Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας της εφαρμογής προγράμματος διαχείρισης αντιβιοτικών (antibiotic stewardship program) σε τριτοβάθμιο γενικό νοσοκομείο

Διδακτορική Διατριβή uoadl:3364608 37 Αναγνώσεις

Μονάδα:
Τμήμα Ιατρικής
Βιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2023-11-14
Έτος εκπόνησης:
2023
Συγγραφέας:
Χρύσου Κωνσταντίνα
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Σπύρος Πουρνάρας, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Αθανάσιος Τσακρής, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Νικόλαος Σύψας, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Σωτήριος Τσιόδρας, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Γεωργία Βρυώνη, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Aντώνιος Παπαδόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ευαγγελία Δημητρούλια, Επίκουρη Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας της εφαρμογής προγράμματος διαχείρισης αντιβιοτικών (antibiotic stewardship program) σε τριτοβάθμιο γενικό νοσοκομείο
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας της εφαρμογής προγράμματος διαχείρισης αντιβιοτικών (antibiotic stewardship program) σε τριτοβάθμιο γενικό νοσοκομείο
Περίληψη:
Σκοπός αυτής της μελέτης ήταν να διερευνήσει την επίδραση και την αποτελεσματικότητα της εφαρμογής ενός προγράμματος διαχείρισης αντιβιοτικών (Antibiotic Stewardship Program - ASP) στην κατανάλωση αντιβιοτικών, σε ένα τριτοβάθμιο νοσοκομείο 427 κλινών. Η Επιτροπή Νοσοκομειακών Λοιμώξεων του Τζανείου Γενικού Νοσοκομείου Πειραιά εφάρμοσε ένα ASP από τον Ιανουάριο του 2016, έχοντας ως στόχο τη μείωση της ακατάλληλης χρήσης αντιβιοτικών με τη χρήση βελτιωμένων πρακτικών συνταγογράφησης, αποβλέποντας στην ανακοπή της αυξανόμενης μικροβιακής αντοχής και μακροπρόθεσμα στη μείωσή της.
Το πρόγραμμα περιελάμβανε τόσο στρατηγικές προέγκρισης, όσο και στρατηγικές προοπτικού ελέγχου και επανελέγχου (ανατροφοδότησης). Αρχικά συλλέχθηκαν από το φαρμακείο και το τμήμα πληροφορικής του Νοσοκομείου τα δεδομένα σχετικά με την κατανάλωση αντιβιοτικών του έτους 2015, πριν από την παρέμβαση, και στη συνέχεια τα αντίστοιχα δεδομένα για κάθε έτος από τα επόμενα 4 έτη (2016-2019), μετά την παρέμβαση. Η κατανάλωση αντιβιοτικών εκφράστηκε ως ημερήσιες καθορισμένες δόσεις ανά 100 ασθενο-ημέρες (Defined Daily Doses-DDD / 100 patient-days-PD) και οι μεταβολές μεταξύ των ετών 2015 και 2016-19 αξιολογήθηκαν στατιστικά με το paired t-Test. Τα ποσοστά αντοχής στα αντιβιοτικά για τα σημαντικότερα νοσοκομειακά παθογόνα παρακολουθήθηκαν και καταγράφηκαν ετησίως για όλη την περίοδο 2015-2019.
Η εφαρμογή του ASP οδήγησε σε σημαντική μείωση της κατανάλωσης των περισσότερων αντιβιοτικών. Η συνολική χρήση αντιβιοτικών μειώθηκε κατά 14,83% (από 90,88 το 2015 σε 77,40 DDDs/100 PD το 2016, με μείωση κατά 16,03% για τα κοινά (μη προστατευόμενα) και κατά 13,76% για τα προστατευόμενα αντιβιοτικά. Η μέση μείωση για τα έτη 2016-2019 ήταν 8,23% (p=0,034), ήτοι 7,87% για τα κοινά (p=0,138) και 8,58% (p=0,05) για τα προστατευόμενα. Αρκετά αντιβιοτικά υπό περιορισμό, όπως η κολιστίνη, οι καρβαπενέμες, οι κινολόνες και η τιγεκυκλίνη παρουσίασαν σημαντικά μειωμένη χρήση μετά την παρέμβαση. Δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές μεταβολές στα ποσοστά αντοχής, εκτός από μια φθίνουσα τάση για την κολιστίνη και την τιγεκυκλίνη που αφορούσε στα Acinetobacter baumannii και Klebsiella pneumoniae και επίσης για τη βανκομυκίνη όσον αφορά στους εντεροκόκκους.
Το ASP πέτυχε τη μείωση της κατανάλωσης αντιβιοτικών, ιδιαίτερα κατά το πρώτο έτος εφαρμογής του, η οποία διατηρήθηκε και στα επόμενα τρία έτη. Είναι ενδιαφέρον ότι κάποια αντιβιοτικά, για τα οποία χρειαζόταν προέγκριση, παρουσίασαν χαμηλότερη μείωση της κατανάλωσης σε σύγκριση με τα υπόλοιπα αντιβιοτικά, προφανώς διότι για τα συγκεκριμένα αντιβιοτικά χρειαζόταν προέγκριση και πριν από την εφαρμογή του προγράμματος. Οι πιθανές επιπτώσεις του ASP στη μείωση των ποσοστών αντοχής αναμένεται να φανούν στο μέλλον.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Διαχείριση αντιβιοτικών, Επιμελητεία αντιβιοτικών, Κόστος αντιβιοτικών, Κατανάλωση αντιβιοτικών, Μικροβιακή αντοχή
Ευρετήριο:
Όχι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Εικονογραφημένη:
Ναι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
172
Αριθμός σελίδων:
143
Chrysou_Konstantina_PhD.pdf (3 MB) Άνοιγμα σε νέο παράθυρο