Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Τούντας Ιωάννης, Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Καντζανού Μαρία, Επίκουρη Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ,
Μπενέτου Βασιλική, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή: Οι Υπηρεσίες Υγείας ακολουθούν πλέον ένα ανθρωποκεντρικό μοντέλο ανάπτυξης με αποτέλεσμα το ενδιαφέρον των επαγγελματιών υγείας να στρέφεται ολοένα και περισσότερο στην ικανοποίηση των ασθενών. Η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας και η αναγκαία αξιολόγησή τους, προκειμένου να εκτιμηθεί κατά πόσο ανταποκρίνονται στους προκαθορισμένους στόχους, αποτελεί ζητούμενο στις σύγχρονες κοινωνίες.
Σκοπός: Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως σκοπό την εκτίμηση της παροχής Οδοντιατρικής Περίθαλψης στην Πανεπιστημιακή Κλινική της Οδοντιατρικής Σχολής Αθηνών καθώς και την αποτίμηση των ποιοτικών παραμέτρων ζωής σε σχέση με την Στοματική Υγεία και την διερεύνηση των παραγόντων που συνδέονται με αυτή (μορφωτικό επίπεδο, φύλο, ηλικία, είδος απασχόλησης, συχνότητα βουρτσίσματος, χρήση μεσοδόντιου καθαρισμού, χρήση στοματικού διαλύματος, συχνότητα επίσκεψης στον οδοντίατρο, τελευταία επίσκεψη στον οδοντίατρο).
Υλικά-Μέθοδος: Χρησιμοποιήθηκαν ερωτηματολόγια με ερωτήσεις «κλειστού τύπου» στις οποίες οι απαντήσεις δίνονται με τη μορφή πενταβάθμιας κλίμακας Likert από δείγμα ευκολίας 210 ασθενών κατά την αναμονή τους στις αίθουσες αναμονής την Κλινική της Συνολικής Αντιμετώπισης Ασθενών (ΚΣΑΑ) της Οδοντιατρικής Σχολής Αθηνών. Τα ερωτηματολόγια που χρησιμοποιήθηκαν ήταν το Dental Satisfaction Questionnaire (DSQ – 19), το Oral Health Impact Profile (OHIP – 14) και ένα ερωτηματολόγιο αξιολόγησης του προσωπικού και των υποδομών. Ακόμα, αξιολογήθηκε ο τερηδονικός δείκτης DMFT (Decay – Missing – Filled index) και η Περιοδοντική Νόσος (ενεργή νόσος ή ιστορικό αυτής). Τα παραπάνω στοιχεία λήφθηκαν από το οδοντιατρικό ιστορικό των ασθενών που είχε συμπληρωθεί κατά την αρχική τους κλινική και ακτινογραφική εξέταση. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το διάστημα Απρίλιο – Μάιο του 2019. Ακολούθησε στατιστική ανάλυση των παραμέτρων των ερωτηματολογίων και αναζητήθηκε η συσχέτισή τους με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά, τις συνήθειες στοματικής υγιεινής, την επισκεψιμότητα στον οδοντίατρο, την χρήση τσιγάρων, την ύπαρξη περιοδοντικής νόσου (ενεργή νόσος ή ιστορικό αυτής) καθώς και τον τερηδονικό δείκτη DMFT με την χρήση του SPSS v19.0 προγράμματος, ώστε να απαντηθούν τα ερωτήματα που έχουν τεθεί ως σκοποί της ποιοτικής αυτής έρευνας και να αποτυπωθούν οι συσχετίσεις που θα προκύψουν. Για τη διερεύνηση συσχετίσεων των συνολικών σκορ των τριών ερωτηματολογίων αλλά και των επιμέρους ενοτήτων του DSQ-19, χρησιμοποιήθηκαν οι μη παραμετρικές δοκιμασίες Mann-Whitney και Kruscal-Wallis, αντίστοιχα. Η πιθανή συσχέτιση με ποσοτικές μεταβλητές διερευνήθηκε με χρήση του μη παραμετρικού συντελεστή συσχέτισης του Spearman.
Αποτελέσματα: Το δείγμα ευκολίας αποτελείται από 210 ασθενείς εκ των οποίων η πλειοψηφία ήταν γυναίκες (51.4%, 108 άτομα). Οι περισσότεροι ασθενείς ήταν Έλληνες (94.3%), παρόλα αυτά και αρκετοί μετανάστες αρχίζουν να αναζητούν οδοντιατρικές υπηρεσίες από την Οδοντιατρική Σχολή. Η πλειονότητα των ασθενών ηλικιακά ανήκε στην κατηγορία των 45 – 64 ετών (50.5%, 106 άτομα). Το 59% του δείγματος (124 άτομα) είχε ενεργή περιοδοντική νόσο ή ιστορικό αυτής. Η διάμεση τιμή του δείκτη DFMT ήταν 17. Σχετικά με το γενικό σύνολο του DSQ -19 (46) που παρέχει η ΚΣΑΑ δεν παρατηρήθηκε διαφορά στην συσχέτισή του με την ηλικία, το φύλο, την εθνικότητα, το μορφωτικό επίπεδο, το είδος απασχόλησης, το κάπνισμα, την συχνότητα επίσκεψης στον οδοντίατρο, την τελευταία επίσκεψη στον οδοντίατρο, την συχνότητα βουρτσίσματος, την περιοδοντίτιδα, την χρήση στοματικού διαλύματος και μεσοδόντιου καθαρισμού. Σχετικά τους κανόνες υγιεινής αυτοί ακολουθούνται σε μεγάλο ποσοστό και η επικοινωνία με τα μέλη ΔΕΠ και τους εξωτερικούς συνεργάτες ήταν πολύ ικανοποιητική. Ακόμα, η ποιότητα ζωής των ασθενών σχετιζόμενη με την Στοματική Υγεία φαίνεται να σχετίζεται με την χρήση στοματικού διαλύματος, μεσοδόντιου καθαρισμού, την συχνότητα βουρτσίσματος των δοντιών, τον δείκτη τερηδόνας DMFT, την παρουσία περιοδοντικής νόσου ή ιστορικό αυτής, το κάπνισμα, την ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο, το είδος απασχόλησης και την συχνότητα επισκεψιμότητας στον οδοντίατρο.
Συμπεράσματα: Η Στοματική Υγεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Ποιότητας ζωής των ασθενών. Ο δείκτης DMFT και η παρουσία περιοδοντικής νόσου ή ιστορικό αυτής επιδρούν στην ποιότητα ζωής. Η ικανοποίηση των ασθενών από τις οδοντιατρικές παροχές της ΚΣΑΑ δεν επηρεάζεται ότι κανέναν από τους παράγοντες που μελετήσαμε. Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι απαιτείται η θεμελίωση μιας ολοκληρωμένης πολιτικής με σκοπό́, την πρόληψη των νόσων του στόματος, την προαγωγή́ της Στοματικής Υγειάς, την αποτελεσματική́ θεραπεία των νόσων του στόματος, την αποδοτική́ και ποιοτική́ λειτουργιά των υπηρεσιών οδοντιατρικής φροντίδας, και την υλοποίηση των αναγκαίων πολίτικων και δράσεων μεσώ στοχευμένων προγραμμάτων.
Λέξεις-κλειδιά:
Οδοντιατρική Φροντίδα, Ποιότητα Υπηρεσιών Υγείας, Ποιότητα Ζωής, Στοματική Υγεία, Οδοντιατρική Σχολή, Ελλάδα
