Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Κοσκολού Μαρία, Αναπλ. Καθηγήτρια, Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Ε.Κ.Π.Α.
Γελαδάς Νικόλαος, Καθηγητής, Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Ε.Κ.Π.Α.
Τερζής Γεράσιμος, Καθηγητής, Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Ε.Κ.Π.Α.
Περίληψη:
Εισαγωγή / Σκοπός: Η πυγμαχία είναι δημοφιλές άθλημα επαφής με καταβολές από τα αρχαία χρόνια. Κατά καιρούς έχουν μελετηθεί εκτεταμένα οι συναφείς με την πυγμαχία τραυματισμοί, οι διάφορες μέθοδοι προπόνησης και η βιομηχανική των κινήσεων, εντούτοις, λόγω αλλαγών των κανονισμών, οι ασκησιογενείς φυσιολογικές αποκρίσεις που αναφέρονται για το άθλημα ποικίλλουν. Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν η μελέτη φυσιολογικών αποκρίσεων κατά τη διάρκεια πρωτοκόλλου προσομοιωμένου με πυγμαχικό αγώνα, σύμφωνα με τους τελευταίους κανονισμούς, και η σύγκρισή τους με αυτές που παρατηρούνται σε ίδιας έντασης και διάρκειας τρέξιμο σε δαπεδοεργόμετρο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη διερεύνηση της διακύμανσης της αρτηριακής πίεσης κατά την άσκηση και μετασκησιακά, λόγω των ιδιαιτεροτήτων του αθλήματος, δηλαδή του διαλειμματικού του χαρακτήρα, αλλά και της υψηλής συμμετοχής και θέσης των χεριών.
Μεθοδολογία: Στη μελέτη συμμετείχαν 10 άνδρες (ηλικίας 25,0 ± 6,6 ετών, σωματικής μάζας 77,5 ± 10,6 kg και ύψους 174,4 ± 6,6 cm), αθλούμενοι στην πυγμαχία σε μέσο επίπεδο, οι οποίοι, αφού υποβλήθηκαν σε σωματομετρήσεις και εργομετρικές δοκιμασίες για την αξιολόγηση του αθλητικού τους προφίλ, εκτέλεσαν ένα έγκυρο και αξιόπιστο πρωτόκολλο προσομοίωσης με πυγμαχικό αγώνα, που περιελάμβανε πυγμαχία έναντι στόχων διάρκειας 3 γύρων των 3 min. Σε επόμενη συνεδρία, οι ίδιοι δοκιμαζόμενοι εκτέλεσαν τρέξιμο ίδιας έντασης και διάρκειας σε δαπεδοεργόμετρο. Μετρήθηκαν η καρδιακή συχνότητα και η αρτηριακή πίεση (συστολική, διαστολική και μέση) στην ηρεμία, κατά τη διάρκεια της άσκησης, στα διαλείμματα και κατά την αποκατάσταση, καθώς και η συγκέντρωση γαλακτικού στο αίμα μετά το πέρας της άσκησης, ενώ καταγράφηκε και η αντιλαμβανόμενη κόπωση. Πραγματοποιήθηκε στατιστική ανάλυση ANOVA διπλής κατεύθυνσης (πρωτόκολλο άσκησης × χρόνος) για εξαρτημένα δείγματα με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις και στους δύο παράγοντες. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε σε a = 0,05.
Αποτελέσματα: Η μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου των δοκιμαζόμενων ήταν 51,0 ± 3,7 mL min-1 kg-1 ΣΜ, η μέγιστη αναερόβια ισχύς τους σε 10-s ποδηλάτηση μέγιστης έντασης 10,1 ± 1,5 W kg-1 ΣΜ και η μέγιστη δύναμή τους 187,7 ± 34,4 kg για τα κάτω άκρα, 50,9 ± 5,9 kg για το δεξί και 51,6 ± 6,5 kg για το αριστερό χέρι. Η καρδιακή συχνότητα κατά το πυγμαχικό πρωτόκολλο ήταν 139 ± 9 bpm στον 1ο, 150 ± 11 bpm στοv 2ο και 153 ± 11 bpm στον 3ο γύρο και αντιστοιχούσε στο 85 ± 5 %, 88 ± 4 % και 89 ± 4 % της ΚΣmax. Όμοια καρδιακή συχνότητα επετεύχθη και κατά το πρωτόκολλο στο δαπεδοεργόμετρο (139 ± 8, 151 ± 10 και 154 ± 9 bpm, για κάθε γύρο αντιστοίχως, p = 0,737). Η αύξηση της συστολικής αρτηριακής πίεσης στην άσκηση από τις τιμές ηρεμίας (ΔΣΑΠ) ήταν 51,6 ± 2,2 mmHg στο πυγμαχικό πρωτόκολλο, ενώ στο πρωτόκολλο του δαπεδοεργομέτρου ήταν μεγαλύτερη (62,1 ± 7,8 mmHg, p = 0,044). Επιπλέον, μετασκησιακά η συστολική αρτηριακή πίεση έδειξε ισχυρή τάση για εμφανέστερη πτώση συγκριτικά με τις τιμές ηρεμίας στο 20ό και 25ο min μετά το πυγμαχικό πρωτόκολλο (p = 0,063 και p = 0,078, αντίστοιχα) φθάνοντας τα -11,2 mmHg στο 40ό min της αποκατάστασης, ενώ στο πρωτόκολλο του δαπεδοεργομέτρου η μέγιστη πτώση ήταν -4,9 mmHg στο ίδιο λεπτό. Η συγκέντρωση γαλακτικού στο αίμα ήταν 6,40 ± 1,71 mmol L-1 για το πυγμαχικό πρωτόκολλο και 6,27 ± 2,78 mmol L-1 για το πρωτόκολλο στο δαπεδοεργόμετρο (p = 0,849) και τόσο αυτή η παράμετρος όσο και η αντιλαμβανόμενη κόπωση δεν διέφεραν μεταξύ των δύο πρωτοκόλλων.
Συμπεράσματα: Η συστολική αρτηριακή πίεση αυξήθηκε λιγότερο κατά το πυγμαχικό πρωτόκολλο από ότι στο πρωτόκολλο ίδιας έντασης και διάρκειας στο δαπεδοεργόμετρο, πιθανόν λόγω της πιο ρυθμικής και ομοιόμορφης κίνησης και καλύτερης φλεβικής επαναφοράς στο τρέξιμο. Η εμφανέστερη μετασκησιακή υπόταση στο πυγμαχικό πρωτόκολλο μπορεί αποδοθεί στη συμμετοχή των χεριών και στις έντονες αγγειοδιαστολές που παρατηρούνται, προκειμένου να αντισταθμιστεί η χαμηλή ικανότητα απόσπασης του οξυγόνου στα άνω άκρα. Η κλινικά σημαντική μετασκησιακή υπόταση στο πυγμαχικό πρωτόκολλο αφήνει περιθώριο περαιτέρω μελέτης προκειμένου να διαπιστωθεί αν θα μπορούσε η μακροχρόνια ενασχόληση με το εν λόγω άθλημα να αποδειχθεί κλινικά επωφελής για την υγεία του γενικού πληθυσμού μέσω ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης.
