Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Σπυρίδων Βλαχόπουλος Καθηγητής Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Αικατερίνη Ηλιάδου Επίκουρος Καθηγήτρια Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Νικόλαος Παπασπύρου Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Περίληψη:
Η παρούσα διπλωματική εργασία φέρει τον τίτλο «Οι κανονιστικές αρμοδιότητες των ανεξάρτητων αρχών» και εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Ενιαίου Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών της Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ.
Η ένταξη του θεσμού των ανεξάρτητων αρχών στην Ελλάδα αριθμεί, πλέον, περίπου 30 χρόνια (1989). Όπως θα φανεί στην συνέχεια, οι αρχές αυτές παρουσιάζουν ορισμένες ιδιομορφίες εν σχέσει με τις κλασσικές διοικητικές δομές, οι οποίες αποτέλεσαν το εφαλτήριο για την έγερση ορισμένων προβληματισμών που αφορούσαν την συμβατότητα του θεσμού με το κοινοβουλευτικό δημοκρατικό πολίτευμα. Την δεκαετία του 1990, ιδίως, εκφράστηκε έντονη διστακτικότητα προς την αναγνώριση της εξουσίας των ανεξάρτητων αρχών να διαμορφώνουν την νομοθεσία του τομέα δράσης τους μέσω του άρθρου 43 παρ. 2 του Συντάγματος και της έκδοσης κανονιστικών πράξεων. Έτσι, τα συνταγματικά ζητήματα που απασχόλησαν τον επιστημονικό διάλογο αναλύονται στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας με τίτλο «Εισαγωγή στον θεσμό και η βασική προβληματική».
Στην πορεία ωρίμανσης των ανεξάρτητων αρχών στην ελληνική έννομη τάξη, κομβικό σημείο συνιστά η συνταγματική αναθεώρηση του 2001, η οποία εισέφερε μια τυποποίηση στον θεσμό και ως εκ τούτου συνέβαλε στην καλύτερη ενσωμάτωσή του.
Σε γενικές γραμμές, έγινε αποδεκτή η εκχώρηση κανονιστικής αρμοδιότητας στις ανεξάρτητες αρχές υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 43 παρ. 2 του Συντάγματος. Παραπλέυρως των κλασσικών κανονιστικών πράξεων και συν τω χρόνω, χρησιμοποιήθηκαν, επιπροσθέτως, πράξεις του ήπιου δικαίου (soft law) που δεν φέρουν τα τυπικά χαρακτηριστικά στοιχεία ενός κανόνα δικαίου. Τα παραπάνω, περιγράφονται στο δεύτερο μέρος της εργασίας με τίτλο «Οι κανονιστικές – τύποις και μη – αρμοδιότητες των ανεξάρτητων αρχών».
Τέλος, στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται ενδεικτική αναφορά στις κανονιστικές αρμοδιότητες που προβλέπονται στην νομοθεσία των οκτώ ανεξάρτητων αρχών που επελέγησαν για τις ανάγκες της παρούσας εργασίας. Το κεφάλαιο αυτό έχει ως τίτλο «Οι νομοθετικά προβλεπόμενες κανονιστικές και οιονεί κανονιστικές αρμοδιότητες των ανεξάρτητων αρχών». Οι οιονεί κανονιστικές αρμοδιότητες ταυτίζονται με τις μη τύποις κανονιστικές αρμοδιότητες του δευτέρου κεφαλαίου, αλλά, στο συγκεκριμένο τμήμα προτιμήθηκε ο εν λόγω προσδιορισμός για την διάκριση με την κλασσική κανονιστική αρμοδιότητα, για τον λόγο, ότι στην ελληνική νομική παράδοση, σύμφωνα με την αρχή της νομιμότητας, είθισται να προβλέπεται και να οριοθετείται, στην επιμέρους νομοθεσία των ανεξάρτητων αρχών, η αρμοδιότητα έκδοσης πράξεων - ακόμη και- του ήπιου δικαίου.
