Μονάδα:
Τμήμα ΦιλολογίαςΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2021-10-31
Συγγραφέας:
Πούλιος Απόστολος
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Αμαλία Μόζερ, Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας, Ε.Κ.Π.Α. (επιβλέπουσα καθηγήτρια)
Μαρία Ιακώβου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας, Ε.Κ.Π.Α.
Αθανάσιος Αγάθος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Φιλολογίας, Ε.Κ.Π.Α.
Ελένη Παναρέτου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας, Ε.Κ.Π.Α.
Ιωάννης Ξούριας, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Φιλολογίας, Ε.Κ.Π.Α.
Νικόλαος Παντελίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Φιλολογίας, Ε.Κ.Π.Α.
Πηνελόπη Καμπάκη-Βουγιουκλή, Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας, Δ.Π.Θ.
Πρωτότυπος Τίτλος:
Οι νεόπλαστες σύνθετες λέξεις στα μυθιστορήματα του Νίκου Καζαντζάκη
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Οι νεόπλαστες σύνθετες λέξεις στα μυθιστορήματα του Νίκου Καζαντζάκη
Περίληψη:
Αντικείμενο μελέτης στην παρούσα διδακτορική διατριβή αποτέλεσαν «Οι νεόπλαστες σύνθετες λέξεις στα μυθιστορήματα του Νίκου Καζαντζάκη», η διατριβή δηλαδή προέκυψε από τη συνεργασία Γλωσσολογίας και Νεοελληνικής Φιλολογίας και περιστράφηκε γύρω από 4 βασικούς και αλληλένδετους ερευνητικούς άξονες: α) τη σύνθεση και τα σύνθετα, β) τη νεολογία και τους νεολογισμούς, γ) τη μεταγλώσσα του Καζαντζάκη και δ) τα 11 ελληνόγλωσσα μυθιστορήματά του, τα γλωσσικά χαρακτηριστικά των οποίων μελέτησε και ανέδειξε, προκειμένου να φανεί η γλωσσική του δημιουργικότητα, δηλαδή η νεολογική του ικανότητα να δημιουργεί και να χρησιμοποιεί νεόπλαστες σύνθετες λέξεις σε αυτά και στο σύνολο του έργου του. Στόχος της διατριβής υπήρξε η πρωτότυπη μελέτη αυτών των 4 αξόνων και η χρήση τους ως κατάλληλων ερευνητικών «νημάτων» για την πλήρη επιστημονική προσέγγιση του θέματος. Ο τρόπος αυτός πραγμάτευσης αντικατοπτρίζεται στη δομή της διατριβής: Αρχικά, στον Πρόλογο εξηγούνται οι λόγοι επιλογής του θέματος και στην Εισαγωγή προσδιορίζεται το αντικείμενο της διατριβής, συνοψίζονται οι απόψεις των μελετητών για τη γλώσσα του Καζαντζάκη γενικά και για τη γλώσσα των μυθιστορημάτων του και παρουσιάζεται ο τρόπος πραγμάτευσης και η δομή της διατριβής. Στα δύο πρώτα κεφάλαια, παρουσιάζεται η γλωσσολογική θεωρία για τη σύνθεση και τα σύνθετα (1ο κεφάλαιο) και για τη νεολογία και τους νεολογισμούς (2ο κεφάλαιο). Στο 3ο κεφάλαιο, παρουσιάζεται η γλωσσική ιδεολογία του Καζαντζάκη (η μεταγλώσσα του) για τη γλώσσα γενικά και ειδικά για τη δική του γλώσσα σε όλο το έργο του και σε ορισμένα έργα του. Στο 4ο κεφάλαιο, χρησιμοποιείται η γλωσσολογική θεωρία, για να αναλυθούν αντιπροσωπευτικά παραδείγματα παρμένα από το δημιουργημένο corpus των σύνθετων λέξεων των μυθιστορημάτων του Καζαντζάκη, για να εκφραστούν κάποιες γενικές παρατηρήσεις για αυτά τα νεολογικά σύνθετα, για να κριθεί καθεμιά από τις 4 πλευρές της μεταγλώσσας του Καζαντζάκη και, τελικά, για να σχολιαστεί η σχέση της με τη δημιουργία και τη χρήση των νεόπλαστων σύνθετων λέξεων των μυθιστορημάτων του. Επίσης, παρουσιάζεται λεπτομερώς η πρωτότυπη έρευνα που πραγματοποιήθηκε αφενός στο «Αρχείο του Κέντρου Ερεύνης Νεοελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων (Κ. Ε. Ν. Δ. Ι.) – Ιστορικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής (Ι. Λ. Ν. Ε.) της Ακαδημίας Αθηνών» και αφετέρου στα 11 ελληνόγλωσσα μυθιστορήματα του συγγραφέα, με σκοπό την ανεύρεση, την ταξινόμηση, τον σχολιασμό και την παρακολούθηση της εξέλιξης και του ρόλου όσων από αυτές τις σύνθετες λέξεις βρέθηκε πως είναι νεόπλαστες. Στα Συμπεράσματα, προσδιορίζεται η πρωτοτυπία της διατριβής, παρατίθενται τα στατιστικά ερευνητικά πορίσματά της, συνοψίζεται το πώς οι 4 όψεις της καζαντζακικής μεταγλώσσας πραγματώθηκαν με την επιτυχή δημιουργία και χρήση των νεόπλαστων σύνθετων λέξεων στα μυθιστορήματά του και διερευνώνται οι προεκτάσεις της έρευνας, προτείνοντας συγκεκριμένους τρόπους συνέχισής της και δυνατές πρακτικές εφαρμογές της σε διάφορα πεδία. Ακολουθεί η χρησιμοποιηθείσα Βιβλιογραφία (ελληνόγλωσση και ξενόγλωσση) τόσο για τις σύνθετες λέξεις και τους νεολογισμούς όσο και για τον ίδιο τον συγγραφέα. Τέλος, στον αυτόνομο τόμο «Παράρτημα για την πρωτότυπη έρευνα της διατριβής» περιλαμβάνεται το πλήρες υλικό της έρευνας τόσο στο Κ. Ε. Ν. Δ. Ι. για τις 4 κατηγορίες των σύνθετων λέξεων των μυθιστορημάτων του Καζαντζάκη όσο και για τις νεόπλαστες σύνθετες λέξεις που χρησιμοποιούνται στα Διαλογικά μέρη αυτών των μυθιστορημάτων.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Γλώσσα – Λογοτεχνία
Λέξεις-κλειδιά:
νεόπλαστες, σύνθετες, λέξεις, μυθιστορήματα, Νίκος Καζαντζάκης
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
383
