Μονάδα:
Κατεύθυνση ΒιοστατιστικήΒιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2022-06-10
Συγγραφέας:
Ρομποτή Γεωργία
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Καρλής Δημήτριος, Καθηγητής, Τμήμα Στατιστικής, ΟΠΑ
Μπουρνέτας Απόστολος, Καθηγητής, Τμήμα Μαθηματικώ, ΕΚΠΑ
Δεμίρης Νικόλαος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Στατιστικής, ΟΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Reconstructing survival data from published Kaplan–Meier curves
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Ανακατασκευή δεδομένων επιβίωσης από δημοσιευμένες καμπύλες Kaplan-Meier
Περίληψη:
Η ανάγκη για αξιόπιστες και έγκυρες αποφάσεις σε θέματα που αφορούν τη δημόσια υγεία και την καθημερινή πρακτική καθώς και τη συνεχόμενη αύξηση της παρεχόμενης πληροφορίας για κάθε επιστημονική υπόθεση, οδήγησαν στην επιτακτική διεξαγωγή μετα-αναλύσεων, με στόχο την αξιοποίηση όλου του διαθέσιμου όγκου των δεδομένων και την εξαγωγή έμπιστων συμπερασμάτων. Ωστόσο η ποικιλομορφία των αναφορών στην ανάλυση επιβίωσης δημιούργησε την ανάγκη ανακατασκευής των ατομικών δεδομένων επιβίωσης από τις καμπύλες ΚΜ, αφού αποτελεί την πιο κοινή δημοσιευμένη πληροφορία, χρησιμοποιώντας ωστόσο και άλλα διαθέσιμα στοιχεία.
Στην παρούσα διπλωματική εργασία πραγματοποιήθηκε μία ανασκόπηση και ανάλυση των διαθέσιμων μεθόδων ανακατασκευής δεδομένων από καμπύλες Kaplan Meier καθώς και από διαθέσιμα συνοπτικά μέτρα. Οι μέθοδοι αυτοί προτάθηκαν με χρονολογική σειρά από τους Parmar,Williamson. Hoyle και Henley, Guyot και Rogula. Στη συνέχεια επιλέγοντας την πιο εύρωστη από τις πέντε μεθόδους, αυτή της Guyot και των συνεργατών της (2012) και εισάγοντας κάποιες διαθέσιμες βελτιώσεις που άπτονταν θέματα μονοτονίας των εξαγώμενων συντεταγμένων και οριοθέτηση των τιμών προς αποφυγή ατέρμονων βρόγχων, υλοποιήθηκε μία προσομοίωση 50 δοκιμών. Η προσομοίωση διεξήχθη με χρήση της Weibull κατανομής και υποθέτοντας την ισχύ της αναλογικότητας των κινδύνων. Στη συνέχεια διερευνήθηκε η ποιότητα των ανακατασκευασμένων ατομικών δεδομένων επιβίωσης σε εναλλακτικά σενάρια χρησιμοποίησης του αριθμού των σημείων που εξάγονται από τα αρχικά γραφήματα ΚΜ και του αριθμού των χρονικών στιγμών στα οποία αναφέρονται το πλήθος των ατόμων σε κίνδυνο. Επίσης μελετήθηκε ο βαθμός συμφωνίας των αρχικών συνοπτικών μέτρων (του λόγου κινδύνου (HR) και της διαφοράς του περιορισμένου μέσου χρόνου επιβίωσης (RMST)) από τα δεδομένα, με τα ανακατασκευασμένα συνοπτικά μέτρα από την ανακατασκευασμένη IPD.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των εξαγόμενων συντεταγμένων από τις αρχικές καμπύλες Kaplan Meier τόσο πιο κοντά στην πραγματική τιμή είναι η εκτίμηση του αλγορίθμου. Δεν παρατηρήθηκε κάποια αξιοσημείωτη διαφορά στις εκτιμήσεις των συνοπτικών μέτρων όσο αφορά το διαθέσιμο πλήθος των σημείων στα οποία διαφαίνεται ο αριθμός των ατόμων σε κίνδυνο. Ωστόσο παρατηρήθηκε ότι τα ανακατασκευασμένα δεδομένα αντανακλούν ένα πρόωρο τερματισμό της μελέτης, γεγονός που γίνεται εύκολα αντιληπτό από τις ανακατασκευασμένες καμπύλες KM. Τέλος, ενώ οι εκτιμήσεις των λόγων κινδύνου σε κάθε ένα από τα σενάρια που εκτελέστηκαν ήταν ικανοποιητικές και στιβαρές, ιδίως στις καταστάσεις όπου προσφέροταν και επιπλέον πληροφορίες, δεν ίσχυε το ίδιο για τη διαφορά του περιορισμένου μέσου χρόνου επιβίωσης όπου υπήρχαν αποκλίσεις στις εκτιμήσεις με μεγάλη αβεβαιότητα. Τόσο λοιπόν ο πρόωρος τερματισμός που παρατηρείται από τα ανακατασκευασμένα δεδομένα όσο και οι μη καλές εκτιμήσεις κάποιων συνοπτικών μέτρων απαιτούν επιπλέον διερεύνηση και μεγάλη προσοχή. Ακόμη θεωρείται σκόπιμη η περαιτέρω έρευνα για την ακρίβεια της εν λόγω μεθόδου σε καταστάσεις όπου χρησιμοποιούνται εναλλακτικές κατανομές επιβίωσης (πέραν της Weibull) καθώς και όταν εισάγεται ενημερωτική λογοκρισία, γενικά σε καταστάσεις που αντιπροσωπεύουν καλύτερα ενδεχομένως τα πραγματικά δεδομένα.
Τέλος έγινε μία προσπάθεια μετατροπής των εικόνων ράστερ (raster images) στις οποίες απεικονίζονται οι καμπύλες KM σε διανυσματικές (vector images), με στόχο την επίτευξη ενός αυτοματοποιημένου τρόπου εξαγωγής των συντεταγμένων εξαλείφοντας σφάλματα που προέρχονται από τους ερευνητές λόγω των χειροκίνητων μεθόδων, ωστόσο δεν κατέστει δυνατή η πραγματοποίησή της. Εν τούτοις η ανάλυση της εικόνας καθώς και η ακρίβεια της συλλογής των σημείων από τους ερευνητές αντανακλούν σε συστηματικά παρεχόμενα σφάλματα και είναι επιτακτική η ανάγκη βελτιστοποίησης στην εν λόγω κατεύθυνση.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Ανάλυση επιβίωσης, Kaplan Meier, Ατομικά δεδομένα ασθενών, Περιορισμένος μέσος χρόνος επιβίωσης, Λόγος κινδύνου
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
50
