Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μιχαήλ Σκούλλος Καθηγητής (Επιβλέπων),Ιωάννης Μήτσης Επίκ. Καθηγητής, Εμμανουήλ Δασενάκης Καθηγητής
Περίληψη:
Λόγω των συνεχώς αυξανόμενων ανθρωπογενών εκπομπών CO2 στην ατμόσφαιρα,
αυξάνεται η συγκέντρωση CO2 από τη θάλασσα, με αποτέλεσμα τη μείωση στην τιμή
pH (οξίνιση ωκεανών), προκαλώντας έναν επιπλέον αβιοτικό στρεσογόνο παράγοντα
για τα θαλάσσια συστήματα. Από εργασίες και πειράματα διεθνώς έχει καταστεί
εμφανές, ότι το φαινόμενο της οξίνισης, ειδικά σε συνέργια με την υποξία, έχει
άμεση επίδραση στον κύκλο του άνθρακα, με αύξηση της διαλυτοποίησης ανθρακικών
στα ιζήματα, απελευθέρωση αλκαλικότητας από το ίζημα προς την υπερκείμενη
υδάτινη στήλη, αλλά και στον κύκλο των θρεπτικών, στη συμπεριφορά των μετάλλων,
μέσω της μεταβολής των μορφών τους (speciation), τη σταθερότητά των συμπλόκων
που σχηματίζουν, την ορυκτολογική φάση στην οποία απαντώνται στα ιζήματα αλλά
και προκαλώντας μεταβολές στις βενθικές ροές (ίζημα-νερό), καθιστώντας τα
περισσότερο ευδιάλυτα και επομένως βιοδιαθέσιμα.
Ο στόχος της παρούσας εργασίας ήταν να μελετηθεί η συμπεριφορά και ο ρόλος του
ιζήματος ως παγίδα ή ως δευτερογενής πηγή ρύπανσης προς την υπερκείμενη
υδάτινη στήλη υπό συνθήκες οξίνισης των ωκεανών στην παράκτια περιοχή της
Ελευσίνας σε συνέργια με την ανοξία. Δύο εργαστηριακά πειράματα προσομοίωσης
σχεδιάστηκαν τα οποία πραγματοποιήθηκαν στο ΕΛΚΕΘΕ. Το πρώτο πείραμα αφορά
προσομείωση της οξίνισης των ωκεανών ενώ στο δεύτερο ο πραγματοποιήθηκε
προσομείωση και των ανοξικών συνθηκών.
Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης έδειξαν ότι κάτω από συνθήκες oξίνισης Οcean
Acidification (ΟΑ), μέταλλα όπως ΑΙ, Ni, Cd, Fe, Μη και As φαίνεται να
ακολουθούν ένα μηχανισμό τύπου «πηγής» από το ίζημα προς τη στήλη νερού.
Αντιθέτως, σε συνθήκες ΟΑ μαζί με ανοξία, ένας διαφοροποιημένος μηχανισμός
τύπου «παγίδας» παρατηρήθηκε για αυτά τα μέταλλα.To Cr, Zn και Pb, ακολουθούν
ένα μηχανισμό τύπου «παγίδας» σε συνθήκες ενισχυμένης συγκέντρωσης CO2, ενώ σε
ΟΑ μαζί με ανοξικές συνθήκες, διαπιστώθηκε ένας μηχανισμός τύπου «πηγής» από το
ίζημα προς την υδάτινη στήλη.O Hg φάνηκε να ενεργεί ως μηχανισμός τύπου «πηγής»
υπό την οξίνιση, ανεξάρτητα από τις συνθήκες του οξυγόνου αλλά παραμένει
άγνωστο αν και σε τι βαθμό διατηρείται σε διαλυμένη μορφή ή απελευθερώνεται
στην ατμόσφαιρα. Όσον αφορά την αναλογία Fe, κατέστη προφανές ότι και στα δύο
πειράματα ο Fe (II) ήταν η κυρίαρχη μορφή Fe, ακόμη και χωρίς να επικρατούν
ανοξικές συνθήκες, υποδεικνύοντας την αυξημένη σταθερότητα του Fe (II), ως
αποτέλεσμα της αυξημένης συγκέντρωσης CO2.
Λέξεις-κλειδιά:
Φαινόμενο Οξίνισης, Κόλπος Ελευσίνας, Ιζήματα, Μέταλλα , Ανοξία
