Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Θωμάς Μπαμπάλης
Καθηγητής
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη:
Εισαγωγή: Η επαγγελματική εξουθένωση συνιστά ένα σημαντικό πρόβλημα στο
σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον. Αν και το φαινόμενο αυτό εξετάζεται κυρίως σε
επαγγελματικές ομάδες όπως οι ιατροί και οι νοσηλευτές, άλλες επαγγελματικές
ομάδες, όπως οι ψυχολόγοι και οι εκπαιδευτικοί, διακρίνονται επίσης από υψηλά
ποσοστά.
Στόχος: Η συγκριτική εξέταση της επαγγελματικής εξουθένωσης και της
ενσυναίσθησης σε ένα δείγμα ψυχολόγων και εκπαιδευτικών.
Μεθοδολογία: Για το σκοπό της έρευνας, χορηγήθηκαν σε 60 ψυχολόγους και σε 60
εκπαιδευτικούς τα ερωτηματολόγια Maslach Burnout Inventory και Empathy
Quotient, τα οποία αξιολογούν την ενσυναίσθηση και την επαγγελματική
εξουθένωση, αντίστοιχα. Βάσει του συγκεκριμένου εργαλείου αξιολόγησης της
εξουθένωσης, αυτή απαρτίζεται από τρεις διαστάσεις, που είναι η συναισθηματική
εξάντληση, η αποπροσωποποίηση και το αίσθημα προσωπικής ολοκλήρωσης. Οι
συμμετέχοντες συγκεντρώθηκαν μέσω του διαδικτύου και οι μετρήσεις απαντήθηκαν
σε μια φόρμα του Google Forms. Μετά από τη συγκέντρωση 120 ολοκληρωμένων
απαντήσεων, τα δεδομένα των συμμετεχόντων εισήχθησαν στο SPSS, ώστε να
αναλυθούν.
Αποτελέσματα: Το σκορ της συνολικής εξουθένωσης ήταν πιο υψηλό για τους
εκπαιδευτικούς σε σχέση με τους ψυχολόγους (p=0.000), χωρίς όμως να
διαπιστωθούν σημαντικές διαφορές στις τρεις επιμέρους διαστάσεις της. Η
ενσυναίσθηση δεν διαφοροποιούταν σε σημαντικό βαθμό ανάμεσα στις δύο ομάδες
(p=.956). Η ενσυναίσθηση σχετιζόταν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό με τη
συναισθηματική εξάντληση των συμμετεχόντων (r=-.534, p=.000), την
αποπροσωποποίηση (r=-.557, p=.000) και το αίσθημα προσωπικής ολοκλήρωσης
(r=.531, p=.000), αν και δεν υπήρχαν στατιστικά σημαντικές σχέσεις με τη συνολική
εξουθένωση (r=-.238, p=.000).
Συμπεράσματα: Ενδεχομένως οι πιέσεις που ασκήθηκαν στο εκπαιδευτικό σύστημα
κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών λόγω της πανδημίας COVID-19 να ήταν
αναλογικά υψηλότερες σε σχέση με τις πιέσεις που αντιμετώπισαν στο επαγγελματικό
τους περιβάλλον οι ψυχολόγοι, δυναμικές που ενδεχομένως να ευθύνονται για τα
υψηλότερα επίπεδα συνολικής εξουθένωσης στους εκπαιδευτικούς. Δεδομένου ότι οι
επιμέρους διαστάσεις της εξουθένωσης σχετίζονταν με την ενσυναίσθηση, θα ήταν
χρήσιμη η αξιοποίηση αυτής για την εφαρμογή παρεμβάσεων στους ψυχολόγους και
στους εκπαιδευτικούς, ώστε να περιοριστεί η αρνητική επίδραση της εξουθένωσης.
Λέξεις-κλειδιά:
ενσυναίσθηση, επαγγελματική εξουθένωση, εκπαιδευτικοί,, ψυχολόγοι
