Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
1. Γεώργιος Καλλέργης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΕΚΠΑ
2. Γεώργιος Αλεβιζόπουλος, Καθηγητής, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΕΚΠΑ
3. Ευμορφία Κούκια, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΕΚΠΑ
4. Μιχαήλ Χατζούλης,Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΕΚΠΑ
5. Αθηνά Καλοκαιρινού, Καθηγήτρια,Τμήμα Νοσηλευτικής, ΕΚΠΑ
6. Νικόλαος Φώτος, Επίκουρος Καθηγητής,Τμήμα Νοσηλευτικής, ΕΚΠΑ
7. Βενετία Βελονάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια,Τμήμα Νοσηλευτικής, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή: Η Στεφανιαία Νόσος επιμένει να είναι ένα μέγιστο πρόβλημα υγείας και είναι η πρώτη αιτία θανάτου στο σύγχρονο κόσμο. Η σχέση καρδιακών και ψυχικών παθήσεων είναι γνωστή από πολλά χρόνια. Πολλές φορές στην καθημερινή ιατρική πράξη ψυχικά και καρδιακά συμπτώματα συνυπάρχουν, αλληλεπικαλύπτονται και δημιουργούν διαγνωστικά προβλήματα.
Σκοπός: Σκοπός της έρευνας αυτής ήταν να καταγράψει τα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία που συσχετίζουν το ψυχολογικό προφίλ με τον κίνδυνο εμφάνισης Στεφανιαίας Νόσου στα στελέχη του Στρατού, καθώς και με τη γενική κατάσταση υγείας των στελεχών.
Υλικό και Μέθοδος: Η έρευνα διεξήχθη σε δείγμα στελεχών του στρατού (Ν=434 άτομα) που προσήλθαν για την ετήσια υγειονομική τους εξέταση στο τμήμα ετήσιας υγειονομικής εξέτασης των στρατιωτικών στελεχών σε διάρκεια ενός έτους. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων ήταν άντρες με το ποσοστό να φτάνει το 78,1% και οι ηλικίες των στελεχών κυμαίνονταν από τα 20 έτη έως και τα 60 έτη. Τα στελέχη προσέρχονταν από στρατιωτικές μονάδες που έδρευαν στην Πελοπόννησο, στην Αθήνα και στη Λαμία. Για την διερεύνηση του θέματος χρησιμοποιήθηκε η διερευνητική – περιγραφική στρατηγική.
Αποτελέσματα: Από την επεξεργασία των στοιχείων βρέθηκε ότι στη βαθμολογία στρεσογόνων γεγονότων ζωής των συμμετεχόντων, η μέση τιμή ήταν 180,50 (SD=127,55). Επίσης, στη βαθμολογία προσωπικότητας τύπου Α, με μέση τιμή να είναι 26,23 μονάδες (SD=8,09 μονάδες), στη διάσταση «Παρορμητική εχθρικότητα» με τη μέση τιμή να είναι 3,73 μονάδες (SD=1,78 μονάδες), στη διάσταση «Παραληρηματική εχθρικότητα» με τη μέση τιμή να είναι 1,50 μονάδες (SD=1,54 μονάδες). Ακόμα, στη διάσταση «Κριτική των άλλων» με τη μέση τιμή να είναι 5,05 μονάδες (SD=2,55 μονάδες), στη διάσταση «Παραληρηματική ενοχή» με τη μέση τιμή να είναι 1,03 μονάδες (SD=1,13 μονάδες) και η βαθμολογία στη διάσταση «Αυτοκριτική» με τη μέση τιμή να είναι 3,18 μονάδες (SD=1,77 μονάδες). Συνολικά, η βαθμολογία στη διάσταση «Εξωστρεφόμενη εχθρικότητα» με τη μέση τιμή να είναι 10,27 μονάδες (SD=4,8 μονάδες), στη διάσταση «Ενδοστρεφόμενη εχθρικότητα» με τη μέση τιμή να είναι 4,21 μονάδες (SD=2,52 μονάδες) και στην ολική εχθρικότητα με τη μέση τιμή να είναι 14,48 μονάδες (SD=6,55 μονάδες). Βάσει της βαθμολογίας ολικής εχθρότητας βρέθηκε ότι 110 άτομα (25,3%) είχαν ενδοστρεφή κατεύθυνση (είχαν θετικές τιμές) και 285 άτομα (65,7%) είχαν εξωστρεφή κατεύθυνση (είχαν αρνητικές τιμές). Η βαθμολογία στη διάσταση προσωρινού άγχους με τη μέση τιμή να είναι 38,36 μονάδες (SD=10,36 μονάδες). Επίσης, στη διάσταση μόνιμου άγχους με τη μέση τιμή να είναι 34,64 μονάδες (SD=10,38 μονάδες) και η βαθμολογία στην κλίμακα κατάθλιψης με τη διάμεση τιμή να είναι 3 μονάδες (0-6 μονάδες). Η διάμεση τιμή του αθηρωματικού δείκτη των συμμετεχόντων ήταν 3,5 (2,8 – 4,2) και βάσει του δείκτη αυτού το 54,6% των συμμετεχόντων ήταν χαμηλού κινδύνου, το 26,0% μέτριου και το 19,4% υψηλού κινδύνου.
Συμπεράσματα: Οι συμμετέχοντες με μεταπτυχιακό/ διδακτορικό είχαν κατά 5,68 μονάδες χαμηλότερη βαθμολογία, δηλαδή περισσότερα στοιχεία προσωπικότητας τύπου «Α», σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες που ήταν απόφοιτοι Δημοτικού/ Γυμνασίου/ Λυκείου/ ΔΕ.
Όσον αφορά την ολική εχθρικότητα οι συμμετέχοντες που κάπνιζαν είχαν κατά 1,99 μονάδες υψηλότερη βαθμολογία στη διάσταση αυτή, υποδηλώνοντας εντονότερη ολική εχθρικότητα, σε σύγκριση με αυτούς που δεν κάπνιζαν.
Όσον αφορά την κατάθλιψη το 84,9% των συμμετεχόντων δεν είχε καθόλου κατάθλιψη, το 8,4% είχε ελαφρά, το 4,3% είχε μέτρια και το 2,4% είχε σοβαρή.
Όσο περισσότερα ήταν τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας τύπου «Α» των συμμετεχόντων τόσο περισσότερο αυξανόταν το μόνιμό τους άγχος.
Οι μόνιμοι υπάλληλοι στο στρατό είχαν κατά 4,82 μονάδες περισσότερο μόνιμο άγχος σε σύγκριση με αξιωματικούς και οι υπαξιωματικοί είχαν κατά 2,65 μονάδες περισσότερο μόνιμο άγχος σε σύγκριση με αξιωματικούς
Όσον αφορά τον αθηρωματικό δείκτη οι άντρες ήταν σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό μέτριου/υψηλού κινδύνου σε σύγκριση με τις γυναίκες. Επίσης, οι συμμετέχοντες που ήταν μέτριου/υψηλού κινδύνου ήταν σημαντικά μεγαλύτερης ηλικίας και μεγαλύτερου ΒΜΙ σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες που ήταν χαμηλού κινδύνου. Υπήρξε σημαντική διαφορά στα ποσοστά μέτριου/υψηλού κινδύνου των συμμετεχόντων ανάλογα με το εκπαιδευτικό τους επίπεδο. Επίσης, το ποσοστό μέτριου/υψηλού κινδύνου ήταν σημαντικά υψηλότερο στους έγγαμους, στους υπέρβαρους/παχύσαρκους, στους καπνιστές, σε εκείνους που είχαν αδέρφια και σε εκείνους που είχαν παιδιά. Οι συμμετέχοντες που δεν είχαν κανένα ιστορικό είχαν σε σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό μέτριο/υψηλό κίνδυνο σε σύγκριση με εκείνους που είχαν κάποιο ιστορικό. Το φύλο, η ηλικία, η βαθμολογία προσωρινού άγχους και το ΒΜΙ των συμμετεχόντων βρέθηκαν να σχετίζονται με την ύπαρξη μέτριου/ υψηλού κινδύνου βάσει του αθηρωματικού δείκτη.
