Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Περδικάρης Παντελεήμων, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΠΠ
Δούσης Ευάγγελος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Νοσηλευτικής ΠΑΔΑ
Μοσχόβη Μαρία, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Τα σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα, που βιώνουν τα παιδιά που υποβάλλονται σε θεραπεία, παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία και επηρεάζουν την ποιότητα ζωής αυτών και των οικογενειών τους. Η αξιολόγηση των συμπτωμάτων από τους γονείς, που είναι οι κύριοι φροντιστές των παιδιών, κρίνεται ιδιαιτέρως σημαντική.
ΣΚΟΠΟΣ: Σκοπός της παρούσας ανασκόπησης της διεθνούς βιβλιογραφίας ήταν να μελετήσει τα συμπτώματα που βιώνουν τα παιδιά με καρκίνο και υποβάλλονται σε θεραπεία, όπως προσδιορίζονται και βιώνονται από τους γονείς, που είναι οι κύριοι φροντιστές τους από τη διάγνωση της νόσου, τη θεραπεία αλλά και μετά την ολοκλήρωση αυτής.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: Πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων PubMed, Cinahl και Scopus με τις λέξεις κλειδιά chemotherapy (χημειοθεραπεία), paediatric cancer (παιδικός καρκίνος), parents (γονείς), perspectives (αντιλήψεις), radiotherapy (ακτινοθεραπεία), symptoms (συμπτώματα) και treatment (θεραπεία). Κριτήρια επιλογής των μελετών ήταν: (1) οι μελέτες να αφορούν στην αξιολόγηση των συμπτωμάτων που βιώνουν τα παιδιά με καρκίνο τα οποία υποβάλλονται σε θεραπεία, όπως προσδιορίζονται και βιώνονται από τους γονείς, (2) οι εκβάσεις των μελετών να αναφέρονται στα συμπτώματα που βιώνουν πιο συχνά τα παιδιά με καρκίνο και (3) οι μελέτες να είναι πρωτογενείς και δημοσιευμένες στην αγγλική και ελληνική γλώσσα από 01/01/2010 έως 31/12/2019.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Από την ηλεκτρονική αναζήτηση της διεθνούς βιβλιογραφίας, προέκυψαν 246 μελέτες, εκ των οποίων 12 συμπεριελήφθησαν στην ανασκόπηση. Σύμφωνα με τις αναφορές των γονέων, τα πιο συχνά εμφανιζόμενα συμπτώματα στα παιδιά, ήταν η ναυτία, ο έμετος, η κόπωση, ο πόνος και η απώλεια όρεξης για τη λήψη τροφής. Τα πιο ενοχλητικά-επιβαρυντικά συμπτώματα φαίνεται να ήταν ο πόνος, η ναυτία η ανησυχία για τη λήψη θεραπείας και τις ανεπιθύμητες ενέργειες της και η αποχή από δραστηριότητες με φίλους. Συγκρίνοντας τις αναφορές γονέων-παιδιών, παρατηρήθηκε πιο συχνή αναφορά της θλίψης και της κόπωσης από τους γονείς. Σε πολλές περιπτώσεις, οι αναφορές συμφωνούσαν στην αναγνώριση του συμπτώματος, αλλά όχι στην συχνότητα εμφάνισης του.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Τα παιδιά που πάσχουν από καρκίνο καλούνται να αντιμετωπίσουν πολυάριθμα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της θεραπείας ή μετά την ολοκλήρωση της. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γονείς είναι οι κύριοι φροντιστές των παιδιών, κρίνεται αναγκαίο να πραγματοποιηθούν περισσότερες μελέτες προκείμενου να διαπιστωθεί αν υπάρχει καλή συμφωνία μεταξύ των αναφορών των γονέων και των παιδιών. Η σωστή και έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων συμβάλλει στην αντιμετώπισή τους και κατ’ επέκταση στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των παιδιών με καρκίνο.
Λέξεις-κλειδιά:
Αντιλήψεις, Γονείς, Θεραπεία, Καρκίνος στην παιδική ηλικία , Συμπτώματα
