Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ευαγγελία Σαμόλη, Επικ. Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Κλέα Κατσουγιάννη, Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Κωνσταντίνα Δημακοπούλου, Διδάκτορας,Ιατρική, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
ΥΠΟΒΑΘΡΟ: Πρόσφατες επιδημιολογικές έρευνες διερευνούν τη σχέση μεταξύ της έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση και τις νευροεκφυλιστικές νόσους, ενώ μέρος της βιβλιογραφίας υποδηλώνει επιδράσεις στην εμφάνιση ή επιδείνωση της νόσου του Πάρκινσον. Στόχος της παρούσας μελέτης είναι η αξιολόγηση της σχέσης μεταξύ της έκθεσης σε ατμοσφαιρικούς ρύπους (PM2.5, PM10, PM2.5-10, NO2, NOx, CO, O3 ) και του Πάρκινσον μέσω συστηματικής ανασκόπησης και μετα-ανάλυσης.
ΜΕΘΟΔΟΙ: Αναζητήθηκαν μελέτες, που δημοσιεύθηκαν στα αγγλικά, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017 μέσω της PubMed, Google Scholar και περιλήψεων συνεδρίων. Οι αναφορές των ανακτηθέντων μελετών αναζητήθηκαν περαιτέρω για τη σχετική βιβλιογραφία. Αρχικά εντοπίσαμε 92 μελέτες, από τις οποίες οι 16 συμπεριλήφθηκαν στις μετα-αναλύσεις καθώς παρείχαν εκτιμήσεις των επιδράσεων. Συγκεντρώσαμε περιγραφικές και ποσοτικές πληροφορίες από κάθε μελέτη. Εφαρμόσαμε μοντέλα τυχαίων επιδράσεων για να συνδυάσουμε τις επιμέρους εκτιμήσεις κινδύνου και διερευνήσαμε την παρουσία ετερογένειας μεταξύ των μελετών. Εκτιμήσαμε το σφάλμα δημοσίευσης μέσω διαγραμμάτων φουγάρου και του τεστ Egger.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Εντοπίσαμε 9 άρθρα που διερεύνησαν τη σχέση της νόσου με τη μακροχρόνια έκθεση σε PM2.5, 6 μελέτες για PM10, 3 για PM2.5-10, 6 για ΝΟx, 8 για ΝΟ2, 5 για CΟ και 4 για Ο3 ενώ 2 ανέφεραν συσχετίσεις για βραχυχρόνια έκθεση σε PM2.5. Τα αποτελέσματα της μετα ανάλυσης υποστηρίζουν ότι η νόσος Πάρκινσον σχετίζεται σε μη στατιστικά σημαντικό βαθμό με τη μακροχρόνια έκθεση σε PM2.5 με σχετικό κίνδυνο 1,06 (95% CI: 0,95, 1,19) για αύξηση ανά 10 μg/m3, με το NO2 με σχετικό κίνδυνο 1,04 (95% CI: 0,95, 1,11) για αύξηση ανά 10 μg/m3, και τέλος με το CO με σχετικό κίνδυνο 1,48 (95% CI: 0,95, 2,24) για αύξηση ανά 1mg/m3. Επίσης, υπάρχουν στατιστικά σημαντικές επιδράσεις της βραχυχρόνιας έκθεσης σε PM2.5 με σχετικό κίνδυνο 1,03 (95% CI: (1,01, 1,05) για αύξηση ανά 10 μg/m3. Υπήρχε μεγάλη ετερογένεια μεταξύ των μελετών στις περισσότερες αναλύσεις, η οποία αποδίδεται κατά κύριο λόγο στους διαφορετικούς πληθυσμούς υπο μελέτη
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Εκτιμίσαμε ασθενείς επιδράσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, που προέρχεται κυρίως από την κυκλοφορία των οχημάτων, στη νόσο Πάρκινσον. Παρόλο που η μετα-ανάλυση αυξάνει την ισχύ για την ανίχνευση μικρών επιδράσεων σε σπάνια αποτελέσματα, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να διαφωτίσει αυτές τις εκτιμήσεις. Η σχετική διερεύνση έχει εξαιρετική σημασία για τη δημόσια υγεία, αν λάβουμε υπόψη την αυξανόμενη τάση της γήρανσης του πληθυσμού στις ανεπτυγμένες χώρες.