Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Καττάμης Αντώνιος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ευάγγελος Τέρπος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ευστάθιος Καστρίτης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Ιστορικό: Η ηπατίτιδα C και η χρόνια υπερφόρτωση σιδήρου είναι οι κύριες αιτίες της
ηπατικής νόσου, που εκδηλώνεται ως προχωρημένη ίνωση, κίρρωση ή/και ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα(ΗΚΚ). Η ‘goldstandard’ μέθοδος για την αξιολόγηση της ηπατικής βλάβης είναι η βιοψία ήπατος.
Σκοπός: Αξιολόγηση της προγνωστικής αξίας της βιοψίας ήπατος στη μακροχρόνια
νοσηρότητα και θνητότητα των ασθενών με μεσογειακή αναιμία.
Μέθοδος: Αναδρομική μελέτη σε ασθενείς με μεταγγισιοεξαρτώμενη(TDT)ή μη
μεταγγισιοεξαρτώμενη(NTDT) β-θαλασσαιμία, που υποβλήθηκαν σε βιοψία ήπατος το 1992-2005 και παρακολουθήθηκαν έως 31/12/2020.Ηπατικά συμβάματα ορίστηκαν ως κίρρωση ήπατος, HΚΚ ή θάνατος από ηπατικά αίτια.
Αποτελέσματα: 87 ασθενείς υποβλήθηκαν σε βιοψία ήπατος σε ηλικία 21,8±6,1έτη και
παρακολουθήθηκαν για 19,4έτη. Παρατηρήθηκαν 14(16,1%) συμβάματα:7 ΗΚΚ, 4 κίρρωση και 3 θάνατοι. Σε ηλικία 50ετών, το ΕFS ήταν 75%, ενώ 25% των ασθενών εμφάνισε ηπατική νόσο 24,4 χρόνια μετά τη βιοψία.Υψηλά επίπεδα φερριτίνης κατά την ημερομηνία της βιοψίας σχετίζονται με υψηλή σιδήρωσηήπατος (p=0.0003). Η υψηλή σιδήρωση ενέχει
μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης ηπατικής νόσου σε σύγκριση με τη χαμηλή, (HR 3,00,
p=0,05), σταθμισμένο για την ηλικία(aHR2,9,p=0,07). Αύξηση της φερριτίνης κατά
50μg/L,αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ηπατικής νόσου(aHR 1,02, p=0,03).Δε βρέθηκε
στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ της ανάπτυξης ηπατικής νόσου με το φύλο, την
ηπατίτιδα C και το βαθμό της ίνωσης, p=0,2,p=0,3 και p=0,2,αντίστοιχα.
Συμπεράσματα: Η εμφάνιση ηπατικής νόσου τείνει να αυξάνεται μετά την 4η
δεκαετία της ζωής, ενώ τα αυξημένα επίπεδα φερριτίνης και σιδήρωσηςαποτελούν σημαντικούς
παράγοντες κινδύνου.Ο βαθμός ηπατικής ίνωσης δεν φαίνεται να σχετίζεται στην εμφάνιση συμβαμάτων και ενδεχομένως να οφείλεται σε σταθεροποίηση ή/και αναστροφή της ίνωσης που επιτυγχάνεται με τις τρέχουσες θεραπείες αποσιδήρωσης.
