Τμήμα Φιλολογίας

«Η μαρτυρία στο έργο του Θανάση Βαλτινού»

Ελληνικά

Το άρθρο αυτό, που περιλαμβάνεται σε ένα τεύχος-αφιέρωμα στο συγγραφέα, αποτελεί μια επισκόπηση της χρήσης της μαρτυρίας στο έργο του Βαλτινού. Μετά από μια σύντομη θεωρητική και ιστορική επισκόπηση αυτού του είδους λόγου, εξετάζει τα δύο πρώτα κείμενα του συγγραφέα (Η κάθοδος των εννιά και Συναξάρι του Ανδρέα Κορδοπάτη. Βιβλίο πρώτο: Αμερική) από άποψη κειμενικών τεχνικών και λειτουργίας στο ιδεολογικό πλαίσιο της εποχής. Η χρήση του ρεαλισμού και ηθογραφικών στοιχείων και η αναφορά στις εμπειρίες του εμφυλίου εντάσσουν τα κείμενα στην πεζογραφία της Αριστεράς της εποχής. Η κειμενική ανάλυση αναδεικνύει τη σχέση των κειμένων με την παραδοσιακή μαρτυρία και ειδικά με την Ιστορία ενός αιχμαλώτου του Δούκα που είχε επανεκδοθεί σε αναθεωρημένη έκδοση το 1958 και προβλήθηκε από την κριτική, ιδιαίτερα της Αριστεράς, ως ένα πρότυπο είδος λόγου.
Ο Βαλτινός στράφηκε σε άλλα είδη λόγου και τεχνικές στις επόμενες δεκαετίες και επέστρεψε στη μαρτυρία, τους θεματικούς πυρήνες και τις τεχνικές των πρώτων του κειμένων με τα δυο τελευταία του βιβλία για ένα «κλείσιμο λογαριασμών» (Ορθοκωστά και Συναξάρι Ανδρέα Κορδοπάτη. Βιβλίο δεύτερο: Βαλκανικοί - ’22). Η αμφισβήτηση των ρεαλιστικών προϋποθέσεων της μαρτυρίας, η ανάδειξη του ρόλου της εξουσίας στη διαμόρφωση του λόγου του μάρτυρα και η υπονόμευση κάθε μεγάλης αφήγησης είναι κάποια από τα σημεία διαφοροποίησης που εξετάζονται.

2002

Μαρία Νικολοπούλου

Πόρφυρας : περιοδική έκδοση γραμμάτων - τεχνών.

Κερκυραϊκή Ενωση Γραμμάτων και Τεχνών

1

103

95-103

Θανάσης Βαλτινός, Λόγος της μαρτυρίας, Ορθοκωστά, Συναξάρι Ανδρέα Κορδοπάτη, υπονόμευση του ρεαλισμού

Γλώσσα – Λογοτεχνία

i. Δημήτρης Παϊβανάς, «Η πεζογραφία του Θανάση Βαλτινου, ο μεταμοντερνισμός και to ιστοριογραφικά πρόβλημα», Επιστήμη και Κοινωνία 12/2004, 297-334, σ. 324, 327, 332.
ii. Penelope Papailias, Genres of Recollection: Archival Poetics and Modern Greece, Palgrave Macmillan, New York, 2005, p. 259, 287.
iii. Dimitris Paivanas, «A post-modern lesson in history: the incomplete rhetoric of Thanasis Valtinos's The Descent of the Nine», Byzantine and Modern Greek Studies, τ. 29, τχ. 2 (2005), 203-234, σ. 226, 228, 232.
iv. Γιάννης Δημητρακάκης, «Μπλέ βαθύ, σχεδόν μαύρο: όψεις ενός μονολόγου», Νέα Εστία (1802, Ιουλ.-Αυγ. 2007), 157- 172, σ. 158, 161
v. Δημήτρης Παϊβανάς, «Αλληγορία και Επιθυμία στην Κάθοδο των Εννιά», Νέα Εστία (1802, Ιουλ.-Αυγ. 2007), 123-156, σ. 126, 129
vi. Αναστασία Νάτσινα, «Η μεταπολεμική πεζογραφία» στο Λάμπρος Βαρελάς κ.α., Γράμματα ΙΙ: Νεοελληνική Φιλολογία(19ος &20ος αιώνας). Νεότερη ελληνική λογοτεχνία (19ος &20ος αιώνας), ΕΑΠ, Πάτρα, 2008, 495-535, σ. 534.
vii. Dimitris Païvanas, “Cold Wars after 1989: Thanasis Valtinos' Orthokosta and its Reception”, Etudes Helleniques - Hellenic Studies : La Guerre Civile Grecque, L' exploration de la friction dans la fiction, 18/1 (Ιούνιος 2010),
viii. Δημήτρης Παΐβανάς, Βία και Αφήγηση: Ιστορία Ιδεολογία και εθνικός πολιτισμός στην πεζογραφία του Θανάση Βαλτινού, Εστία 2012, σ. 37, σημ. 21, σ. 44, σ. 62 σημ. 22, 23, σ. 63 σημ. 28, 30, 31, σ. 65 σημ. 53, 54, σ. 95 σημ. 7 και 9, σ. 96 σημ. 15.
ix. Κωστής Δανόπουλος, Βιβλιογραφία Θανάση Βαλτινού (1958-2004): Με σημπλήρωμα ως το 2013 για τις αυτοτελείς εκδόσεις, Εστία 2013, σ. 203.
x. Καλλιόπη Ξηρουχάκη, Τα τεκμήρια στη λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού, του Μισέλ Φάις και του Θωμά Σκάσση, Διπλωματική εργασία, Τμήμα Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2014, 8, 14, 19, 43, 116.
xi. Αναστασία Νάτσινα, Αγγέλα Καστρινάκη, Γιάννης Δημητρακάκης, Κέλη Δασκαλά, Η πεζογραφία στη μακρά δεκαετία του 60, ΣΕΑΒ 2015, https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/2197/8/00_master_document_natsina-KOY.pdf , σ. 64, 229,
xii. Ματίνα Παρασκευά, Το συναξάρι της γραφής: Όψεις της αφήγησης στα Συναξάρια Αντρέα Κορδοπάτη του Θανάση Βαλτινού, Μεταπτυχιακή εργασία, Τμ. Φιλολογίας Π. Πατρών, 2016, 30-31, 75
xiii. Dimitris Paivanas, “The politics of Greek postmodernism: The politics of Thanassis Valtinos’ fiction” in Hommage à Thanassis Valtinos, Edition Romiosini/ CeMoG Freie Universitat Berlin, Köln 2017, σ. 102, 104,
xiv. Στέλιος Φώκος, Για τον Θανάση Βαλτινό: Μια κριτική, Οδυσσέας, Αθήνα 2018, 55, 56, 57, 58,
xv. Κωνσταντίνα-Αϊσέ Γιλμάζ-Μπουκουβάλα «Ο λόγος της μαρτυρίας στην Κάθοδο των εννιά του Θανάση Βαλτινού: αυθεντικότητα και επεξεργασία», Ερωφίλη, τχ. 1 (2020), 217-229, σ. 229
xvi. Ματίνα Παρασκευά, «Μεταξύ μύθου και πραγματικότητας: ανασυγκροτώντας τον αφηγηματικό χαρακτήρα του Αντρέα Κορδοπάτη», Neograeca Bohemica, 20 (2020), 59-63, σ. 60, 61, 68
xvii. Βασιλική Σελιώτη, Θανάση Βαλτινού: Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη Βιβλίο πρώτο: Αμερική: Βιβλίο Εκπαιδευτικού Α΄ Ενιαίου Λυκείου, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, Λευκωσία, 78

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2944265/file.pdf

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2944265