Μονάδα:
Κατεύθυνση Αλγολογία: Αντιμετώπιση του πόνου, διάγνωση και θεραπεία. Φαρμακευτικές, παρεμβατικές και άλλες τεχνικέςΒιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2019-05-22
Συγγραφέας:
Καράβης Μιλτιάδης
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γεώργιος Γεωργούδης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
Ιωάννα Σιάφακα, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Αθηνά Βαδαλούκα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Ο ρόλος της μικρογλοίας στον χρόνιο νευροπαθητικό πόνο. Επισκόπηση.
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Ο ρόλος της μικρογλοίας στον χρόνιο νευροπαθητικό πόνο. Επισκόπηση.
Περίληψη:
Θεωρητικό πλαίσιο: Τα μικρογλοιακά κύτταρα (ή μικρογλοία) αποτελούν το 10% των κυττάρων του κεντρικού νευρικού συστήματος. Είναι εξειδικευμένα μακροφάγα κύτταρα του ανοσιακού συστήματος υπεύθυνα για τη φυσική ανοσία του νωτιαίου μυελού και του
εγκεφάλου με ρόλο τοποτηρητή. Κινούνται ανεξάρτητα, χωρίς να συνδέονται με οποιαδήποτε δομή και «περιπολούν» συνεχώς κάθε νωτιαία ή εγκεφαλική περιοχή. Η συνεχής επαγρύπνηση, προστατεύει εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό από εισβολείς, μικρόβια, απομυελίνωση, τραύματα, καθώς και μεταλλαγμένα ή ελαττωματικά κύτταρα. Τα μικρογλοιακά κύτταρα εξετάζουν και αξιολογούν συνεχώς τη χρησιμότητα των συνάψεων, δίνοντας προτεραιότητα στις συχνά χρησιμοποιούμενες συνάψεις. Οι δύο χαρακτηριστικοί μικρογλοιακοί φαινότυποι, ο Μ1 (προφλεγμονώδης ή νευροτοξική μορφή) και ο Μ2 (αντιφλεγμονώδης ή νευροπροστατευτική μορφή) αναλαμβάνουν τον δύσκολο ρόλο της αμυντικής ομοιοστασίας του κεντρικού νευρικού συστήματος. Για την επίτευξη τόσο πολύπλοκων ρόλων, η μικρογλοία διαθέτει έναν σημαντικό αριθμό υποδοχέων και χημικών μεσολαβητών μέσω των οποίων επικοινωνεί με τα μακρογλοιακά, νευρικά και υποστηρικτικά κύτταρα του νευρικού ιστού. Έρευνες των τελευταίων ετών έδειξαν ότι η μικρογλοία, πλην της ανοσορρύθμισης, είναι ένας βασικός συντελεστής πρόκλησης και διατήρησης του νευροπαθητικού πόνου, της απτικής αλλοδυνίας και της κεντρικής ευαισθητοποίησης.
Σκοπός: Αντικείμενο της παρούσας διατριβής είναι η ποιοτική και κριτική ανασκόπηση της σχετικής με την μικρογλοία και τον νευροπαθητικό πόνο βιβλιογραφίας. Μελετήσαμε τα αποτελέσματα κάθε δημοσιευμένης έρευνας (από το 2006 έως σήμερα), σε ανθρώπους και ζώα, σε περιφέρεια, νωτιαίο μυελό και εγκέφαλο με στόχο να διερευνηθεί ο ρόλος της μικρογλοίας στον νευροπαθητικό πόνο. Επίσης, εξετάσαμε λεπτομερώς τις έρευνες και τις ανασκοπήσεις, που έχουν εκπονηθεί και περιγράφουν τους κυτταρικούς και μοριακούς μηχανισμούς στους οποίους εμπλέκεται η μικρογλοία και σχετίζονται με τον χρόνιο νευροπαθητικό πόνο. Τέλος, εξετάσαμε τις έρευνες που στοχεύουν την ενεργοποίηση της μικρογλοίας χωρίς να επηρεάζουν τον προστατευτικό της ρόλο (διατήρηση της νευρο-ανοσιακής ομοιοστασίας).
Μέθοδος: Πρόκειται για μία μελέτη (hybrid narrative review), η οποία περιλαμβάνει σχεδόν
όλα τα βήματα μιας συστηματικής έρευνας, χωρίς όμως να περιλαμβάνεται εκτίμηση δεδομένων με στατιστική ανάλυση. Χρησιμοποιήσαμε την ηλεκτρονική βάση δεδομένων PubMed και άρθρα που προέκυψαν από ελεύθερη αναζήτηση, αν και μόνο αν οι περιλήψεις (abstracts) τους έχουν δημοσιευθεί. Οργανώσαμε την μελέτη μας καταγράφοντας τις πληροφορίες από τα άρθρα αναφοράς σε ένα βιβλίο κωδικών (excel, βλέπε παράρτημα Α) με βάση τέσσερις κατηγορίες περιεχομένου: γενικά χαρακτηριστικά που σηματοδοτούν την ποιότητα των μελετών, τους κυτταρικούς και μοριακούς μηχανισμούς που διαδραματίζουν καθοριστικό ενεργό ρόλο στην ενεργοποίηση της μικρογλοίας, την έρευνα με βάση την ανατομική περιοχή ενεργοποίησης της μικρογλοίας και τέλος τις φαρμακολογικές προσπάθειες στόχευσης της μικρογλοίας στον νευροπαθητικό πόνο και σε κάποιες νευροεκφυλιστικές παθήσεις.
Αποτελέσματα: Η συμμετοχή της μικρογλοίας στον χρόνιο νευροπαθητικό πόνο πρέπει να
θεωρείται δεδομένη. Η μελέτη επιμέρους μηχανισμών σε επίπεδο νωτιαίου μυελού και εγκεφάλου είναι μια ενδιαφέρουσα και ρηξικέλευθη ερευνητική πρόκληση. Η διαδραστικότητα μεταξύ των αλγαισθητικών νευρώνων και των μικρογλοιακών κυττάρων αποδεικνύεται κρίσιμη για τον χρόνιο πόνο και την φλεγμονή. Δείξαμε ότι το ανοσιακό και το σωματοαισθητικό σύστημα είναι εξειδικευμένα και λειτουργικά προσανατολισμένα συστήματα στην αναγνώριση βλαπτικών και απειλητικών για την ακεραιότητα του οργανισμού ερεθισμάτων (απ’ όπου και να προέρχονται). Μέσω της συνεργασίας και της αμφίδρομης επικοινωνίας τους διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο στην οργάνωση της άμυνας των οργανισμών και την καθοδήγηση της απαντητικής αντίδρασης. Είμαστε βέβαιοι ότι τεχνικά προβλήματα θα λυθούν και στο εγγύς μέλλον η μικρογλοία θα αποτελεί έναν νέο θεραπευτικό στόχο για τη θεραπεία συνδρόμων νευροπαθητικού πόνου.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Μικρογλοία, Μικρογλοιακά κύτταρα, Νευροπαθητικός, Πόνος, Νευροφλεγμονή, Νευροπλαστικότητα, Αναλγησία, Κεντρική ευαισθητοποίηση, Αποκατάσταση
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
420
