Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Μαρία Ι. Κουτσούμπα
Καθηγήτρια Χορολογίας με έμφαση στον Ελληνικό Παραδοσιακό Χορό
Σχολή/Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Επιβλέπουσα Καθηγήτρια
Βασιλική Τυροβολά
Ομότιμη Καθηγήτρια Ελληνικού Παραδοσιακού Χορού -
Μορφολογίας του Ελληνικού Παραδοσιακού Ελληνικού Χορού
Σχολή/Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μέλος τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής
Ιωάννης Γκιόσος
Αναπληρωτής Καθηγητής Φιλοσοφίας του Αθλητισμού
Σχολή/Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μέλος τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής
Κωνσταντίνος Καρτερολιώτης
Καθηγητής Μεθοδολογίας Έρευνας στη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισμό
Σχολή/Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μέλος εξεταστικής επιτροπής
Γεώργιος Λυκεσάς
Αναπληρωτής Καθηγητής Διδακτικής Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών
Σχολή/Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Μέλος εξεταστικής επιτροπής
Φωτεινή Βενετσάνου
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Διδακτικής και Προπονητικής Βασικής Γυμναστικής
Σχολή/Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μέλος εξεταστικής επιτροπής
Ασπασία Δανιά
Επίκουρη Καθηγήτρια Διδακτικής Φυσικής Αγωγής
Σχολή/Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μέλος εξεταστικής επιτροπής
Περίληψη:
Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η μελέτη της επίδρασης ενός προγράμματος διδασκαλίας του ελληνικού παραδοσιακού χορού (ΕΠΧ), με τη χρήση της μορφολογικής μεθόδου διδασκαλίας, (α) στη χορευτική επίδοση και (β) στον χορευτικό γραμματισμό, υπό το πρίσμα της κριτικής παιδαγωγικής. Ειδικότερα, μελετάται η επίδραση του προγράμματος (α) στη συνολική χορευτική επίδοση, (β) στις βασικές κινητικές έννοιες της χορευτικής επίδοσης (Σώμα, Χρόνος, Χώρος, Βάρος, Σχήμα και Ροή), ξεχωριστά, και (γ) στις γνωστικές και μεταγνωστικές δεξιότητες της κριτικής σκέψης (ερμηνεία, ανάλυση, αξιολόγηση, εξαγωγή συμπερασμάτων, επεξήγηση και αυτορρύθμιση), σχετικά με την κατανόηση της χορευτικής μορφής, κατά τη διδασκαλία του ΕΠΧ. Για τον σκοπό, αυτό, διενεργήθηκε εκπαιδευτική έρευνα δράσης δύο ερευνητικών κύκλων, διάρκειας 10 και 5 εβδομάδων, αντίστοιχα, με τη συμμετοχή συνολικά 116 δευτεροετών φοιτητών/τριών της ΣΕΦΑΑ/ΤΕΦΑΑ ΕΚΠΑ [n (α΄κύκλου)=60, n (β΄κύκλου)=56]. Σε κάθε ερευνητικό κύκλο, οι φοιτητές/τριες ταξινομήθηκαν σε δύο ομάδες: την Πειραματική Ομάδα Α, η οποία διδάχθηκε ΕΠΧ με τη μορφολογική μέθοδο διδασκαλίας, και την Πειραματική Ομάδα Β, στην οποία εφαρμόστηκε η μιμητική μέθοδος. Η χορευτική επίδοση των φοιτητών/τριών αξιολογήθηκε πριν και μετά την εφαρμογή του προγράμματος, με το όργανο Αξιολόγησης της Χορευτικής Επίδοσης (Α.ΧΕ.Π.), ενώ οι γνωστικές και μεταγνωστικές δεξιότητες της κριτικής σκέψης αξιολογήθηκαν μέσω παρατήρησης και συνέντευξης. Από τα αποτελέσματα των αναλύσεων διακύμανσης επαναλαμβανόμενων μετρήσεων που εφαρμόστηκαν στις επιδόσεις των συμμετεχόντων στο Α.Χ.ΕΠ., διαπιστώθηκε ότι, και τους δύο ερευνητικούς κύκλους, υπήρξε σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των παραγόντων «μέτρηση» και «ομάδα», τόσο στη συνολική χορευτική επίδοση (η2 = .75 και η2 = .44, για τον α΄ και β΄ κύκλο, αντίστοιχα), όσο και στις επιμέρους συνιστώσες της (η2 =.30 -.77 και η2 =.26 -.48 για τον α΄ και β΄ κύκλο, αντίστοιχα), με τους φοιτητές/τριες της Πειραματικής Ομάδας Α να υπερέχουν στατιστικά σημαντικά των φοιτητών/τριων της Πειραματικής Ομάδας Β, σε όλες τις εξεταζόμενες μεταβλητές. Επιπρόσθετα, από την ανάλυση των δεδομένων των συνεντεύξεων και της παρατήρησης, διαπιστώθηκε ότι, κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας και στους δύο ερευνητικούς κύκλους οι φοιτητές/τριες της Πειραματικής Ομάδας Α ενεπλάκησαν πιο ενεργά σε πρακτικές και τεχνικές κριτικής σκέψης των πληροφοριών και των πηγών που χρησιμοποιούσαν, για την κατανόηση της χορευτικής μορφής, σε σχέση με τους φοιτητές/τριες της Πειραματικής Ομάδας Β. Τα ευρήματα της παρούσας εργασίας, στην οποία πραγματοποιήθηκε σύγκριση μορφολογικής και η μιμητικής μεθόδου διδασκαλίας του ΕΠΧ, υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα της μορφολογικής μεθόδου στη βελτίωση της χορευτικής επίδοσης και μάλιστα σε διαφορετικές χρονικές περιόδους διδασκαλίας του ΕΠΧ, και καταδεικνύουν πως η εφαρμογή της συγκεκριμένης μεθόδου οδηγεί σε εμπλοκή των συμμετεχόντων/ουσών σε διαδικασίες χορευτικού γραμματισμού και κριτικής παιδαγωγικής, γεγονός σημαντικό για την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα του μαθήματος. Η περαιτέρω διερεύνηση της αποτελεσματικότητας της μορφολογικής μεθόδου διδασκαλίας στη χορευτική επίδοση, καθώς και στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και τη δημιουργία κριτικά σκεπτόμενων «χορευτών» θα συμβάλλει σημαντικά στη διδακτική πρακτική του ΕΠΧ.
