Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μασούρας Κωνσταντίνος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Οδοντιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΕΚΠΑ
Παπάζογλου Ευστράτιος, Καθηγητής, Τμήμα Οδοντιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΕΚΠΑ
Παππά Ευτυχία, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Οδοντιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή
Η εξέλιξη και η βελτίωση των σύγχρονων συνθέτων ρητινών, έχει οδηγήσει στη διαδεδομένη χρήση τους σε αποκαταστάσεις τόσο προσθίων, όσο και οπισθίων δοντιών. Ωστόσο, ο κλινικός εξακολουθεί να έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος με προβλήματα που συνδέονται με την χρήση τους και δεν έχουν ακόμα ξεπεραστεί, παρά τις συνεχείς εξελίξεις τους. Ένα από τα βασικότερα προβλήματα, είναι ο ατελής πολυμερισμός του υλικού και το μειωμένο ποσοστό μετατροπής διπλών δεσμών.
Ένα άλλο πρόβλημα, είναι η οριακή και εσωτερική προσαρμογή. Λόγω του υψηλού ιξώδους τους, οι σύνθετες ρητίνες είναι υλικά κολλώδη και δύσκολα στον χειρισμό τους, με αποτέλεσμα η σωστή τοποθέτησή τους στα τοιχώματα της κοιλότητας, να γίνεται μία ιδιαίτερα απαιτητική διαδικασία. Μία τεχνική που φαίνεται να κερδίζει το ενδιαφέρον τόσο των κλινικών, όσο και των ερευνητών και έχει προταθεί για την αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων, είναι η προθέρμανση των συνθέτων ρητινών πριν την τοποθέτησή τους στην κοιλότητα και τον πολυμερισμό τους.
Από το 2005, άρχισαν να εμφανίζονται στη βιβλιογραφία κυρίως εργαστηριακές μελέτες, που εξετάζουν την επίδραση της προθέρμανσης στις ιδιότητες των συνθέτων ρητινών. Αν και αρκετές μελέτες, έχουν διερευνήσει και αποδείξει την επίδραση της προθέρμανσης, στο ρυθμό μετατροπής διπλών δεσμών και στις μηχανικές ιδιότητες, υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία σχετικά με την επίδραση της προθέρμανσης, στις οπτικές ιδιότητες. Λαμβάνοντας υπόψη την κλινική σημασία της σταθερότητας του χρώματος των σύγχρονων συνθέτων ρητινών, είναι σημαντικό να αξιολογηθεί η επίδραση των επαναλαμβανόμενων κύκλων προθέρμανσης, στις οπτικές ιδιότητές τους.
Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν, να εξεταστεί εάν οι επαναλαμβανόμενοι κύκλοι προθέρμανσης των συνθέτων ρητινών, μπορούν να επηρεάσουν τις οπτικές ιδιότητες του υλικού, ιδιαίτερα το χρώμα και τη διαφάνεια.
Υλικά και μέθοδοι
Στην παρούσα μελέτη επιλέχθηκαν τέσσερα διαφορετικά συστήματα συνθέτων ρητινών: δύο μονοχρωματικές ρητίνες, η Tetric EvoCeram και η G-Aenial anterior και δύο ρητίνες αδαμαντίνης-οδοντίνης, η Enamel Plus HRi και η Inspiro. Η απόχρωση που επιλέχθηκε ήταν η A2, από την Tetric Evo Ceram και την G-Aenial και η οδοντίνη A2, από την Enamel Plus HRi και την Inspiro. Η συσκευή που χρησιμοποιήθηκε για την προθέρμανση των υλικών, ήταν η Ena Heat (Micerium, Γένοβα, Ιταλία) και η θερμοκρασία που επιλέχθηκε, ήταν οι 55°C. Κατασκευάστηκαν συνολικά 160 δoκίμια ως εξής:
Για κάθε σύνθετη ρητίνη, κατασκευάστηκαν 5 δοκίμια σε θερμοκρασία δωματίου, που ήταν η ομάδα ελέγχου, 5 δοκίμια που έγιναν μετά από 3 κύκλους προθέρμανσης στους 55°C, 5 δοκίμια μετά από 6 κύκλους κ.λπ., μέχρι τον αριθμό των 21 κύκλων. Κάθε δοκίμιο κατασκευάστηκε χρησιμοποιώντας μία κυλινδρική μήτρα σιλικόνης, διαμέτρου 10 mm και ύψους 1 mm. Η ελεύθερη επιφάνεια της ρητίνης καλύφθηκε από μία διαφανή ταινία κελουλοΐτη και μία γυάλινη καλυπτρίδα, προκειμένου να συμπιεστεί η ρητίνη μέσα στη μήτρα. Στη συνέχεια, αφαιρέθηκε η καλυπτρίδα και κάθε δοκίμιο πολυμερίστηκε για 40 δευτερόλεπτα, με τη λυχνία πολυμερισμού bluephase style (Ivoclar Vivadent AG, Schaan, Liechtenstein), στα 1100 mW/cm2. Μετά την αφαίρεση της ταινίας κελουλοΐτη, κάθε δoκίμιο αφαιρέθηκε από τη μήτρα και γυαλίστηκε μέχρι τα 1000 grit, χρησιμοποιώντας γυαλόχαρτα και στη συνέχεια αποθηκεύτηκε σε απιονισμένο νερό, στους 37°C, για 24 ώρες.
Οι οπτικές ιδιότητες που μελετήθηκαν ήταν, το χρώμα και η ημιδιαφάνεια κάθε δοκιμίου. Έγιναν τρεις διαδοχικές μετρήσεις για κάθε δοκίμιο, σε λευκό υπόστρωμα και 3 μετρήσεις σε μαύρο υπόστρωμα, με το φορητό ενδοστοματικό σπεκτροφωτόμετρο, Spectroshade Micro, (MHT Optic Research AG, Niederhasli, Ελβετία). Καταγράφηκαν οι παράμετροι χρώματος L, a και b του CIE Lab.
Οι χρωματικές διαφορές υπολογίστηκαν με την εξίσωση CIEDE2000:
ΔE00 = [(ΔL'/kLSL)2+(ΔC'/kCSC)2+(ΔH'/kHSH)2+RT(ΔC'/kCSC) (ΔH'/kHSH)]1/2
Η παράμετρος διαφάνειας υπολογίστηκε με την εξίσωση:
TP = [(Lb-Lw)2 + (ab-aw)2 + (bb-bw)2] ½
όπου τα b και w αναφέρονται στο μαύρο και άσπρο υπόστρωμα, αντίστοιχα. Στη συνέχεια, υπολογίστηκαν οι διαφορές χρώματος (ΔΕ) και οι διαφορές ημιδιαφάνειας (ΔΤΡ) για κάθε δοκίμιο, μεταξύ της ομάδας ελέγχου και των άλλων.
Η μη παραμετρική δοκιμασία Friedman, πραγματοποιήθηκε για να συγκριθούν οι επαναλαμβανόμενες μετρήσεις (διαφορετικοί κύκλοι) των τιμών ΔΕ, ΤΡ και ΔΤΡ, ανά σύνθετη ρητίνη. Επιπλέον, όταν η δοκιμασία Friedman έδωσε στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα, διεξήχθησαν post-hoc Mann-Whitney U tests, για τον εντοπισμό σημαντικών διαφορών ανά ζεύγη. Το στατιστικό επίπεδο ορίστηκε στο 5% (p<0,05).
Αποτελέσματα
Η μη παραμετρική δοκιμασία Friedman, δεν έδειξε στατιστικά σημαντικές διαφορές για το ΔΕ για την Tetric EvoCeram, αλλά στατιστικά σημαντικές διαφορές, για το ΔΕ των άλλων τριών ρητινών και στατιστικά σημαντικές διαφορές για το ΤΡ, για όλες τις σύνθετες ρητίνες.
Η μέση τιμή ΔE00 για την Tetric EvoCeram, μεταξύ της ομάδας ελέγχου και της ομάδας των 21 κύκλων προθέρμανσης ήταν 0,30, μη στατιστικά σημαντική. Η μέση τιμή ΔΕ00 για την G-aenial, μεταξύ της ομάδας ελέγχου και της ομάδας των 21 κύκλων προθέρμανσης, ήταν 1,08, στατιστικά σημαντική. Η μέση τιμή ΔΕ00 για την Enamel Plus Hri, μεταξύ της ομάδας ελέγχου και της ομάδας των 21 κύκλων προθέρμανσης, ήταν 2,33, επίσης, στατιστικά σημαντική. Τέλος, η αντίστοιχη τιμή ΔΕ00 για την Ιnspiro, ήταν 0,77, η οποία είναι στατιστικά σημαντική.
Η μέση τιμή ημιδιαφάνειας, μεταξύ της ομάδας ελέγχου και της ομάδας των 21 κύκλων, αυξήθηκε για την Tetric EvoCeram, ενώ οι αντίστοιχες τιμές για τα άλλα τρία υλικά, φάνηκε να μειώνονται. Η τιμή ΔTPab για την Tetric EvoCeram, μεταξύ της ομάδας ελέγχου και της ομάδας των 21 κύκλων προθέρμανσης, ήταν 2,31. Η αντίστοιχη τιμή ΔTPab για την G-aenial, ήταν 0,68. Η αντίστοιχη τιμή ΔTPab για την Hri, ήταν 3,92. Τέλος, η τιμή ΔTPab για την Inspiro, μεταξύ της ομάδας ελέγχου και της ομάδας των 21 κύκλων προθέρμανσης, ήταν 0,28.
Συμπεράσματα
Για την πλειονότητα των υλικών που εξετάσθηκαν, οι διαφορές χρώματος και ημιδιαφάνειας, ήταν σε κλινικά αποδεκτό επίπεδο. Η ρητίνη Enamel Plus Hri, έδειξε τις πιο σημαντικές διαφορές, τόσο στο χρώμα όσο και στην ημιδιαφάνεια.
Από τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης, δεν φαίνεται ότι οι επαναλαμβανόμενοι κύκλοι προθέρμανσης, μπορούν να επηρεάσουν το χρώμα και τη διαφάνεια των συνθέτων ρητινών, σε κλινικά σημαντικό επίπεδο.
