Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ανδρέας Χ. Λάζαρης, Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Νικόλαος Καβαντζάς, Καθηγητής , Ιατρική, ΕΚΠΑ
Ρωξάνη Αγγελοπούλου, Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Με την ανάπτυξη της βιομηχανικής παραγωγής και την αύξηση στη χρήση νέων βιομηχανικών προϊόντων έχει αυξηθεί η έκθεση του ανθρώπου σε βλαπτικές ουσίες που ονομάζονται ενδοκρινικοί διαταράκτες. Οι ενδοκρινικοί διαταράκτες είναι χημικές ουσίες, οι οποίες παρεμβάλλονται στη λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος και προκαλούν ανεπιθύμητες επιδράσεις σε διάφορα συστήματα του ανθρώπου, όπως το ουρογεννητικό, το ανοσοποιητικό και το νευρικό. (NIH, 2017)
Ο σκοπός της παρούσας Εργασίας ήταν να βρεθούν συσχετισμοί μεταξύ της έκθεσης σε ενδοκρινικούς διαταράκτες κατά την εμβρυϊκή, νεογνική και βρεφική ηλικία και των αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία των παιδιών. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε ήταν η συλλογή δεδομένων από διεθνείς, τοπικούς οργανισμούς και προηγούμενες μελέτες, η οργάνωση και η σύγκριση δεδομένων, προκειμένου να βγουν τα συμπεράσματα της εργασίας.
Στην παρούσα Διπλωματική Εργασία επικεντρωνόμαστε στις επιπτώσεις των ενδοκρινικών διαταρακτών στην υγεία των παιδιών (ηλικίας 0-18 ετών), λόγω προηγούμενης έκθεσης αυτών κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής ζωής, αλλά και του πρώτου έτους ζωής. Η νεογνική και η βρεφική περίοδος, αλλά ακόμα περισσότερο η προγεννητική περίοδος, αποτελούν ανοιχτά παράθυρα έκθεσης, τα οποία επηρεάζουν σε καθοριστικό βαθμό τη μετέπειτα ανάπτυξη του παιδιού και στα οποία επιδρούν σε μέγιστο βαθμό οι ενδοκρινικοί διαταράκτες. (Fudvoye J. et al, 2014) (Parent A. et al, 2011)
Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στην ανατομία, την εμβρυολογία, την ιστολογία και τη φυσιολογία του ενδοκρινικού συστήματος. Ειδικά σε ό,τι αφορά στη λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος, γίνεται ειδική αναφορά στις ορμόνες που επηρεάζουν τη διαφοροποίηση του φύλου, αλλά και στις θυρεοειδικές ορμόνες που έχουν ισχυρές επιδράσεις στην ανάπτυξη του παιδιού, όπως στην ανάπτυξη του εγκεφάλου. (Bernal J., 2015)
Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται εκτενής αναφορά στους ενδοκρινικούς διαταράκτες. Αφού δοθεί ο ορισμός των ενδοκρινικών διαταρακτών, εξηγούνται οι βασικοί μηχανισμοί δράσης τους, ώστε να γίνει αντιληπτό ότι η έκθεση ακόμα και σε θεωρητικά μικρές ποσότητες ενδοκρινικών διαταρακτών, αλλά και για μικρό χρονικό διάστημα είναι μείζονος σημασίας για τη δημιουργία βλαπτικών επιδράσεων, ειδικά στα παιδιά. (NIH, 2017) Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στις μεγαλύτερες και συνηθέστερες ομάδες ενδοκρινικών διαταρακτών, όπως τα φυτοφάρμακα, τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια και οι διοξίνες.
Στο τρίτο κεφάλαιο, αρχικά, καθορίζονται τα στάδια της προγεννητικής περιόδου και της παιδικής ανάπτυξης. Με βάση αυτά διακρίνονται οι πηγές έκθεσης σε ενδοκρινικούς διαταράκτες κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής, της νεογνικής και της βρεφικής ηλικίας. Στη συνέχεια αναφέρονται τα πιο πρόσφατα δεδομένα για τις επιπτώσεις της έκθεσης σε ενδοκρινικούς διαταράκτες κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής, της νεογνικής και της βρεφικής ηλικίας στην υγεία των παιδιών. Ειδικές αναφορές γίνονται στις αρνητικές επιδράσεις των ενδοκρινικών διαταρακτών στην ανάπτυξη των παιδιών, στο ανοσοποιητικό σύστημα, στο ουρογεννητικό σύστημα, στο νευρικό και στον θυρεοειδή αδένα των παιδιών.
Τέλος, τα δεδομένα των διεθνών, εθνικών και τοπικών οργανισμών, αλλά και της διεθνούς βιβλιογραφίας δείχνουν ότι υπάρχει ισχυρός συσχετισμός μεταξύ της έκθεσης σε EDCs κατά την εμβρυϊκή, νεογνική και βρεφική ηλικία και των αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία των παιδιών.
Λέξεις-κλειδιά:
Ενδοκρινικοί διαταράκτες, Υγεία παιδιών, Εμβρυϊκή ηλικία, Nεογνική ηλικία, Bρεφική ηλικία
