Μονάδα:
Κατεύθυνση Διδακτική της ΒιολογίαςΒιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2023-07-31
Συγγραφέας:
Μελαγωνίτου Αναστασία
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ευαγγελία Μαυρικάκη, Καθηγήτρια Βιολογίας και Αγωγής Υγείας, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, ΕΚΠΑ
Κωνσταντίνος Σκορδούλης , Καθηγητής Επιστημολογίας και Διδακτικής Μεθοδολογίας της Φυσικής, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, ΕΚΠΑ
Μάρθα Γεωργίου, ΕΔΙΠ, Τμήμα Βιολογίας, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Η Ψευδοεπιστήμη την εποχή της COVID-19
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Η Ψευδοεπιστήμη την εποχή της COVID-19
Περίληψη:
Με την εμφάνιση της πανδημίας COVID-19, η ανθρωπότητα είχε να αντιμετωπίσει, εκτός από μια μεγάλη υγειονομική πρόκληση, και μια φοβερή δίνη παραπληροφόρησης, που έθετε εμπόδια στην αναχαίτιση της μετάδοσης του ιού. Η αποδοχή ψευδοεπιστημονικών απόψεων και η υιοθέτηση θεωριών συνωμοσίας δεν είναι ένα καινούργιο φαινόμενο στην ιστορία, και φαίνεται να συνδέεται με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και συμπεριφορές.
Στόχος αυτής της εργασίας ήταν να διερευνηθεί η συσχέτιση αυτών των χαρακτηριστικών και συμπεριφορών με την αποδοχή ψευδοεπιστημονικών απόψεων και την υιοθέτηση θεωριών συνωμοσίας που αφορούν στην πανδημία COVID-19, όπως ότι οι εμβολιασμένοι μεταδίδουν μολυσματικά σωματίδια ή ότι η χρήση μάσκας είναι επικίνδυνη για την υγεία των παιδιών. Το ερευνητικό εργαλείο ήταν ένα ερωτηματολόγιο 44 ερωτήσεων, το οποίο διαμοιράστηκε ηλεκτρονικά, είτε με κοινοποίηση σε ομάδες του Facebook οι οποίες είχαν ψευδοεπιστημονικό και συνωμοσιολογικό περιεχόμενο, είτε με προσωπικά μηνύματα στο Twitter σε άτομα που εξέφραζαν αντίστοιχες πεποιθήσεις στην εν λόγω πλατφόρμα, και τέλος με προσωπικά μηνύματα μέσω Messenger και Viber σε άτομα του φιλικού μου περιβάλλοντος που είναι γνωστό ότι υιοθετούν αντίστοιχες απόψεις.
Μετά από στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψαν συγκεκριμένα συμπεράσματα. Το φύλο, η ηλικία και το μορφωτικό επίπεδο δεν φαίνεται να επηρεάζουν στις περισσότερες περιπτώσεις την αποδοχή ψευδοεπιστημονικών απόψεων και θεωριών συνωμοσίας σχετικών με την πανδημία COVID-19. Η θρησκευτικότητα και η εμπιστοσύνη των ατόμων σε εκπροσώπους της πίστης που ακολουθούν, καθώς και η ενημέρωση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προβλέπουν με σχετικά μεγάλη βεβαιότητα την υιοθέτηση των παραπάνω αντιλήψεων. Αντίθετα, η εμπιστοσύνη σε επίσημες κυβερνητικές πηγές, σε οργανισμούς υγείας, φαρμάκων και νοσημάτων, στον προσωπικό τους γιατρό ή φαρμακοποιό αλλά και στα ελληνικά και διεθνή παραδοσιακά μέσα μαζικής ενημέρωσης προβλέπουν μικρότερη αποδοχή. Σχετικά με την πολιτική ιδεολογία, λιγότεροι αριστεροί υιοθετούν την άποψη ότι ο νέος κορωνοϊός κατασκευάστηκε σε βιολογικό εργαστήριο σε σχέση με τους κεντροδεξιούς.
Επίσης η αποδοχή έστω και μιας ψευδοεπιστημονικής άποψης ή θεωρίας συνωμοσίας σχετικής με την πανδημία COVID-19 από αυτές που συμπεριλήφθηκαν στο ερωτηματολόγιο, μπορεί να προβλέψει την αποδοχή και των υπολοίπων. Εκείνοι οι οποίοι έχουν εμβολιαστεί κατά του κορωνοϊού αποδέχονται σε μικρότερο βαθμό τις ψευδοεπιστημονικές απόψεις και τις θεωρίες συνομωσίας του ερωτηματολογίου, ενώ εκείνοι οι οποίοι πιστεύουν διαχρονικές θεωρίες συνωμοσίας (π.χ. ότι η κυβέρνηση κρατά πολλά και σημαντικά μυστικά από τον λαό, ότι διάφορες ασθένειες έχουν διασπαρθεί επίτηδες, ότι υπάρχει μια μικρή ομάδα που χειραγωγεί την παγκόσμια πολιτική σκηνή κ.α.) είναι πιθανό να αποδέχονται και αντίστοιχες αντιλήψεις για την πανδημία COVID-19.
Τα αισθήματα ανασφάλειας κατά τη διάρκεια της πανδημίας δεν φαίνεται να επηρέασαν τους συμμετέχοντες σημαντικά, ενώ αντίθετα τα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων φαίνεται να αυξάνουν τα ποσοστά αποδοχής των ψευδοεπιστημονικών απόψεων και θεωριών συνωμοσίας σχετικών με τον κορωνοϊό.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θετικές Επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
Ψευδοεπιστήμη, COVID-19, πανδημία, κορωνοϊός
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
194
