν 1,1 10-3 και 1,2 10-3 για αμφότερες τις ομάδες υπολογισμένοι απ τους
κώδικες MCNP5 και PCXMC2.0, αντίστοιχα. Οι μέσες υπολογιζόμενες τιμές REID%
ήταν 0,015±0,013 και 0,022±0,016 για την ομάδα των ανδρών και των γυναικών,
αντίστοιχα. Οι μέση τιμή DAP της ομάδας που υποβλήθηκε σε χημειοεμβολισμό
(ν=32) ήταν 8360 ± 5530 cGycm2, και οι συντελεστές μετατροπής ενεργής δόσης
ήταν 1,4 10-2 και 1,6 10-2 υπολογισμένοι απ τους κώδικες MCNP5 και PCXMC2.0,
αντίστοιχα. Επιπροσθέτως, οι μέσες υπολογιζόμενες τιμές REID% ήταν 0,052±0,036.
Η μέση τιμή DAP της ομάδας που υποβλήθηκε σε αγγειογραφία κάτω άκρων (ν=30)
ήταν 5075.1±2420.4 cGy cm2, και οι συντελεστές μετατροπής ενεργής δόσης ήταν
5,1 10-4 και 5,7 10-4 υπολογισμένοι απ τους κώδικες MCNP5 και PCXMC2.0,
αντίστοιχα. Τέλος, οι μέσες υπολογιζόμενες τιμές REID% ήταν 0,016±0,0067. Οι
αποκλίσεις των καταγεγραμμένων τιμών DAP και των υπολογιζόμενων δοσιμετρικών
μεγεθών που παρατηρούνται οφείλονται στην πολυπλοκότητα των επεμβατικών
πράξεων.
Η δοσιμετρική μελέτη πολύπλοκων επεμβατικών πράξεων συντελεί στον χαρακτηρισμό
της ακτινικής επικινδυνότητας καθώς και την βελτιστοποίηση των
χρησιμοποιούμενων τεχνικών μιας και η ακτινική επιβάρυνση είναι μεγαλύτερη των
απλών ακτινογραφικών πράξεων.
Λέξεις-κλειδιά:
Δοσιμετρία, Monte Carlo, Επεμβατική ακτινολογία, Προσομοιώση, Συντελεστές μετατροπής ενεργών δόσεων
