Το έργο "Οἰκουμένης Περιήγησις" του Διονυσίου Περιηγητή στο χειρόγραφο 25 του Σπουδαστηρίου Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Διπλωματική Εργασία uoadl:1327842 1612 Αναγνώσεις

Μονάδα:
Κατεύθυνση Αρχαία Ελληνική Φιλολογία
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2017-02-19
Έτος εκπόνησης:
2017
Συγγραφέας:
Ζαβάκου Γεωργία
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Αθηνά Μπάζου, Λέκτορας Κλασικής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Φώτιος Δημητρακόπουλος, Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Διονύσιος Καλαμάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Το έργο "Οἰκουμένης Περιήγησις" του Διονυσίου Περιηγητή στο χειρόγραφο 25 του Σπουδαστηρίου Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Το έργο "Οἰκουμένης Περιήγησις" του Διονυσίου Περιηγητή στο χειρόγραφο 25 του Σπουδαστηρίου Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Περίληψη:
Το περίφημο έργο «Οἰκουμένης Περιήγησις» του Διονυσίου Περιηγητή συνιστά μια έμμετρη γεωγραφική πραγματεία που γνώρισε τεράστια απήχηση κατά την αρχαιότητα ως βασικό σχολικό εγχειρίδιο. Δεδομένου ότι το ποίημα του Διονυσίου παρέμεινε σε τακτική ακαδημαϊκή χρήση σε όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα, σήμερα σώζεται ένας σημαντικός αριθμός υπομνηματισμένων χειρόγραφων αντιγραφών και μεταφράσεων που το παραδίδουν. Ανάμεσά τους συγκαταλέγεται ο κώδικας 25 του Σπουδαστηρίου Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος δεν έχει τύχει μέχρι σήμερα επισταμένης μελέτης. Η παρούσα εργασία πραγματεύεται το κείμενο «Οἰκουμένης Περίήγησις» στο χειρόγραφο 25, σε μια προσπάθεια να διαφωτίσει τον εκλεκτικό του χαρακτήρα και να καθορίσει την αξία του. Το πρώτο κεφάλαιο επικεντρώνεται στους λόγους για τους οποίους το ποίημα του Διονυσίου παρουσιάζει πλουσιότατη και δαιδαλώδη χειρόγραφη παράδοση με περισσότερους από 130 άμεσους μάρτυρες, εξετάζοντας θέματα σχετικά με το ευρύτερο περιβάλλον πραγμάτωσης του έργου, τη χρονολόγησή του και τη λογοτεχνική του ταυτότητα. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται λόγος αρχικά για την χειρόγραφη παράδοση του κειμένου με έμφαση στους παλαιότερους άμεσους μάρτυρές της και στη συνέχεια για την έμμεση παράδοση του έργου και τις πολυάριθμες έντυπες εκδόσεις και μεταφράσεις του. Το τρίτο και κεντρικό κεφάλαιο της παρούσας εργασίας πραγματεύεται την εργασία του γραφέα στο έργο «Οἰκουμένης Περιήγησις» του χειρογράφου 25, ο οποίος έχει ταυτιστεί από προηγούμενη έρευνα με τον Παχώμιο Ρουσάνο, έναν από τους σημαντικότερους λογίους του 16ου αιώνα και διδασκάλους του υπόδουλου τότε ελληνισμού. Το γεγονός ότι η υπομνηματιστική δραστηριότητα του Ρουσάνου παραμένει μέχρι σήμερα σε μεγάλο μέρος της ανεξερεύνητη συνιστά και τη σπουδαιότερη σημασία του χειρογράφου. Η ανάλυση του κεφαλαίου παρέχει παραδείγματα των διάστιχων και παρασελίδιων σχολίων του γραφέα στο κείμενο, με σκοπό να διαπιστωθούν οι πηγές του και να προσδιοριστεί ακριβέστερα τόσο η μέθοδος υπομνηματισμού του όσο και ο τρόπος διδασκαλίας του. Το τελευταίο κεφάλαιο εξετάζει τη θέση του κώδικα 25 στο στέμμα χειρογράφων, όπως αυτό προτείνεται στην έκδοση του κειμένου από την Ισαβέλλα Τσαβαρή. Από την εξέταση των γραφών του κώδικα σε σύγκριση με αυτές παλαιότερων χειρογράφων της παράδοσης επιχειρείται η ακριβέστερη ένταξή του στο στέμμα και προτείνεται μια νέα σχέση των χειρογράφων του κλάδου στον οποίο ανήκει ο κώδικας, βάσει συγκεκριμένων στοιχείων. Η μελέτη κλείνει με το κεφάλαιο των Γενικών Συμπερασμάτων, όπου αξιοποιούνται τα πορίσματα των κεφαλαίων που προηγήθηκαν, και συμπληρώνεται από ένα παράρτημα εικονογραφικής τεκμηρίωσης.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Γλώσσα – Λογοτεχνία
Λέξεις-κλειδιά:
Διονύσιος Περιηγητής, Οἰκουμένης Περιήγησις, Παχώμιος Ρουσάνος, χειρόγραφο
Ευρετήριο:
Ναι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
1
Εικονογραφημένη:
Ναι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
123
Αριθμός σελίδων:
99
ΖΑΒΑΚΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ.pdf (5 MB) Άνοιγμα σε νέο παράθυρο