Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μαγιάτης Προκόπιος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Φαρμακευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη:
Βασικό αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η μελέτη της χημική σύστασης της βλέννας του σαλιγκαριού Helix aspersa, η απομόνωση μορίων μικρού μοριακού βάρους και η ταυτοποίηση τους καθώς επίσης και η ανάπτυξη μεθόδου ποσοτικοποίησης για τις σημαντικότερες από αυτές. Επίσης, στα πλαίσια της παρούσας εργασίας πραγματοποιήθηκε μια μικρής κλίμακας κλινική δοκιμή σχετικά με την επίδραση της βλέννας σαλιγκαριού στο δέρμα, όσο αφορά την ενυδάτωση και την αντιγήρανση, με σκοπό την ενσωμάτωσή της σε καλλυντικά προϊόντα.
Στο πρώτο μέρος της εργασίας αυτής, αρχικά αναφέρονται κάποια γενικά στοιχεία για τα σαλιγκάρια, και ειδικότερα για το είδος Helix aspersa και τα δυο υποείδη του Helix aspersa muller και Helix aspersa maxima με τα οποία κυρίως θα ασχοληθούμε. Παραθέτονται πληροφορίες σχετικά με τη μορφολογία, την κατάταξή τους και τη χρήση τους από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Στη συνέχεια δίνονται βιβλιογραφικά στοιχεία σχετικά με τη χημική σύσταση της βλέννας του συγκεκριμένου είδους και την επίδραση της στο δέρμα. Τέλος, στα επόμενα κεφάλαια του πρώτου μέρους, περιγράφονται οι χημικές ιδιότητες, η βιολογική σημασία και ορισμένες μέθοδοι προσδιορισμού για τις κυριότερες ουσίες με τις οποίες θα ασχοληθούμε - την τριμεθυλογλυκίνη, την αλλαντοΐνη και το γλυκολικό οξύ.
Στο δεύτερο μέρος, παρουσιάζονται αναλυτικά όλα τα στάδια της πειραματικής διαδικασίας που ακολουθήθηκαν. Αρχικά, γίνεται μια γενική διερεύνηση της βλέννας με φασματοσκοπία πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού NMR και έπειτα αναπτύσσεται η μέθοδος ανάλυσης του υλικού που θα χρησιμοποιηθεί στην συνέχεια. Ακολουθεί η απομόνωση με χρωματογραφία στήλης τεσσάρων ουσίων και ταυτοποίηση τους με φασματοσκοπία NMR, εκ των οποίων για πρώτη φορά από τη βλέννα σαλιγκαριού, απομονώθηκε η τριμεθυλογλυκίνη. Ακολούθως, γίνεται διαλεύκανση της απόδοσης της δομής πρότυπης αλλαντοΐνης, καθώς πολλά βιβλιογραφικά δεδομένα ήταν εσφαλμένα. Στη συνέχεια, περιγράφεται η απομόνωση από την βλέννα του σαλιγκαριού της ιονισμένης μορφής της αλλαντοΐνης, η οποία περιγράφεται για πρώτη φορά με φασματοσκοπία NMR. Πραγματοποιήθηκε επίσης έλεγχος ύπαρξης κάποιον μικρών μορίων στη βλέννα σαλιγκαριού, συμπεριλαμβανομένου του γλυκολικού οξέος, ενώ μετά από ανάλυση της βλέννας σαλιγκαριού με σιλυλίωση σε αέριο χρωματογράφο (GC-MS) ανιχνεύθηκαν σε μικρές ποσότητες 11 ουσίες. Στη συνέχεια, αναπτύσσεται μέθοδος ταυτόχρονου ποσοτικού προσδιορισμού για την τριμεθυλογλυκίνη και την ιονισμένη μορφή της αλλαντοΐνης με φασματοσκοπία NMR, ενώ για το γλυκολικό οξύ με GC-MS, και παρατίθενται μετρήσεις σε διάφορα δείγματα για την διεξαγωγή συμπερασμάτων. Σε αντίθεση με τη βιβλιογραφία παρατηρήθηκε ότι τα επίπεδα του γλυκολικού οξέος που μετρούνται με το GC-MS είναι παρά πολύ χαμηλά, σε σύγκριση με αντίστοιχη μέθοδο μέτρησης με HPLC. Τέλος, περιγράφεται μια μικρής κλίμακας κλινική δοκιμή που πραγματοποιήθηκε σχετικά με την επίδραση της βλέννας του σαλιγκαριού Helix aspersa στο δέρμα.
Λέξεις-κλειδιά:
βλέννα σαλιγκαριού, Helix aspersa, αλλαντοϊνη, γλυκολικό οξύ, τριμεθυλογλυκίνη
