Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Χαράλαμπος Κουταλάκης. Λέκτορας. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης.ΕΚΠΑ
Ιωάννης Υφαντόπουλος. Καθηγητής. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης. ΕΚΠΑ
Αλέξης Μητρόπουλος. Επίκουρος Καθηγητής. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης. ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η πίεση για την απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων στην Ελλάδα, ενόψει κυρίως του μνημονίου, έχει αναδείξει τη συζήτηση για το άνοιγμα του φαρμακευτικού επαγγέλματος. Σε αυτό το πλαίσιο υπήρξαν τα τελευταία δύο χρόνια αλλαγές στο εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο του επαγγέλματος των φαρμακοποιών, οι οποίες επέφεραν μια μικρή χαλάρωση των περιορισμών.
Η βασική υπόθεση που αναλύεται σε αυτή την έρευνα αφορά την αναγκαιότητα ρύθμισης του φαρμακευτικού επαγγέλματος σε σχέση με τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας. Η εργασία δομείται σε δύο μέρη. Στο θεωρητικό μέρος γίνεται νομολογιακή, νομική και θεωρητική επισκόπηση των επιχειρημάτων αναφορικά με τη ρύθμιση του φαρμακευτικού επαγγέλματος. Στο εμπειρικό εξετάζονται οι πληθυσμιακές και γεωγραφικές παράμετροιπου επηρεάζουν τη διασπορά των φαρμακείων στην Ελλάδα.Ειδικότερα, για τη διερεύνηση του μεγέθους της ανισοκατανομής των φαρμακείων χρησιμοποιούνται μονομετάβλητοι δείκτες ανισότητας: 1) Gini (G), 2) Theil (T) και μέση λογαριθμική απόκλιση Theil (Ν), 3) και ο δείκτης Atkinson για e=0.5 (ATK 0.5), και για e=2 (ATK 2). Επιπλέον, εφαρμόζεται ο διμετάβλητος δείκτης συγκέντρωσης (C) προκειμένου να αναδειχθούν οι τάσεις συγκέντρωσης των φαρμακείων, και οι παράγοντες που την επηρεάζουν. Οι παραπάνω δείκτες χρησιμοποιούνται για την μέτρηση της ανισότητας ως προς την προσφορά και τη ζήτηση στον κλάδο. Κατά τη θεωρητική ανάλυση, το φαρμακευτικό επάγγελμα εμφανίζεται με διττό χαρακτήρα. Αφενός έχει σαφή χαρακτηριστικά λειτουργήματος, καθότι το φάρμακο αποτελεί κοινωνικό αγαθό, και ο φαρμακοποιός εγγυάται την ασφαλή και ποιοτική παροχή των πολιτών με επαρκείς φαρμακευτικές υπηρεσίες. Αφετέρου το φαρμακευτικό επάγγελμα αποτελεί παράλληλα μια επιχειρηματική δραστηριότητα, οπότε το φάρμακο λαμβάνει χαρακτηριστικά ιδιωτικού αγαθού. Κατά την εμπειρική ανάλυση, στην Ελλάδα υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός φαρμακείων σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διαχρονικά παρατηρείται μια πολύ χαμηλή ανισοκατανομή για τις μεταβλητές που μετράνε τη ζήτηση, και ιδίως την κάθετη ισότητα πρόσβασης. Παράλληλα, όμως, προκύπτει ότι τα φαρμακεία έχουν τη τάση να συγκεντρώνονται κυρίως σε περιοχές α) με μεγάλο πληθυσμό, β) υψηλή πυκνότητα πληθυσμού, γ) πεδινές. δ) αστικές, ε) με υψηλό εισόδημα, και στ) εκείνες που παρουσιάζουν υψηλή ζήτηση.
Το γενικότερο συμπέρασμα είναι ότι ο κλάδος του φαρμακευτικού επαγγέλματος είναι αναγκαίο να συνεχίζει να ρυθμίζεται, καθότι η ρύθμισή του είναι προς την κατεύθυνση της διασφάλισης της δημόσιας υγείας. Οι πληθυσμιακοί και γεωγραφικοί περιορισμοί αποτελούν ένα πρόσφορο, αναγκαίο και ικανό μέτρο για την εξασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης όλων των πολιτών σε ποιοτικές και επαρκείς φαρμακευτικές υπηρεσίες. Ωστόσο, ο σχεδιασμός θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν των νησιωτικών και ορεινών περιοχών.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Κοινωνικές, Πολιτικές και Οικονομικές επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
Φαρμακεία, απορρύθμιση, δημόσια υγεία, πληθυσμιακοί και γεωγραφικοί περιορισμοί, δείκτες ανισοκατανομής.
