Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Χρούσος Π. Γεώργιος, Καθηγητής Παιδιατρικής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Λαμπρινουδάκη Β. Ειρήνη, Αναπληρώτρια Kαθηγήτρια Γυναικολογικής Eνδοκρινολογίας, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ζέρβας Μ. Ιωάννης, Καθηγητής Ψυχιατρικής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Περίληψη
Εισαγωγή
Το στρες και η ψυχολογία μπορεί να επιδρούν στα κλιμακτηριακά συμπτώματα που βιώνουν οι γυναίκες κατά την μετάβαση στην εμμηνόπαυση και αντίστοιχα αυτά με τη σειρά τους μπορεί να επηρεάζουν τα επίπεδα στρες. Γι’ αυτό υποθέσαμε ότι σε αυτόν τον πληθυσμό με την εφαρμογή ενός συνόλου τεχνικών χαλάρωσης και υγιεινού τρόπου ζωής θα μειωθεί το στρες και κατ’επέκταση τα κλιμακτηριακά συμπτώματα των γυναικών.
Σκοπός
Κύριος σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η εκτίμηση της αποτελεσματικότητας προγράμματος διαχείρισης στρες στην μείωση του άγχους και των κλιμακτηριακών συμπτωμάτων πρόσφατα μετεμμηνοπαυσιακών Ελληνίδων. Δευτερογενείς σκοποί ήταν: 1) Η περιγραφή των δεικτών υγείας, του ιατρικού ιστορικού, της καθημερινής ρουτίνας, της ποιότητας και του τρόπου ζωής του δείγματος, 2) η εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της παρέμβασης στην αυτοεκτίμηση των γυναικών και 3) ο εντοπισμός παραγόντων σχετιζομένων με την εμμηνόπαυση που συμβάλλουν στην πρόκληση στρες.
Υπό μελέτη πληθυσμός και μέθοδος
Πρόκειται για μια τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη που γίνεται για πρώτη φορά, απ’ όσο μπορούμε να γνωρίζουμε, σε αυτόν τον πληθυσμό. Η μελέτη διεξήχθη στo τμήμα κλιμακτηρίου-εμμηνόπαυσης της Β΄ Γυναικολογικής και Μαιευτικής κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αρεταίειο Νοσοκομείο. Περιλάμβανε 61 γυναίκες ηλικίας 40-65 ετών, που βρίσκονταν στην πρώτη δεκαετία της εμμηνόπαυσης και παρουσίαζαν κλιμακτηριακά συμπτώματα και συμπτώματα στρες. Το δείγμα χωρίστηκε στην ομάδα παρέμβασης (31 άτομα) και στην ομάδα ελέγχου (30 άτομα). Και οι δύο ομάδες απάντησαν το ίδιο ερωτηματολόγιο κατά την έναρξη της μελέτης. Η ομάδα παρέμβασης παρακολούθησε πρόγραμμα διαχείρισης στρες 8 συνεδριών (1 ανά εβδομάδα) ως προς τα οφέλη της συστηματικής άσκησης, υγιεινής διατροφής, γνωσιακής αναδόμησης-ευγνωμοσύνης και εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης όπως διαφραγματικές αναπνοές, προοδευτική νευρομυϊκή χαλάρωση και καθοδηγούμενο οραματισμό. Η ομάδα ελέγχου δεν παρακολούθησε αρχικά το πρόγραμμα, παρόλο που στην 1η συνεδρία απάντησε το ίδιο ερωτηματολόγιο, αλλά μόνο πήρε συμβουλές για διατροφή, άσκηση και χαλάρωση. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος της ομάδας παρέμβασης, η ομάδα ελέγχου παρακολούθησε τις ίδιες συνεδρίες που είχε κάνει η ομάδα παρέμβασης. Τέλος, και οι δύο ομάδες μετά την παρέμβαση απάντησαν πάλι στο αρχικό ερωτηματολόγιο για να ελεγχθεί αν επήλθαν αλλαγές στις απαντήσεις τους.
Αποτελέσματα
Από τα αποτελέσματα της έρευνας φαίνεται ότι η ομάδα παρέμβασης βελτιώθηκε σημαντικά σε όλες τις παραμέτρους σε σχέση και με τις αρχικές της απαντήσεις (στρες πριν την παρέμβαση Μean:8,10, S.D:4,735, στρες μετά την παρέμβαση Μean: 5,03 S.D:3,886, p-value:0,001<0,05, κλιμακτηριακά συμπτώματα πριν την παρέμβαση Mean:4,3226, S.D:2,39982, κλιμακτηριακά συμπτώματα μετά την παρέμβαση Μean: 1,2581 S.D:1,12451, p-value: 0,000<0,05) και σε σχέση με τις αντίστοιχες απαντήσεις της ομάδας ελέγχου (στρες Ο.Ε μετά τις 8 εβδομάδες Μean:13,8000, S.D:4,90882, στρες Ο.Π μετά τις 8 εβδομάδες Μean: 5,0323 S.D:3,88573, p-value:0,000<0,05, κλιμακτηριακά συμπτώματα Ο.Ε μετά τις 8 εβδομάδες Μean:2,8667, S.D:2,09652, κλιμακτηριακά συμπτώματα Ο.Π μετά τις 8 εβδομάδες Μean:1,2581 S.D:1,12451, p-value:0,001<0,05). Οι στόχοι της έρευνας επιτεύχθηκαν καθώς η μείωση των επιπέδων στρες, άγχους, καταθλιπτικών και κλιμακτηριακών συμπτωμάτων ήταν σημαντική για την ομάδα παρέμβασης κάτι που δεν έγινε στην ομάδα ελέγχου. Ακόμη, στην ομάδα παρέμβασης βελτιώθηκε σημαντικά ο ύπνος των γυναικών, το αίσθημα ευεξίας σχετικά με την πνευματικότητα και θρησκευτικότητα, καθώς και η ικανοποίηση από όλες τις πλευρές της ζωής. Επίσης, και στις δύο ομάδες αλλά κυρίως στην ομάδα παρέμβασης, βελτιώθηκε η αυτοεκτίμηση των γυναικών όπως και το αντιλαμβανόμενο στρες, ο υγιεινός τρόπος ζωής και οι γνωστικές τους δεξιότητες.
Συμπεράσματα
Στην παρούσα έρευνα, οι δύο ομάδες είχαν παρόμοια περιγραφικά χαρακτηριστικά ως προς την ηλικία, την οικογενειακή κατάσταση, των αριθμό των παιδιών, το εκπαιδευτικό επίπεδο, τον δείκτη μάζας σώματος και τα έτη εμμηνόπαυσης. Αυτό σημαίνει πως οι αλλαγές στην ομάδα παρέμβασης οφείλονται στις συνεδρίες διαχείρισης του στρες και προαγωγής της υγείας. Συνεπώς, η εφαρμογή προγραμμάτων διαχείρισης στρες μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική επιλογή στη θεραπεία των εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων.
