Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Αθανασόπουλος Σ., Επίκουρος Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Γελαδάς Ν.,Επίκουρος Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Δημόπουλος Κ., Καθηγητής, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Eίναι καλά τεκμηριωμένο, ότι η μυϊκή προσπάθεια υψηλής έντασης επιφέρει βλάβη στο μυϊκό ιστό, προκαλώντας δομική και μεταβολική αποδιοργάνωση του μυϊκού κυττάρου, που εκδηλώνεται με διαταραχές της μυϊκής λειτουργίας και αύξηση της συγκέντρωσης μυϊκών ενζύμων στο αίμα.. Μεμονωμένες είναι οι αναφορές για την ύπαρξη μετασκησιακών διαταραχών σε ειδικότερες παραμέτρους της νευρομυϊκής λειτουργίας, και δεν είναι γνωστό, εάν οι λειτουργικές αυτές διαταραχές συμμεταβάλλονται ή συσχετίζονται μεταξύ τους, καθώς και με ειδικούς βιοχημικούς δείκτες. Στην ερευνητική αυτή προσπάθεια, εξετάσθηκε η επίδραση δύο διαφορετικών μορφών άσκησης μέγιστης έντασης, ισομετρικής σε θέση επιμήκυνσης των μυών και πλειομετρικής, στη νευρομυϊκή λειτουργία και σε ειδικούς αιματολογικούς δείκτες αποδιοργάνωσης του μυϊκού κυττάρου και φλεγμονής.
Ισάριθμοι άνδρες δοκιμαζόμενοι για τις δύο ομάδες, οι οποίοι δεν εμπλέκονταν σε συστηματική προπόνηση αντιστάσεων με τα άνω άκρα τους, εκτέλεσαν 50 μέγιστες ισομετρικές (ομάδα ισομετρικής άσκησης, n =7) ή 50 πλειομετρικές συστολές (ομάδα πλειομετρικής άσκησης, n =7) των καμπτήρων μυών του αγκώνα του μη κυρίαρχου άνω άκρου τους με σκοπό την πρόκληση ασκησιογενούς μυϊκής βλάβης. Οι ισομετρικές συστολές έγιναν με την άρθρωση του ώμου σε θέση έκτασης 450 από την ουδέτερη θέση και την άρθρωση του αγκώνα σε γωνία 1400. Η νευρομυϊκή λειτουργία των καμπτήρων του αγκώνα ελέγχθηκε πριν το πρόγραμμα άσκησης, αμέσως μετά και για τις τέσσερις επόμενες ημέρες. Μετρήθηκαν η μέγιστη ισομετρική δύναμη και ο χρόνος επίτευξής της, στις 200 , 400 , 900, 1100 και 1300 κάμψης του αγκώνα, η ικανότητα αναπαραγωγής ορισμένης δύναμης και η ικανότητα αναπαραγωγής της θέσης του μέλους χωρίς οπτική ανατροφοδότηση, η μέγιστη και η αυτόματη μυϊκή βράχυνση και αξιολογήθηκε ο καθυστερημένος μυϊκός πόνος. Ο αιματολογικός έλεγχος περιελάμβανε τη μέτρηση της συγκέντρωσης στο αίμα των δοκιμαζομένων των ενζύμων κινάση της
κρεατίνης (CK) και του ισοενζύμου της CK-MB, γαλακτική αφυδρογονάση (LDH), γλουταμινική οξαλοξική τρανσαμινάση (SGOT), γλουταμινική πυροσταφυλική τρανσαμινάση (SGPT) και του φλεγμονώδους παράγοντα C- αντιδρώσα πρωτεϊνη (CRP). Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων έγινε με ανάλυση διασποράς (2-way ANOVA) με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις στον ένα παράγοντα. Οι σχέσεις μεταξύ των μεταβλητών αξιολογήθηκαν με τους συντελεστές συσχέτισης Pearson και Spearman.
Σημαντικές αλλαγές (P< 0,05) παρατηρήθηκαν και στις δύο ομάδες στη μέγιστη ισομετρική δύναμη στις επιλεχθείσες γωνίες, με μεγαλύτερη σχετική μείωση της δύναμης στις μεγαλύτερες γωνίες κάμψης του αγκώνα, γεγονός που συνιστά διαταραχή της μηκοδυναμικής σχέσης του μυός. Σημαντικές αλλαγές παρατηρήθηκαν επίσης στο πηλίκο του χρόνου επίτευξης της μέγιστης δύναμης προς τη μέγιστη δύναμη, στη μέγιστη και στην αυτόματη μυϊκή βράχυνση, στην ένταση του καθυστερημένου μυϊκού πόνου και, μόνο για την ομάδα της πλειομετρικής άσκησης, στην ικανότητα αναπαραγωγής ορισμένης δύναμης και την ικανότητα αναπαραγωγής της θέσης του μέλους. Παρατηρήθηκε επίσης αύξηση της συγκέντρωσης των ενζύμων ως αποτέλεσμα της προκληθείσας μυϊκής βλάβης, ενώ δεν παρατηρήθηκε αντίστοιχη αύξηση του δείκτη φλεγμονής CRP. Οι παρατηρηθείσες διαταραχές δεν διέφεραν σημαντικά μεταξύ των ομάδων (P>0,05), με εξαίρεση τη μείωση της μέγιστης δύναμης, το πηλίκο του χρόνου επίτευξης της μέγιστης δύναμης προς τη μέγιστη δύναμη και την ένταση του καθυστερημένου μυϊκού πόνου. Οι μετασκησιακές διαταραχές της νευρομυϊκής λειτουργίας συσχετίζονταν μεταξύ τους και, στην ομάδα της πλειομετρικής άσκησης, και με τους βιοχημικούς δείκτες της μυϊκής βλάβης (P<0,05).
Ο έλεγχος των νευρομυϊκών και αιματολογικών απαντήσεων, για πρώτη φορά κατ' αντιστοιχία για τις δύο αυτές μορφές άσκησης, έδειξε παρόμοιες διαταραχές, με εκείνες όμως της πλειομετρικής άσκησης να εκδηλώνονται σε πιο ευρεία κλίμακα. Η κατεύθυνση των λειτουργικών διαταραχών προσανατολίζεται στην υποστήριξη της υπόθεσης υπερδιάτασης των σαρκομερίων και των ελαστικών στοιχείων σε σειρά, λόγω της μηχανικής επιβάρυνσης των ασκούμενων μυών μετά κατά τα δύο αυτά είδη άσκησης. Επίσης, δομική και λειτουργική αποδιοργάνωση των μυϊκών ατράκτων και τενόντιων οργάνων Golgi θα μπορούσε να αιτιολογήσει τις ειδικότερες νευρομυϊκές διαταραχές που παρατηρήθηκαν. Συσχετίσεις, που για πρώτη φορά ελέγχθηκαν και αναδείχθηκαν, μεταξύ των λειτουργικών διαταραχών φαίνεται να ενισχύουν την παραπάνω υπόθεση, ενώ οι αντίστοιχες που βρέθηκαν μεταξύ των λειτουργικών διαταραχών και των δεικτών μυϊκής βλάβης χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης, προκειμένου να διαπιστωθεί αν οι λειτουργικές διαταραχές, ειδικότερα μετά από πλειομετρική άσκηση, θα μπορούσαν να αξιολογηθούν από τις μεταβολές της συγκέντρωσης μυϊκών ενζύμων στο αίμα.
