Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Βασιλική Τυροβολά
Ομότιμη Καθηγήτρια Ελληνικού Παραδοσιακού Χορού -
Μορφολογίας του Ελληνικού Παραδοσιακού Χορού
(Επιβλέπουσα Καθηγήτρια)
Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού - Ε.Κ.ΠΑ.
Ιωάννης Ζέρβας
Ομότιμος Καθηγητής Αθλητικής Ψυχολογίας
Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού - Ε.Κ.Π.Α.
Κωνσταντίνος Καρτερολιώτης
Καθηγητής Μεθοδολογίας της Έρευνας στη Φυσική Αγωγή
Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού - Ε.Κ.ΠΑ.
Μαρία Κουτσούμπα
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ελληνικού Παραδοσιακού Χορού
(Μέλος της τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής)
Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού - Ε.Κ.Π.Α.
Λάμπρος Λιάβας
Καθηγητής Εθνομουσικολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Τμήμα Μουσικών Σπουδών - Φιλοσοφική Σχολή - Ε.Κ.Π.Α
Βασιλική Λαλιώτη
Επίκουρη καθηγήτρια Ανθρωπολογίας της Επιτέλεσης
(Μέλος της τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής)
Τμήμα Μουσικών Σπουδών - Φιλοσοφική Σχολή - Ε.Κ.Π.Α
Γεώργιος Λυκεσάς
Επίκουρος Καθηγητής Διδακτικής Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών
Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού - Α.Π.Θ.
Περίληψη:
Σκοπός της εργασίας είναι η μελέτη του περιεχομένου, των μεθόδων και των στυλ διδασκαλίας του ελληνικού παραδοσιακού χορού στο πλαίσιο του διαχρονικού ετήσιου σεμιναρίου της εταιρείας «Εν Χορώ» που διοργανώνεται στην Ελλάδα. Ειδικότερα, διερευνάται κατά πόσο τα βραδινά γλέντια αποτελούν μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας, εξετάζεται η έννοια της «αυθεντικότητας» και με ποιο τρόπο αυτή γίνεται αντιληπτή από τους οργανωτές, τους εισηγητές και τους συμμετέχοντες και εξετάζεται η προσφορά του σεμιναρίου στη διαφύλαξη του ελληνικού παραδοσιακού χορού. Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με βάση την εθνογραφική μέθοδο υπό τους όρους της «συμμετοχικής παρατήρησης». Για την ανάλυση των διδασκαλιών και τη συστηματική παρατήρηση των μαθημάτων χρησιμοποιούνται: α) οι μέθοδοι της διδασκαλίας του ελληνικού παραδοσιακού χορού: μερική, ολική, μιμητική, μέθοδος κοινών κινητικών μοτίβων, μορφολογική μέθοδος, β) τα στυλ διδασκαλίας που προτείνουν οι Mosston και Ashworth ([1994]1997) και γ) το Cheffers Adaptation of Flanders Interaction Analysis System (CAFIAS). Για την ανάλυση, επεξεργασία και ερμηνεία των εθνογραφικών δεδομένων, που αφορούν στη διαχείριση και διαφύλαξη του ελληνικού παραδοσιακού χορού ως πολιτισμικού αγαθού χρησιμοποιούνται ως μεθοδολογικά εργαλεία η σύμβαση της UNESCO (2003), για την προστασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και το Π.Δ. 62/12, όπου θεσμοθετούνται οι τρόποι καταγραφής, αποτύπωσης και τεκμηρίωσης των άυλων πολιτιστικών αγαθών. Με οδηγό τις επικρατούσες απόψεις στη βιβλιογραφία περί φολκλόρ, φολκλορισμού, παράδοσης και αυθεντικότητας, επιχειρείται μια συγκριτική ερμηνεία αυτών σε σχέση με τις ερμηνευτικές εκδοχές των πληροφορητών. Από τα αποτελέσματα της έρευνας διαπιστώθηκε ότι οι εισηγητές ανεξάρτητα από ποια μέθοδο διδασκαλίας υιοθετούν, η αναπαραγωγή της γνώσης προάγεται μέσα από μία δασκαλοκεντρικού τύπου προσέγγιση (Gibbons 2007; Mosston & Ashworth, 2008). Επίσης, παρά τις εξαγγελίες ότι το σεμινάριο επιτυγχάνει την «αυθεντική» μετάδοση του παραδοσιακού χορού, στην ουσία, αυτό που επιτυγχάνει είναι η διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου, όπου «στόχος δεν μπορεί να είναι η όποια ‘αυθεντικότητα’» (Λιάβας, 2013), αφού ο παραδοσιακός χορός ως άυλο προϊόν μετατρέπεται σε προϊόν προς διαχείριση, δημιουργώντας νέες χορευτικές επιτελέσεις μέσα από τα βραδινά γλέντια και τις δασκαλοκεντρικού τύπου διδασκαλίες. Συμπερασματικά, το σεμινάριο «Εν Χορώ», έχει συμβάλει αδιαμφισβήτητα στην προώθηση, προβολή και διάσωση της ελληνικής λαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Ωστόσο, οι διοργανωτές πρέπει να προβούν σε νέες τακτικές και στην κατάκτηση εξειδικευμένης γνώσης στο πεδίο της έρευνας, της καταγραφής, της αρχειοθέτησης και της τεκμηρίωσης του υλικού του σεμιναρίου, ώστε να επιτευχθεί μία συνολικότερη και δημιουργικότερη συμβολή στη διαφύλαξη του ελληνικού παραδοσιακού χορού.
Λέξεις-κλειδιά:
Eλληνικός παραδοσιακός χορός, σεμινάριο, διδασκαλία, αυθεντικότητα, διαφύλαξη.
