Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ευάγγελος Τέρπος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Μαριάννα Πολίτου, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Τα λεμφώματα αποτελούν μια ομάδα νεοπλασιών του λεμφικού ιστού με
εξαιρετικά μεγάλη ετερογένεια τόσο ως προς την ιστολογία τους, όσο και ως
προς τα κλινικά χαρακτηριστικά τους.
Η εμφάνιση θρομβώσεων στους ασθενείς με λέμφωμα είναι αυξημένη, με
εύρος 5%-59% και μπορεί να εμφανιστεί ως φλεβική θρομβοεμβολική νόσος,
σπανιότερα ως αρτηριακή θρόμβωση ή ως θρομβωτική μικραγγειοπάθεια. Στο
μικροπεριβάλλον του λεμφώματος αναπτύσσεται μία προθρομβωτική
κατάσταση, λόγω του υποκείμενου περιβάλλοντος ανοσοθρόμβωσης που
στοχεύει στην επιβίωση και την ανάπτυξη του λεμφώματος. Η παραγωγή
κυτοκινών από τα κύτταρα του νεοπλασματικού ιστού οδηγεί σε ενδοθηλιακή
βλάβη και ενεργοποίηση, καθώς και σε επιστράτευση κυττάρων του
ανοσοποιητικού, τα οποία ευθύνονται για την έκφραση προθρομβωτικών
ουσιών, όπως TF και φωσφατιδυλοσερίνη. Καταστάσεις όπως η λήψη
χημειοθεραπείας και η παρουσία λοιμώξεων, ενισχύουν την υποκείμενη
προθρομβωτική κατάσταση, συμβάλλοντας στην εμφάνιση θρομβώσεων.
Οι υπάρχουσες κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με τη λήψη
θρομβοπροφύλαξης στους ογκολογικούς ασθενείς δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν τα
ειδικά χαρακτηριστικά του λεμφώματος ως προς τον κίνδυνο εμφάνισης VTE.
Στη συγκεκριμένη εργασία έγινε βιβλιογραφική ανασκόπηση της επίπτωσης
της θρόμβωσης, καθώς και των εκτιμόμενων παραγόντων κινδύνου στους
ασθενείς με λέμφωμα. Ως παράγοντες κινδύνου αναγνωρίστηκαν το υψηλής
κακοήθειας NHL με ακόμη μεγαλύτερη επίπτωση στο PCNSL και PMBHL, το
προχωρημένο κλινικό στάδιο της νόσου, η παρουσία ογκώδους νόσου και η
συμμετοχή του μεσοθωρακίου. Ως προς τα χαρακτηριστικά των ασθενών,
παράγοντες κινδύνου θεωρήθηκαν το μειωμένο λειτουργικό στάδιο (ECOG
>/=2), και το ιστορικό VTE/ ATE, ενώ η ηλικία και ο δείκτης μάζας σώματος
δεν εμφάνισαν επαρκή συσχέτιση. Τα αποτελέσματα αυτά έρχονται σε μεγάλο
βαθμό σε συμφωνία με τα υπάρχοντα προγνωστικά μοντέλα θρόμβωσης για το
λέμφωμα, ThroLy και Tic- Lympho, επομένως τροποποίηση τους θα μπορούσε
να συμβάλει στην καλύτερη πρόβλεψη της θρόμβωσης στην κλινική πράξη. Η
συμβολή βιοδεικτών αιμοπεταλιακής ενεργοποίησης όπως ο MPV, P- selectin,
PLR, στην πρόβλεψη της θρόμβωσης θα μπορούσε να αξιολογηθεί, ωστόσο
χρειάζεται περεταίρω διερεύνηση της εφαρμογής τους στην κλινική πράξη.
Στόχο της συγκεκριμένης εργασίας αποτελεί η ανάλυση των
παθοφυσιολογικών μηχανισμών που οδηγούν στην προθρομβωτική κατάσταση
στους ασθενείς με λέμφωμα, αναφορά στα υπάρχοντα προγνωστικά μοντέλα
και αναγνώριση της ομάδας των ασθενών υψηλού κινδύνου για την ανάπτυξη
θρόμβωσης. Η ανάγκη για διεξαγωγή περισσότερων μελετών και η
διαμόρφωση αξιόπιστων προγνωστικών μοντέλων, είναι αδιαμφισβήτητη, ώστε
να είναι δυνατή η εξατομικευμένη θεραπεία και η σωστή χρήση της
αντιπηκτικής αγωγής στους ασθενείς υψηλού κινδύνου.
