Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ραγκούση Μαρία, Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Τμήμα Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών
Πατρικάκης Χαράλαμπος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Τμήμα Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών
Σαββαΐδης Στυλιανός, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Τμήμα Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών
Περίληψη:
Η παρούσα μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία αφορά μελέτη για τη διδασκαλία των στοιχείων της όπερας και την αξιοποίησή της στο μάθημα της Ιστορίας, με εφαρμογή σε παιδιά της Στ΄ Δημοτικού. Τα κίνητρα για την έρευνα και τη μελέτη ήταν, αφενός, το έντονο ενδιαφέρον που παρατηρείται στη σύγχρονη εποχή για θέματα που σχετίζονται με την αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση, από διδακτική και παιδαγωγική σκοπιά, και μάλιστα διαθεματικά, και αφετέρου η απουσία μίας σχετικής με το συγκεκριμένο θέμα πρότασης / παρέμβασης και μελέτης. Στόχος, λοιπόν, της εργασίας είναι να σχεδιάσει, να υλοποιήσει και να αξιολογήσει μία εκπαιδευτική παρέμβαση που θα εισάγει τους μαθητές στα στοιχεία που αποτελούν την όπερα και θα αποτελέσει τη βάση για να αντληθούν δεδομένα ώστε να απαντηθεί μία σειρά από συναφή εκπαιδευτικά ερευνητικά ερωτήματα. Τα κυριότερα ερωτήματα που επιχειρεί να απαντήσει με βάση τα πειραματικά της αποτελέσματα η εργασία είναι τα εξής: 1. Η (ενδεχόμενη) αλλαγή στάσης των μαθητών απέναντι στο τι είναι και ποιούς αφορά η όπερα, μετά την παρέμβαση. Το ερώτημα αυτό έχει σημασία δεδομένου ότι οι μαθητές, ιδίως αυτής της ηλικίας και ιδίως στην Ελλάδα, δεν είναι κατά κανόνα εξοικειωμένοι με αυτό το είδος τέχνης. 2. Η (ενδεχόμενη) διευκόλυνση των μαθητών στην κατανόηση της διδασκόμενης ύλης στο μάθημα της Ιστορίας (μαθησιακά αποτελέσματα), χάρις στην ενασχόλησή τους με την όπερα, μέσω της αξιοποίησης των ΤΠΕ (ψηφιακά παιχνίδια, ψηφιακές εφαρμογές, animation κλπ.) 3. Η (ενδεχόμενη) ανάπτυξη ενδιαφέροντος και κινήτρου ώστε οι μαθητές να ασχοληθούν περισσότερο με το θέμα αυτό (εμπλοκή των μαθητών) και μετά την παρέμβαση. 4. Η (ενδεχόμενη) αλλαγή στάσης και άποψης των γονέων των μαθητών απέναντι στην όπερα αλλά και απέναντι στη χρήση των νέων τεχνολογιών μέσα στην εκπαιδευτική και μαθησιακή διαδικασία. Σημαντικό μέρος της όλης προσπάθειας αφιερώνεται στο να εξεταστεί η αποτελεσματικότητα της παρέμβασης και οι δυνατότητες ουσιαστικής αξιοποίησής της,
5
σε συνδυασμό με άλλα μαθησιακά αντικείμενα, μέσω κυρίως των ΤΠΕ, στη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, καθώς και η διατύπωση σχετικών διδακτικών προτάσεων. Η δομή της εργασίας, σε κεφάλαια, οργανώνεται ως εξής: Στο πρώτο κεφάλαιο, αναφέρονται τα βασικά αντικείμενα της παρέμβασης που είναι η ιστορία και η όπερα. Ξεκινώντας από τη διδακτική της ιστορίας, τις βασικές αρχές αυτής, την αναγκαιότητα αλλά και το ρόλο του εκπαιδευτικού, περνά σε ζητήματα που αφορούν την όπερα, τη θέση της στη σημερινή κοινωνία αλλά και την συμμετοχή της στην εκπαιδευτική διαδικασία. Στο αμέσως επόμενο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στο ρόλο των νέων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία και ιδιαιτέρως στο μάθημα της Ιστορίας. Ακολουθούν τα υπόλοιπα κεφάλαια στα οποία παρουσιάζονται οι θεωρίες για τη συνεργατική και την ανακαλυπτική μάθηση καθώς και για τη διαθεματικότητα. Στο δεύτερο μέρος της εργασίας παρουσιάζονται ο σκοπός και η μεθοδολογία της έρευνας και περιγράφεται αναλυτικά η σχεδίαση και η υλοποίηση της εκπαιδευτικής παρέμβασης που πραγματοποιήθηκε. Στο έβδομο κεφάλαιο καταγράφονται με λεπτομέρεια οι δραστηριότητες που ένας εκπαιδευτικός μπορεί να εφαρμόσει στην πράξη, ώστε να φέρει μια πηγή τέχνης, δημιουργίας και έκφρασης όπως η όπερα, στα μέτρα των παιδιών. Καταληκτικά, συγκεντρώνονται κάποια συμπεράσματα και προτάσεις, όπως αυτά προκύπτουν από την σύνοψη των προηγούμενων κεφαλαίων και τέλος παρατίθεται η ανάλυση των αποτελεσμάτων και τα συμπεράσματα που προέκυψαν από αυτήν.
Λέξεις-κλειδιά:
Διδακτική της Ιστορίας, στοιχεία της όπερας, Αναγέννηση, Σαίξπηρ, νέες τεχνολογίες, εκπαιδευτικές δραστηριότητες, διαθεματικότητα, αξιολόγηση
