Τμήμα Φιλοσοφίας
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής

2023-12-25

2023

Γούναρη Σωτηρία-Ισμήνη

Γεράσιμος Κακολύρης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Φιλοσοφίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ασημίνα Καραβαντά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Κανάκης Λελεδάκης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Dorothea Olkowski, Διακεκριμένη Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλοσοφίας Πανεπιστήμιο Κολοράντο, Κολοράντο Σπρινγκς
Ιωάννης Πρελορέντζος, Καθηγητής, Τμήμα Φιλοσοφίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Αριστοτέλης Στυλιανού, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Nathan Widder, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής, Διεθνών Σχέσεων και Φιλοσοφίας, Royal Holloway, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου

The Concept of Affect through the Lens of Intensity and Becoming: A Philosophical Inquiry in Spinoza, Deleuze and Guattari

Αγγλικά

Η έννοια του συναισθήματος υπό την οπτική της έντασης και του γίγνεσθαι: Μια φιλοσοφική έρευνα στους Σπινόζα, Ντελέζ και Γκουατταρί

Στην παρούσα διατριβή, μελετώ την έννοια του συναισθήματος-επίδρασης (affect) στις φιλοσοφίες των Baruch Spinoza και των Gilles Deleuze και Félix Guattari. Εκκινώντας από τη Σπινοζική αντίληψη του συναισθήματος ως τροποποίηση της εμμενούς υπόστασης, στη συνέχεια διερευνώ τις συνέπειες της σύλληψης του συναισθήματος ως διακύμανση της έντασης στο έργο των Deleuze και Guattari. Σύμφωνα με αυτούς, η ένταση, ή διαφορά καθαυτή, αποτελεί μέρος ενός τριαδικού μεταφυσικού σχήματος που περιλαμβάνει ακόμα το δυνητικό και το εν ενεργεία (ενεργό, actual). Αποτελεί μια δύναμη παραγωγής καινοτομίας την οποία επιτυγχάνει μέσω της διαζευκτικής σύνθεσης ετεροτήτων υπό το χαρακτηριστικό της τάσης προς ένα όριο. Η ένταση χαρακτηρίζει την κοινή στιγμή γένεσης της αισθητικότητας και της ιδεατότητας και αποτελεί όρο δυνατότητας και των δύο. Ακολούθως, το συναίσθημα δηλώνει τη διακύμανση αυτής της γενεσιουργού δύναμης του αισθητού και της ιδεατότητας και τη δημιουργική λειτουργία της αισθητικότητας. Χαρακτηριστικό το συναισθήματος είναι ότι προσδιορίζεται σε σχέση με ένα εντατικό οριακό σημείο μηδέν. Σε αυτό το οριακό σημείο συνυπάρχουν η φαινομενική ακύρωση της έντασης στην επανάληψη της συνήθειας, και η καινοτόμος δημιουργική δύναμη του χρόνου ή αλλιώς Θάνατος κατά Deleuze. Η ενότητα των εμπειρικών, εκτεταμένων οντοτήτων προϋποθέτει και εμπεριέχει τις προ-εμπειρικές μοναδικότητες (singularities) από τις οποίες προκύπτει. Το συναίσθημα νοείται έτσι ως μια πρωταρχική καινοτομία ή διαφορά που αποτελεί όρο δυνατότητας της εμφάνισης επαναλαμβανόμενων, συνηθισμένων τρόπων ύπαρξης. Στη συνέχεια αναλύεται η ηθική σημασία του συναισθήματος σε συμπλοκή με αυτό που οι Deleuze και Guattari ονομάζουν γίγνεσθαι-μειονότητα. Αυτή η συσχέτιση προκύπτει άμεσα από τη μεταφυσική της έντασης ως περάσματος στο γενετικό σημείο μηδέν το οποίο αποκαλύπτει τον δυναμισμό που προϋποτίθεται στα φαινομενικά ενοποιημένα αντικείμενα και από τον οποίον τα τελευταία προκύπτουν. Τέλος, αναλύεται η συνθετική λειτουργία του συναισθήματος ως συνδυασμού της καθαυτό διαφοράς και της Χιουμιανής αρχής της εξωτερικότητας των σχέσεων. Ούτε εσωτερικό, ούτε εξωτερικό, το συναίσθημα αναδύεται στο ενδιάμεσο όριο δημιουργώντας νέες σχέσεις και τους αντίστοιχους όρους τους. Η συσχέτιση του συναισθήματος-επίδρασης με τα κοινώς εννοούμενα συναισθήματα (emotions) αξιολογείται σε σχέση με την απο-υποκειμενοποιητική τους λειτουργία, η οποία αναδεικνύεται στις καταφατικές λειτουργίες του πόνου και της από-προσωποποίησης. Περνώντας από την εμμενή του λειτουργία στον Σπινόζα στη μετα-ανθρώπινη λειτουργία του κατά Ντελέζ και Γκουαταρί, το συναίσθημα δηλώνει μια δημιουργική δύναμη παραγωγής του νέου.

Φιλοσοφία- Ψυχολογία

Συναίσθημα, ένταση, γίγνεσθαι, μειονότητα

Όχι

0

Όχι

765

261

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο έως 2025-07-10.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/3374922