Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Aristotle Tympas, Professor
Katerina Vlantoni, Adjunct Faculty
Stavros Ioannidis, Adjunct Faculty
Περίληψη:
Η παρούσα μελέτη αφορά στη δημιουργία Βιοτραπεζών και την εφαρμογή της
Ιατρικής Ακριβείας στην Ελλάδα μέσα από το πρίσμα της μεταξύ τους
επιστημονικής και τεχνολογικής αλληλεξάρτησης, αλλά κυρίως μέσα από το
πρίσμα της STS ανάλυσης. Η δημιουργία προσδοκιών στην κοινωνία από τα
επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα αποτελεί αντικείμενο STS
ανάλυσης. Οι προσδοκίες της κοινωνίας ενδέχεται να σχηματοποιούνται σε
«φαντασιώσεις» μέσα από την ενέργεια συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων και
πολιτικών και, ειδικότερα, σε «κοινωνικοτεχνολογικές φαντασιώσεις»: «Ένα
όραμα για ένα επιθυμητό μέλλον, το οποίο βασίζεται, και απαιτεί συνεχώς,
έρευνα και τεχνολογία, και συνεπώς κοινωνικές προσπάθειες, για την
εκπλήρωσή του», όπως περιγράφονται από τη Sheila Jasanoff. Ωστόσο, όταν
σχηματοποιούνται σε «ελίτ κοινωνικοτεχνολογικές φαντασιώσεις» όπως το
προσλαμβάνει η Melanie Smallman, αναδεικνύοντας τον ηγεμονικό ρόλο
συγκεκριμένων ομάδων και πολιτικών, η STS ανάλυση μπορεί να αποτελέσει
μοχλό για τη σωστότερη και πιο δίκαιη υλοποίηση συγκεκριμένων ερευνητικών
πολιτικών.
Η Ιατρική Ακριβείας αποτελεί σύγχρονη αντίληψη για την κλινική
πρακτική, βασισμένη στα αποτελέσματα της βιοϊατρικής έρευνας του 21ου
αιώνα. Η Ιατρική Ακριβείας δεν θα μπορούσε ποτέ να υλοποιηθεί χωρίς
βιοτράπεζες. Για τον λόγο αυτό, οι βιοτράπεζες προσεγγίζονται ως
προϋπόθεση για την ανάπτυξη της ιατρικής ακριβείας.
Στις βιοτράπεζες πραγματοποιείται η φύλαξη ανθρώπινων βιολογικών
δειγμάτων που είναι απαραίτητα για τη σύγχρονη βιοϊατρική έρευνα, η οποία
γίνεται όλο και περισσότερο μεγάλης κλίμακας, διεθνής, συνεργατική μεταξύ
δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και μεγάλων δεδομένων. Στην περίπτωση των
βιοτραπεζών, οι πρακτικές και οι προσδοκίες βρίσκονται σε συνεχή
αλληλεπίδραση: είναι αλληλένδετες και αλληλοδιαμορφώνονται. Οι
βιοτράπεζες βρίσκονται «στο μεταίχμιο της έρευνας, της γενετικής, της
γονιδιωματικής, της κοινωνίας, της ηθικής, του νόμου και της πολιτικής»
(Tarkkala, 2019).
Στην Ελλάδα, ακολουθείται η Ευρωπαϊκή πολιτική σχετικά με τις
βιοτράπεζες και, ως εκ τούτου, αποτελούν βασικές υποδομές για έρευνα,
ανάπτυξη και καινοτομία, καθώς και εκφράζουν τη δέσμευση της βασικής
έρευνας προς όφελος της κοινωνίας, γεγονός που νομιμοποιεί τη δημιουργία
δικτύων βιοτραπεζών, οργάνωσης αυτών, διοίκησης και χρηματοδότησης.
Την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, καταβλήθηκε μια συνεχής εθνική
προσπάθεια δημιουργίας ερευνητικών υποδομών και δικτύων όπως οι
βιοτράπεζες, για την προώθηση και την ανάπτυξη της εξατομικευμένης
ιατρικής και της ιατρικής ακριβείας. Πρόκειται για πρωτοβουλίες που
αναλαμβάνονται προς όφελος της υγείας των πολιτών και της οικονομικής
επιτυχίας που θα προκύψει από την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων καινοτομίας
και των επενδύσεων.
Στην παρούσα μελέτη προσπάθησα να συνδέσω τις βιοτράπεζες με την ιατρική
ακριβείας, μέσα από το πρίσμα μιας ελίτ κοινωνικοτεχνολογικής φαντασίωσης
(Smallman, 2020).
