Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ζέρβας Ι., Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Βαγενάς Γ., Αναπληρωτής Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Αθανασόπουλος Σ., Επίκουρος Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή
Σκοποί της παρούσας έρευνας ήταν: (α) η κατασκευή και ο έλεγχος ψυχομετρικών δεικτών του Ερωτηματολογίου Ανησυχιών Επανατραυματισμού (ΕΑΕ), του Ερω-τηματολογίου Αγωνιστικής Αυτοπεποίθησης για Τραυματισμένους Αθλητές (ΕΑΑ-ΤΑ) και του Ερωτηματολογίου Προσοχής για Τραυματισμένους Αθλητές (ΕΠ-ΤΑ), (β) η εξέταση των συσχετίσεων μεταξύ των παραγόντων των τριών ερωτηματολο-γίων κατά τη διάρκεια της αγωνιστικής περιόδου, (γ) η σύγκριση μεταξύ ομάδων με διαφορετικό βαθμό σοβαρότητας τραυματισμού ως προς τους παράγοντες των τριών ερωτηματολογίων στην έναρξη, στο μέσο και στο τέλος της αγωνιστικής περιόδου και (δ) η διερεύνηση ενός προτεινόμενου θεωρητικού μοντέλου, περιγράφοντας την ικανότητα πρόβλεψης των παραγόντων των τριών ερωτηματολογίων στο σύνολο των νέων τραυματισμών και την αθλητική απόδοση στην έναρξη, στο μέσο και στο τέλος της αγωνιστικής περιόδου.
Μέθοδος
Τριακόσιοι εβδομήντα (n = 370) εν ενεργεία αθλητές και αθλήτριες συμπλήρωσαν το ΕΑΕ, ΕΑΑ-ΤΑ και ΕΠ-ΤΑ για τον έλεγχο της εσωτερικής συνέπειας, της δομικής εγκυρότητας, της παραγοντικής δομής και της εγκυρότητας συγχρονικής και διακρι-τής συνάφειας. Όλοι οι δοκιμαζόμενοι προέρχονταν από αθλήματα επαφής, είχαν οξύ αθλητικό μυοσκελετικό τραυματισμό τους τελευταίους 12 μήνες και είχαν ακο-λουθήσει φυσικοθεραπευτικό πρόγραμμα αποκατάστασης. Το δείγμα της κυρίως με-λέτης αποτελείτο από 80 αθλητές της καλαθοσφαίρισης, της χειροσφαίρισης και της υδατοσφαίρισης με μέσο όρο ηλικίας 27.35 έτη (SD = 4.43). Τα ΕΑΕ και ΕΑΑ-ΤΑ συμπληρώθηκαν πριν την έναρξη του πρώτου επίσημου αγώνα της αγωνιστικής περιόδου, ενώ το ΕΠ-ΤΑ μετά το τέλος του πρώτου επίσημου αγώνα. Η κλίμακα αξιολόγησης της ατομικής αθλητικής απόδοσης συμπληρώθηκε από τους προ-πονητές και αθλητές μια ημέρα μετά τον επίσημο αγώνα. Η σοβαρότητα του τραυ-ματισμού αξιολογήθηκε με το «Σύστημα Αξιολόγησης Τραυματισμού του Colorado». Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν έντυπα καταγραφής: (α) δημογραφικών στοι-χείων, (β) στοιχείων του προηγούμενου τραυματισμού και (γ) νέων τραυματισμών των αθλητών κατά τη διάρκεια της νέας αγωνιστικής περιόδου.
Οι κύριες στατιστικές αναλύσεις των δεδομένων περιλάμβαναν: (α) δείκτες συσχέτισης Pearson για τον έλεγχο της εγκυρότητας συγχρονικής και διακριτής συνάφειας, (β) διερευνητική παραγοντική ανάλυση για τον έλεγχο της παραγοντικής δομής, καθώς και επιβεβαιωτικές παραγοντικές αναλύσεις (λ.χ., πρωτογενής και δευ-τερογενής επιβεβαιωτική παραγοντική ανάλυση) για την περαιτέρω εξέταση της δομικής εγκυρότητας, (γ) δείκτη Cronbach a για τον έλεγχο της εσωτερικής συνέ-πειας, (δ) συσχετίσεις Pearson για την εξέταση των συσχετίσεων μεταξύ των παρα-γόντων των ερωτηματολογίων, (ε) ανάλυση ANOVΑ για την αξιολόγηση των διαφο-ρών μεταξύ ομάδων διαφορετικής σοβαρότητας τραυματισμού ως προς τους παρά-γοντες των τριών ερωτηματολογίων και (στ) ιεραρχικές πολλαπλές γραμμικές παλιν-δρομίσεις για την εξέταση των σχέσεων μεταξύ των παραγόντων των ερωτηματολο-γίων με το σύνολο των νέων τραυματισμών και την αθλητική απόδοση στις τρεις φά-σεις της αγωνιστικής περιόδου.
Αποτελέσματα
Τα ΕΑΕ και ΕΑΑ-ΤΑ αποτελούνται από 12 και 14 ερωτήσεις, αντίστοιχα, οι οποίες εξετάζουν δύο συσχετιζόμενους παράγοντες. Το ΕΠ-ΤΑ αποτελείται από 10 ερωτή-σεις, οι οποίες μετρούν δύο μη συσχετιζόμενους παράγοντες. Η εσωτερική συνέπεια των τριών ερωτηματολογίων είναι αρκετά καλή. Όμως, το μοντέλο του ενός παρά-γοντα στα τρία ερωτηματολόγια και τα ιεραρχικά μοντέλα των ΕΑΕ και ΕΑΑ-ΤΑ δεν εμφάνισαν αποδεκτούς στατιστικούς δείκτες. Συνεπώς, οι ερωτήσεις του κάθε ερωτηματολογίου δεν μελετούν μια ενιαία και κοινή έννοια και δεν είναι δυνατόν να υπολογιστεί μια συνολική τιμή των δύο παραγόντων στο κάθε ερωτηματολόγιο. Επιπλέον, η παρούσα έρευνα έδειξε την αρνητική συνάφεια των ανησυχιών επανατραυματισμού με την αγωνιστική αυτοπεποίθηση και τη λειτουργική προσοχή και τη θετική συνάφεια με τη διάσπαση της προσοχής. Η αγωνιστική αυτοπεποίθηση είχε θετική συσχέτιση με τη λειτουργική προσοχή και αρνητική με τη διάσπαση της προσοχής.
Tα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι παράγοντες των τριών ερωτημα-τολογίων παρουσιάζουν διαφορετική πρόβλεψη στις τρεις αγωνιστικές περιόδους. Συγκεκριμένα: (α) προβλέπουν το σύνολο των νέων τραυματισμών στην έναρξη της αγωνιστικής περιόδου, (β) προβλέπουν μερικώς το σύνολο των νέων τραυματισμών στο μέσο της αγωνιστικής περιόδου, (γ) δεν προβλέπουν το σύνολο των νέων τραυματισμών στο τέλος της αγωνιστικής περιόδου και (δ) προβλέπουν μερικώς την αθλητική απόδοση, όπως εκτιμήθηκε από τον προπονητή, στις τρεις φάσεις της αγωνιστικής περιόδου. Μόνο οι παράγοντες των ανησυχιών επανατραυματισμού προβλέπουν στατιστικώς σημαντικά την αθλητική απόδοση, όπως αυτή εκτιμήθηκε από τον ίδιο τον αθλητή στις τρεις φάσεις της αγωνιστικής περιόδου, με εξαίρεση τον 1ον παράγοντα των ανησυχιών επανατραυματισμού στην έναρξη της αγωνιστικής περιόδου. Οι παράγοντες των ανησυχιών επανατραυματισμού, της αγωνιστικής αυτοπεποίθησης και της προσοχής προβλέπουν μερικώς την αθλητική απόδοση στην έναρξη της αγωνιστικής περιόδου. Τέλος, καμία στατιστικώς σημαντική πρόβλεψη της απόδοσης από τον ίδιο τον αθλητή δεν παρατηρήθηκε στο μέσο και στο τέλος της αγωνιστικής περιόδου.
Συζήτηση-Συμπεράσματα
Η χρησιμότητα του Ερωτηματολογίου Ανησυχιών Επανατραυματισμού, του Ερωτηματολογίου Αγωνιστικής Αυτοπεποίθησης για Τραυματισμένους Αθλητές και του Ερωτηματολογίου Προσοχής για Τραυματισμένους Αθλητές κρίνεται σημαντική επειδή ο ειδικός της αποκατάστασης θα έχει τη δυνατότητα να αξιολογήσει αντικειμενικά την ψυχολογική κατάσταση των αθλητών με προηγούμενο τραυμα-τισμό, η οποία θα επηρεάσει την αθλητική απόδοση και θα συμβάλει στον επανα-τραυματισμό. Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν μερικώς το προ-τεινόμενο θεωρητικό μοντέλο, δηλαδή, οι παράγοντες των τριών ερωτηματολογίων μερικώς προβλέπουν το σύνολο των νέων τραυματισμών και την αθλητική απόδοση, όπως αυτή εκτιμήθηκε από τους προπονητές στις τρεις φάσεις της αγωνιστικής περιόδου. Αντίθετα, οι αθλητές ενδεχομένως «υπερεκτίμησαν» την απόδοση τους στον αγώνα, την προσπάθεια που κατέβαλλαν στις προπονήσεις και τη συχνότητα συμμετοχής τους στις προπονήσεις, με αποτέλεσμα οι παράγοντες των ερωτημα-τολογίων μερικώς προβλέπουν την αθλητική απόδοση μόνο στην έναρξη της αγωνιστικής περιόδου. Περαιτέρω έρευνα απαιτείται να επαληθεύσει τη δομή των τριών ερωτηματολογίων με τη χρήση μεγαλύτερου δείγματος που προέρχεται από διαφορετικά ομαδικά αθλήματα επαφής.
