Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Βαγενάς Γ., Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Καρτερολιώτης Κ., Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Γελαδάς Ν., Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Οι ορθές στάσεις (γνωστικά & συμπεριφοριστικά χαρακτηριστικά) διατροφής στον αθλητισμό είναι κρίσιμης σημασίας για τους αθλητές. Οι μελέτες που εξετάζουν τις στάσεις αυτές εμφανίζουν διάφορα ελλείμματα ποιότητας στη μεθοδολογία, στα ερωτηματολόγια και στη στατιστική. Η αξιολόγηση της ποιότητας της έρευνας έχει γίνει σε αλλά ερευνητικά πεδία, αλλά όχι στο παρόν. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η αξιολόγηση της ποιότητας των σχετικών με το πεδίο αυτό μελετών (δημοσιευμένων άρθρων).
Χρησιμοποιήθηκε η γενική ερευνητική μέθοδος της συστηματικής ανασκόπησης της βιβλιογραφίας σε συνδυασμό με την ανάλυση περιεχομένου και την ποσοτική βιβλιογραφική ανάλυση. Για τον εντοπισμό των σχετικών μελετών ερευνήθηκαν, με συγκεκριμένες λέξεις- κλειδιά και με συγκριμένα κριτήρια επιλογής και αποκλεισμού ως το 2013, οι βάσεις δεδομένων Scholar Google, PubMed και ISI Web of Science. Αυτές ήταν 60 και αποτέλεσαν το δείγμα της έρευνας. Εντοπίσθηκαν, κωδικοποιήθηκαν και αναλύθηκαν τρεις κατηγορίες χαρακτηριστικών (μεθοδολογικά, ερωτηματολογίου, στατιστικά) της ποιότητας της έρευνας στο πεδίο αυτό. Τα δεδομένα αναλύθηκαν περιγραφικά, με μη παραμετρικές συσχετίσεις & συγκρίσεις, και με παλινδρομήσεις.
Διαπιστώθηκαν σημαντικά ελλείμματα (%) σε όλα σχεδόν τα χαρακτηριστικά. Μεθοδολογικά: η μη χρήση ομάδας ελέγχου (93%), η μη αναφορά (ή μη δυνατότητα υπολογισμού) ποσοστού ανταπόκρισης (43%), ποσοστό ανταπόκρισης ≤ 60% στο 38% των μελετών, η μη αναφορά περιορισμών (72%) και προτάσεων για μελλοντική έρευνα (70%). Ερωτηματολογικά: η μη αναφορά προέλευσης-εφαρμογής (30%), πιλοτικής μελέτης (67%), ελέγχου εγκυρότητας (72%) και ελέγχου αξιοπιστίας (70%). Στατιστικά: η μη εκτίμηση μεγέθους δείγματος (98%) και πειραματικής ισχύος (97%), το μικρό (≤100) μέγεθος δείγματος (42%), ο μη έλεγχος στατιστικών παραδοχών (93%), ο μη υπολογισμός διαστημάτων εμπιστοσύνης (97%) και μεγέθους επίδρασης (97%). Βρέθηκαν σημαντικές συσχετίσεις, διαχρονικές τάσεις και παλινδρομήσεις επιλεγμένων χαρακτηριστικών.
Υπάρχουν σημαντικά ελλείμματα ποιότητας της έρευνας στο πεδίο των στάσεων διατροφής στον αθλητισμό. Οι αναλύσεις συσχέτισης –παλινδρόμησης έδειξαν ότι το πεδίο αυτό εμφανίζει επαρκή εσωτερική συνεκτικότητα, με γενική τάση μέτριας ποιότητας έρευνας. Η διαχρονική εξέλιξη των σχετικών μελετών (1974-2013) είναι ασαφής από πλευράς βελτίωσης της ποιότητάς τους. Η λεπτομερής γνώση της ποιότητας της έρευνας στο πεδίο είναι χρήσιμη για την αναβάθμιση κα την προαγωγή των μελλοντικών ερευνών, με στόχο την παραγωγή πιο έγκυρων και πιο αξιόπιστων προγραμμάτων διατροφής.
