Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Κατάκης Στυλιανός, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας- Αρχαιολογίας, Ε.Κ.Π Α
Κανελλόπουλος Χρύσανθος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας- Αρχαιολογίας, Ε.Κ.Π Α
Ανεζίρη Σοφία, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας- Αρχαιολογίας, Ε.Κ.Π Α
Περίληψη:
Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας αποτελεί η εξέλιξη της ανθρώπινης εγκατάστασης στις πόλεις που κατά την ελληνιστική εποχή συνέπτυξαν το Κοινόν των Ορείων, την πρώτη ομοσπονδία πόλεων που δημιουργήθηκε στην Κρήτη κατά την αρχαιότητα. Δεδομένου του πρωτοποριακού αλλά και συμπαγούς χαρακτήρα του πολιτικού σχηματισμού των Ορείων και της κοινής ταυτότητας που φαίνεται πως διαμορφώθηκαν διαχρονικά οι έξι πόλεις (Υρτακίνα, Έλυρος, Λισός, Συία, Ποικιλάσιον και Τάρρα) εξετάζονται, τόσο πριν όσο και μετά την ύπαρξη του κοινού, ως σύνολο.
Σκοπός της εργασίας, είναι καταρχάς η κατά το δυνατόν πληρέστερη συγκέντρωση και παρουσίαση όλων των αρχαιολογικών δεδομένων κατά τρόπο συνολικό, όπως δεν έχει γίνει έως τώρα από την έρευνα, ενώ έμφαση δίνεται και στην προσωπική καταγραφή, όπως αυτή προέκυψε από τις αυτοψίες στους χώρους. Κατά δεύτερον, η προσπάθεια της συνθετικής μελέτης αυτών, ώστε να εξαχθούν όποια δυνατά συμπεράσματα σε σχέση με τους παράγοντες που συνέθεσαν τον κοινό χαρακτήρα της Ορείας, αλλά και των Ορείων, δηλαδή, να εντοπιστούν τα κοινά στοιχεία που διέθεταν οι πόλεις μεταξύ τους και τι συνιστούσε το κοινό τους υπόβαθρο, ώστε τελικά να συμπτύξουν μία ομοσπονδία, αλλά και τι συνέχισε να τους ενώνει μετά τη διάλυση εκείνης.
Στο πρώτο κεφάλαιο, εκτίθεται η ιστορία της έρευνας, ενώ στο δεύτερο τίθεται στο επίκεντρο η ομοσπονδία από ιστορική κυρίως σκοπιά, καθώς το διάστημα της ύπαρξής της είναι κομβικό για την κατανόηση της εξέλιξης πριν και μετά από αυτό το ορόσημο: καταρχάς επιχειρείται ο διαχωρισμός των όρων που αφορούν την ομοσπονδία («Όρειοι») και την περιοχή της («Ορεία») και ακολούθως ανιχνεύεται το ποια είναι τα συμμετέχοντα μέλη, η γεωγραφική έκταση της επικράτειάς και το χρονικό πλαίσιο της λειτουργίας του Κοινού, ενώ προσδιορίζονται τα χαρακτηριστικά και ο χαρακτήρας του μέσα από τις γραμματειακές πηγές, τις επιγραφές και τα νομίσματα.
Κατόπιν, ιστορικά στοιχεία για την κάθε πόλη μεμονωμένα, παρατίθενται στα επί μέρους κεφάλαια που ακολουθούν, μαζί με τα δεδομένα που αφορούν τη γεωγραφική θέση, τη γεωμορφολογία και το περιβάλλον, τις επαφές και την οικονομία, όπως προκύπτουν μέσα από τις υλικές και άυλες μαρτυρίες, ενώ ακολουθεί η περιγραφή της τοπογραφίας των μνημείων που είναι ορατά σήμερα στους χώρους.
Στο τέλος επιχειρείται μία συνολική παρουσίαση των διαφόρων παραμέτρων εντός του συγκεκριμένου, κοινού, διακριτού γεωγραφικού πλαισίου και καταδεικνύεται πως η περιοχή των Ορείων συνιστά, μία ξεχωριστή μικρο-γεωγραφία που συνέδεε το περιβάλλον με τους κατοίκους του διαχρονικά, καθορίζοντας τη μορφή του υλικού πολιτισμού τους, του χαρακτήρα των πόλεων και της οικονομίας τους αλλά και τις ιστορικές τους τύχες.
Λέξεις-κλειδιά:
Κλασική Αρχαιολογία, αρχαία Κρήτη, Τοπογραφία, αρχαίες πόλεις, αρχαία ελληνικά κοινά
