Κατεύθυνση Νεώτερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής

2020-10-23

2020

Σκούτας Ανδρέας

Αναστασία Παπαδία-Λάλα, Καθηγήτρια Ιστορίας Νέου Ελληνισμού, Ιστορία & Αρχαιολογία, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Κατερίνα Κωνσταντινίδου, Επίκουρος Καθηγήτρια Ιστορίας Νέου Ελληνισμού, Ιστορία & Αρχαιολογία, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μαρία Ευθυμίου, Καθηγήτρια Ιστορίας Νέου Ελληνισμού, Ιστορία & Αρχαιολογία, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Η βενετική Αχαΐα (1687-1715). Χώρος, άνθρωποι, θεσμοί, ιδεολογική συγκρότηση

Ελληνικά

Η βενετική Αχαΐα (1687-1715). Χώρος, άνθρωποι, θεσμοί, ιδεολογική συγκρότηση

Η εργασία εξετάζει την περιοχή της Αχαΐας κατά την περίοδο της δεύτερης βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο (1685-1715), και συγκεκριμένα τον αχαϊκό χώρο και τους κατοίκους του, τους θεσμούς αλλά και την ιδεολογική συγκρότηση του πληθυσμού.
Στόχος είναι η ανασύνθεση της νέας πραγματικότητας που διαμορφώθηκε στη βενετική Αχαΐα (1687-1715), μέσω της τοπικής ιστορίας, η οποία αποτελεί ένα γόνιμο ερευνητικό πεδίο. Παράλληλα, εξετάζονται και ευρύτερα ζητήματα, όπως οι τυχόν ιστορικές συνέχειες ή ασυνέχειες σε σχέση με τις δύο περιόδους της τουρκοκρατίας στην περιοχή, πριν και μετά την περίοδο της δεύτερης βενετοκρατίας (1460-1687, 1715-1821), αλλά και επιχειρείται η σύγκριση θεσμών και φαινομένων της βενετικής Αχαΐας με ανάλογα άλλων βενετοκρατούμενων ελληνικών περιοχών.
Η παρούσα εργασία βασίζεται αφενός σε δημοσιευμένες πρωτογενείς πηγές, όπως εκθέσεις και έγγραφα Βενετών αξιωματούχων, ενημερωτικά φυλλάδια (avvisi) κ.ά. αφετέρου στη δευτερογενή βιβλιογραφία για την περιοχή αλλά και για γενικότερα ιστορικά και θεωρητικά ζητήματα.
Μεθοδολογικά, το θέμα της εργασίας στηρίζεται στους άξονες της ιστορικής γεωγραφίας και ανθρωπογεωγραφίας (βενετικές περιγραφές του αχαϊκού χώρου και των κατοίκων του), της κοινωνικής ιστορίας (μετανάστευση, δημογραφικά στοιχεία, οικογένεια, λειτουργίες και μέλη αστικών κοινοτήτων), της εκπαίδευσης και του πνευματικού βίου, καθώς και της ιδεολογικής συγκρότησης και της στάσης των Ελλήνων κατά τα εξεταζόμενα γεγονότα.
Με βάση τις πηγές, αρχικά αναδεικνύεται το πολυεπίπεδο ενδιαφέρον της Βενετίας για την Αχαΐα (γεωγραφικό, οικονομικό, ιδεολογικό κ.ά.). Ακολούθως, έμφαση δίδεται στην Αχαΐα ως κύριο τόπο εγκατάστασης πολλών επήλυδων, κυρίως Ελληνορθοδόξων πληθυσμών από τουρκοκρατούμενες περιοχές, οι οποίοι απέκτησαν ισχυρή κοινωνικοοικονομική παρουσία, ενώ λόγω της αθρόας προσέλευσής τους προκάλεσαν δημογραφική άνοδο στην περιοχή. Επιπλέον, η Αχαΐα μελετάται ως προς τη δομή της οικογένειας και συμπεραίνεται ότι η αχαϊκή οικογένεια της περιόδου ήταν μονοεστιακή και ολιγομελής.
Κομβικός, σε ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων (πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών κλπ.), ήταν και ο καινοτόμος θεσμός των αστικών κοινοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζονται οι τέσσερις αχαϊκές αστικές κοινότητες ως προς την οργάνωση, τις λειτουργίες αλλά και τα μέλη τους, η πλειονότητα των οποίων ήταν επήλυδες. Επιπλέον, στα χρόνια της δεύτερης βενετοκρατίας τοποθετούνται οι απαρχές της εδραίωσης αχαϊκών οικογενειών, οι οποίες διαδραμάτισαν κεντρικό ρόλο στις επόμενες περιόδους· της δεύτερης τουρκοκρατίας και της Ελληνικής Επανάστασης. Επίσης, ειδική ενότητα αφιερώνεται στην εκπαίδευση και αποδεικνύεται ότι, ενώ η πνευματική κίνηση ήταν περιορισμένη, ωστόσο λειτουργούσαν μικρά σχολεία σε πόλεις, αλλά και σε διάφορες ορθόδοξες μονές της υπαίθρου. Τέλος, με βάση πηγές διάφορων κατηγοριών διατυπώνεται το συμπέρασμα ότι η νέα οθωμανική κυριαρχία, το 1715, γνώρισε την ευμενή αποδοχή από την πλευρά του ελληνορθόδοξου πληθυσμού της Αχαΐας, όπως και της υπόλοιπης Πελοποννήσου, ως απόρροια σύνθετων πολιτικών-κοινωνικοοικονομιών διεργασιών και ιδεολογικών θέσεων.

Ιστορία

Αχαΐα, Πελοπόννησος, Βενετία, έκτος βενετο-οθωμανικός πόλεμος (1684-1699), γεωγραφία, διοίκηση, κοινωνία, μετανάστευση, αστικές κοινότητες, δημογραφικά στοιχεία, οικογένεια, εκπαίδευση, πνευματικός βίος, ιδεολογία, έβδομος βενετο-οθωμανικός πόλεμος (1714-1718)

Όχι

0

Ναι

541

158

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2925644