Μονάδα:
Κατεύθυνση Μετάφραση: Ελληνική, Αγγλική, ΡωσικήΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2024-04-21
Συγγραφέας:
Κωσταράγκου Μαρία
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Τατιάνα Μπορίσοβα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Σλαβικών Σπουδών, Φιλοσοφική Σχολή, ΕΚΠΑ
Όλγα Αλεξανδροπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Σλαβικών Σπουδών, Φιλοσοφική Σχολή, ΕΚΠΑ
Μαρία Σιδηροπούλου, Αφυπηρετήσασα Καθηγήτρια, Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Αναπαράσταση της κοινωνικής τάξης και της ταυτότητας του φύλου στο διήγημα του Ντοστογιέφσκι «Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο και ο γάμος» και η σύγκρισή με ελληνικές και αγγλικές μεταφράσεις
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Ρωσικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Αναπαράσταση της κοινωνικής τάξης και της ταυτότητας του φύλου στο διήγημα του Ντοστογιέφσκι «Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο και ο γάμος» και η σύγκρισή με ελληνικές και αγγλικές μεταφράσεις
Περίληψη:
Τα ζητήματα της κοινωνικής τάξης και της ταυτότητας του φύλου βρίσκονται στο
επίκεντρο της σύγχρονης ανθρωπολογίας και γλωσσολογίας. Στην παρούσα εργασία
προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε αυτά τα φαινόμενα στη διαπολιτισμική και
διαχρονική τους διάσταση μέσω της ανάλυσης της αναδιατύπωσης των ταυτοτήτων
των λογοτεχνικών ηρώων σε μεταφράσεις. Συγκεκριμένα η εργασία έχει ως στόχο τη
διερεύνηση των φαινομένων της κοινωνικής τάξης και της ταυτότητας του φύλου
μέσα από το διήγημα του Φιοντόρ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέφσκι «Елка и свадьба» (Το
Χριστουγεννιάτικο δέντρο και γάμος), το οποίο δημοσιεύτηκε το 1848. Βάσει πέντε
ελληνικών μεταφράσεων (Θεόδωρος Βελλιανίτης (1886), Γεώργιος Σημηριώτης
(1989), Ελένη Μπακοπούλου (2003), Σοφία Αργυροπούλου (2005), Τζένη
Κουσουνέλου (2022)) και δυο αγγλικών (Constance Garnett (1917), Thomas Seltzer
(1918)) αναλύονται οι μεταφραστικές διαφορές μεταξύ των κειμένων. Εκτιμάται σε τι
βαθμό οι διαφορές που εντοπίζονται επηρεάζουν το πρωτότυπο κείμενο αλλά και το
νόημα που θέλει να μεταφέρει ο Ντοστογιέφσκι στο αναγνωστικό κοινό, ιδιαίτερα σε
θέματα που σχετίζονται με κοινωνικές ταυτότητες και την ταυτότητα του φύλου.
Μεθοδολογικά βασιζόμαστε σε ανάλυση πρωτογενούς υλικού (αποσπασμάτων
μεταφρασμάτων σε σύγκριση με το πρωτότυπο κείμενο) καθώς και δευτερογενούς
υλικού δηλαδή αποτελεσμάτων ερωτηματολογίου το οποίο συμπληρώθηκε από
φυσικούς ομιλητές της Ελληνικής γλώσσας (βλ. Παράρτημα). Διαπιστώσαμε πως οι
ελληνικές και οι αγγλικές μεταφράσεις σε σχέση με το πρωτότυπο κείμενο
παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις αναφορικά με την ταυτότητα του φύλου και της
κοινωνικής τάξης λόγω του διαφορετικού πολιτισμικού υπόβαθρου που υπάρχει σε
κάθε κοινωνία, της διαφορετικής χρονικής περιόδου κατά την οποία
πραγματοποιήθηκαν οι μεταφράσεις, καθώς και του φύλου και της προσωπικότητας
του/της μεταφραστή/τριας. Συγκεκριμένα εντοπίστηκαν σημαντικές αποκλίσεις στις
αγγλικές μεταφράσεις σχετικά με την απόδοση της κοινωνικής τάξης και σχετικών
διακρίσεων λόγω της μικρότερης διαφοράς ισχύος σε αντίστοιχη κοινωνία, ενώ στις
ελληνικές μεταφράσεις παρατηρείται διαφοροποίηση ανάλογα με τη χρονολογία
σύνταξης. Σχετικά με την απόδοση διακρίσεων που σχετίζονται με το φύλο
διαπιστώσαμε ότι επηρεάζονται από το φύλο του/της μεταφραστή. Η εργασία
απαρτίζεται από πέντε (5) κεφάλαια, βιβλιογραφική λίστα και ένα παράρτημα. Στο
πρώτο κεφάλαιο παρατίθενται πληροφορίες για τον συγγραφέα και το λογοτεχνικό
του έργο, για τους μεταφραστές, καθώς επίσης γίνεται ανάλυση της πλοκής του έργου
και των χαρακτήρων. Στο δεύτερο κεφάλαιο πραγματοποιείται εκτενής σχολιασμός
της θεωρίας των άνωθι κοινωνικών φαινομένων με την ανασκόπηση της σχετικής
επιστημονικής βιβλιογραφίας, ενώ στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η μεθοδολογία
της έρευνας. Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται ανάλυση δεδομένων και σχολιασμός
πορισμάτων του ερωτηματολογίου, ενώ στο τελευταίο κεφάλαιο ανακεφαλαιώνονται
τα βασική συμπεράσματα της έρευνας. Τα αποτελέσματα της εργασίας συμβάλλουν
στην κατανόηση των διαπολιτισμικών διαφορών, διαφωτίζουν τον ρόλο της
μετάφρασης στον διαπολιτισμικό διάλογο και παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τη
μεταφρασεολογία, συγκριτική πραγματολογία και διαπολιτισμική ανθρωπολογία.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Γλώσσα – Λογοτεχνία
Λέξεις-κλειδιά:
Φ. Ντοστογιέφσκι, «Το χριστουγεννιάτικο δέντρο και ο γάμος», αγγλικές και ελληνικές μεταφράσεις ρωσικής λογοτεχνίας, κοινωνική τάξη, φύλο, ταυτότητα
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
74
