Περίληψη:
Η μελατονίνη (Ν-ακετυλο-5-μεθοξυθρυπταμίνη), είναι μία σημαντική ορμόνη της
επίφυσης, απαραίτητη για τη ρύθμιση των κιρκαδιανών ρυθμών του οργανισμού. Η
έκκριση της μελατονίνης στον άνθρωπο, πραγματοποιείται με φωτοπεριοδικό τρόπο
και τα επίπεδά της συγχρονίζονται με το βιολογικό του ρολόι και τις συνήθεις
ώρες του ύπνου. Μελέτες έχουν δείξει ότι αυξημένες συγκεντρώσεις μελατονίνης
μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση προβλημάτων έναρξης του ύπνου.
Παρόλα αυτά, οι διαθέσιμες φαρμακοτεχνικές μορφές χορήγησης μελατονίνης, οι
οποίες μιμούνται το φυσιολογικό ρυθμό έκκρισής της στον οργανισμό, είναι
περιορισμένες.
Στην παρούσα εργασία, διεξήχθησαν μελέτες που αφορούν τη σύγκριση των
φυσικοχημικών χαρακτηριστικών διαφόρων φαρμακοτεχνικών μορφών και κυρίως τον
προσδιορισμό της αποδέσμευσης της μελατονίνης από τις συγκεκριμένες μορφές.
Παρασκευάστηκαν δισκία παρατεταμένης αποδέσμευσης της μελατονίνης, με σχετικά
ταχύ αρχικό ρυθμό αποδέσμευσης (burst effect) για την αντιμετώπιση προβλημάτων
έναρξης του ύπνου (sleep onset), αλλά και δισκία παρατεταμένης αποδέσμευσης με
σχετικά βραδύ αρχικό ρυθμό, για τη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου. Για την
επίτευξη των παραπάνω στόχων, χρησιμοποιήθηκαν έκδοχα, όπως η λακτόζη, το
αλγινικό νάτριο (sodium alginate), η υδροξυπροπυλομεθυλοκυτταρίνη (HPMC K15M),
η δεξτράνη, το Avicel PH 102 και το PVP. Οι μελέτες διεξήχθησαν σε δύο μέσα
διάλυσης, με pH 1.2 και pH 7.4. Επίσης, μελετήθηκε ο ρυθμός αποδέσμευσης της
μελατονίνης από δισκία με επικάλυψη, καθώς και δισκία δύο στοιβάδων (bi-layer).
Τέλος, πραγματοποιήθηκε ο εγκλωβισμός της μελατονίνης σε λιποσώματα,
προσδιορίστηκαν τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά των λιποσωμάτων και ο ρυθμός
αποδέσμευσής της μελατονίνης από αυτά.
Συμπερασματικά, τα αποτελέσματα τα οποία ελήφθησαν από τις μελέτες αποδέσμευσης
της μελατονίνης, έδειξαν ότι η παρουσία της δεξτράνης οδήγησε σε μειωμένη
αποδέσμευση. Η μονοϋδρική λακτόζη επιβραδύνει την αποδέσμευση της δραστικής
ουσίας, στο όξινο pH, ενώ όσον αφορά το ουδέτερο μέσο διάλυσης, η παρουσία της
αυξάνει τα ποσοστά αποδέσμευσης και επιταχύνει την αποδέσμευση της μελατονίνης.
Τα αρχικά ποσοστά αποδέσμευσης των επικαλυμένων δισκίων, πράγματι μειώθηκαν, σε
σύγκριση με τα ποσοστά των μη επικαλυμένων, τα δε δισκία δύο στοιβάδων
παρουσιάζουν αρχικά ταχεία αποδέσμευση και στη συνέχεια παρατεταμένη. Τέλος,
πραγματοποιήθηκε εγκλωβισμός της μελατονίνης σε λιποσώματα, και μελετήθηκε η
αποδέσμευσή της από αυτά.
Λέξεις-κλειδιά:
Μελατονίνη, Αποδέσμευση, Δισκία, Νανοτεχνολογία, Λιποσώματα
