Μονάδα:
Τομέας ΠαθολογίαςΒιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2017-06-07
Συγγραφέας:
Γιαννακού Μαρία
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Αλεβιζάκη Μαρία, Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Τουμανίδης Σάββας, Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Καλτσάς Γρηγόριος, Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Μητράκου Ασημίνα, Αναπλ. Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Λαμπρινουδάκη Ειρήνη, Αναπλ. Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Κασσσή Ευανθία, Αναπλ. Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Σταματελόπουλος Κίμων, Επίκ. Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Χρόνια αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα: διατροφικοί παράγοντες και παράμετροι οξειδωτικού stress που επηρεάζουν την εξέλιξη της.
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Χρόνια αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα: διατροφικοί παράγοντες και παράμετροι οξειδωτικού stress που επηρεάζουν την εξέλιξη της
Περίληψη:
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι η συχνότερη αυτοάνοση πάθηση του θυρεοειδούς αδένα. Αποτελεί την πιο συχνή αιτία υποθυρεοειδισμού στον γενικό πληθυσμό και εμφανίζει αυξημένη επίπτωση στις γυναίκες μέσης ηλικίας. Στην αιτιοπαθογένεια της συμμετέχουν γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Τα κύτταρα του θυρεοειδούς αδένα υπό φυσιολογικές συνθήκες παράγουν μέτριες ποσότητες δραστικών μορφών οξυγόνου, οι οποίες είναι απαραίτητες για την σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών. Μελέτες σε ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto έδειξαν ότι οι ασθενείς αυτοί, ακόμα και όταν είναι ευθυρεοειδικοί έχουν αυξημένα επίπεδα οξειδωτικού στρες. Άμεσα σχετιζόμενα με το οξειδωτικό στρες είναι τα τελικά προϊόντα μη ενζυματικής γλυκοζυλίωσης (AGEs), τα οποία παράγονται σε συνθήκες υπεργλυκαιμίας και αυξημένου οξειδωτικού στρες. Στην διαμόρφωση των επιπέδων των AGEs αλλά και του οξειδωτικού στρες στον οργανισμό μετέχει η διατροφή. Στον μεταβολισμό των AGEs συμμετέχει ο υποδοχέας RAGE, ο οποίος ενισχύει την δράση τους. Οι πολυμορφισμοί του γονιδίου του υποδοχέα RAGE, -429T>C και -374T>A, συσχετίζονται με ένα ευρύ φάσμα ασθενειών. Δεν υπάρχουν αντίστοιχες μελέτες για τον ρόλο των πολυμορφισμών αυτών στην αυτοάνοση θυρεοειδική νόσο.
Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής ήταν η μελέτη της επίδρασης του οξειδωτικού στρες και της διατροφής στην εμφάνιση και στην εξέλιξη της θυρεοειδίτιδας Hashimoto, σε ευθυρεοειδικές γυναίκες με θυρεοειδίτιδα Hashimoto. Επίσης τον ίδιο πληθυσμό διερευνήθηκε η κατανομή και ο ρόλος των πολυμορφισμών του γονιδίου του υποδοχέα RAGE, -429T>C και -374T>A.
Στην μελέτη συμμετείχαν συνολικά 317 ευθυρεοειδικές γυναίκες 19 - 69 ετών. Οι 218 γυναίκες είχαν θυρεοειδίτιδα Hashimoto (HT) και ανάλογα με την λήψη ή όχι θεραπείας υποκατάστασης χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η ομάδα «HT υπό θεραπεία» περιείχε 102 γυναίκες με HT οι οποίες λάμβαναν θυροξίνη και η ομάδα «HT χωρίς θεραπεία» περιείχε 116 γυναίκες με HT οι οποίες δεν ελάμβαναν θεραπεία υποκατάστασης. Οι υπόλοιπες 99 γυναίκες δεν έπασχαν
από θυρεοειδική νόσο και αποτελούσαν την ομάδα ελέγχου. Ως δείκτης οξειδωτικού στρες μετρήθηκαν τα ολικά οξειδωμένα λιπίδια στον ορό (TOS). Μελετήθηκαν οι πολυμορφισμοί -429T>C και -374T>A του γονιδίου του υποδοχέα RAGE.
Η συχνότητα του πολυμορφισμού -429 T>C του γονιδίου του υποδοχέα RAGE ήταν αυξημένη στις γυναίκες με HT, ειδικότερα σε εκείνες που έπαιρναν θεραπεία υποκατάστασης (χ2=6.85 df=2, p=0.032). Η συχνότητα του πολυμορφισμού -374T>A δεν διέφερε ανάμεσα στις ομάδες που μελετήθηκαν. Τα επίπεδα του οξειδωτικού στρες ήταν αυξημένα στις ασθενείς HT υπό θεραπεία σε σύγκριση με τις ασθενείς HT χωρίς θεραπεία και με την ομάδα ελέγχου (Mann-Whitney test, p<0.05). Περαιτέρω ανάλυση έδειξε ότι η τιμή TOS πάνω από 590 μmol/L σε γυναίκες με HT σχετιζόταν με αυξημένη πιθανότητα οι γυναίκες αυτές να αναπτύξουν κλινικό υποθυρεοειδισμό και να χρειαστούν θεραπεία υποκατάστασης (OR=2.9). Η πιθανότητα αυτή αυξανόταν ακόμα περισσότερο όταν οι γυναίκες εκτός από τα υψηλά επίπεδα οξειδωτικού στρες ήταν και φορείς του πολυμορφισμού -429T>C (OR= 5.4).
Επίσης παρατηρήθηκε σημαντική συσχέτιση των τιμών ΔΜΣ με τα επίπεδα του TOS (r=0.265, p<0.01). Όταν χωρίστηκαν οι συμμετέχουσες με βάση τον ΔΜΣ (φυσιολογικό βάρος, υπέρβαρες, παχύσαρκες), βρέθηκε ότι το ποσοστό των γυναικών με υψηλό TOS (TOS≥590 μmol/L) ήταν σημαντικά υψηλότερο στην ομάδα των παχύσαρκων γυναικών (χ2=17.0, β.ε.=2, p<0.01). Περαιτέρω ανάλυση έδειξε ότι τιμή ΔΜΣ πάνω από 24.9 Kg/m2 σχετίζονταν με αυξημένη πιθανότητα οι γυναίκες αυτές να έχουν ψηλά επίπεδα TOS (OR=2.9). Ακόμα βρέθηκε ότι η ύπαρξη αϋπνίας αύξανε την πιθανότητα εμφάνισης ψηλών επιπέδων TOS (OR=2.7). Προς την ίδια κατεύθυνση, η περιορισμένη κατανάλωση φρούτων (<2 μερίδες ημερησίως) και τσαγιού (<2-3 φλυτζάνια εβδομαδιαίως) αύξανε τον κίνδυνο εμφάνισης υψηλού TOS (OR 2.6, OR. 1.8 αντίστοιχα). Όλοι οι παραπάνω παράγοντες είχαν σημαντική επίδραση στα επίπεδα του TOS και ήταν ανεξάρτητοι μεταξύ τους.
Συνοψίζοντας, τα ευρήματα της μελέτης υποστηρίζουν την συμμετοχή του οξειδωτικού στρες και του πολυμορφισμού -429T>C του γονιδίου του
υποδοχέα RAGE στην ανάπτυξη και πρόοδο της θυρεοειδίτιδας Hashimoto. Επίσης η διατήρηση του ΔΜΣ εντός φυσιολογικών ορίων, οι επαρκείς ώρες βραδινού ύπνου, η κατανάλωση φρούτων πάνω από 2 μερίδες ημερησίως και τσαγιού πάνω από 3 φλυτζάνια εβδομαδιαίως συμβάλλουν στην διατήρηση χαμηλών επιπέδων οξειδωτικού στρες στον οργανισμό.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Θυρεοειδίτιδα Hashimoto, Οξειδωτικό στρες, Υποδοχέας RAGE, Πολυμορφισμοί RAGE, Αυτοανοσία
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
195
