Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γαζούλη Μαρία, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Κοτσίνας Αθανάσιος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ρουμπελάκη Μαρία, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Το πορώδες παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα αντιπροσωπεύει το 90 % του καρκίνου του
παγκρέατος και θεωρείται μία από τις πιο θανατηφόρες κακοήθειες του 21ου αιώνα.
Εκτιμάται ότι σε λίγες δεκαετίες θα γίνει η δεύτερη αιτία θανάτου που σχετίζεται με
τον καρκίνο, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Παρόλο που τα στατιστικά στοιχεία ως
προς την επιβίωση έχουν βελτιωθεί την τελευταία δεκαετία μέσω της κατανόησης της
βιολογικής βάσης της νόσου και της βελτίωσης της κλινικής φροντίδας, το ποσοστό
5ετούς επιβίωσης παραμένει πολύ φτωχό και δεν ξεπερνά το 12%, ενώ λιγότερο από
το 20% των ασθενών επιβιώνει για περισσότερο από 1 έτος. Η απουσία απλών,
πρώιμων τεχνικών ανίχνευσης συμβάλλει στην καθυστερημένη διάγνωση της νόσου
και στη συνέχεια στην υψηλή θνησιμότητα, καθώς τα συμπτώματα δεν εκδηλώνονται
μέχρι ο καρκίνος να προχωρήσει και να εξαπλωθεί σε άλλες περιοχές. Από την άλλη
πλευρά, οι παγκρεατικοί νευροενδοκρινείς όγκοι (PNET) προέρχονται από
νευροενδοκρινικά κύτταρα του παγκρέατος, παρουσιάζοντας βραδύτερη ανάπτυξη
και ορμονική υπερέκκριση σε σύγκριση με το πορώδες αδενοκαρκίνωμα του
παγκρέατος (PDAC). Παρά τη σπανιότητά τους, τα PNETs εμφανίζουν ετερογένεια
στην ιστολογία και την κλινική συμπεριφορά. Η πρόγνωση ποικίλλει με βάση
παράγοντες όπως το μέγεθος του όγκου, ο βαθμός και οι μεταστάσεις, με τα ποσοστά
5ετούς επιβίωσης να κυμαίνονται από 40% έως 90%. Παρά τις εξελίξεις στη θεραπεία,
συμπεριλαμβανομένης της χειρουργικής επέμβασης και των στοχευμένων
θεραπειών, οι προκλήσεις στη διαχείριση των PNET εξακολουθούν να υφίστανται,
γεγονός που επιτάσσει συνεχείς ερευνητικές προσπάθειες για τη βελτίωση των
αποτελεσμάτων.
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση της πιθανής συσχέτισης 3
μονονουκλεοτιδικών πολυμορφισμών (αλλαγή μίας νουκλεοτιδικής βάσης) της
Σιρτουίνης 1 (SIRT1), μιας πρωτεϊνικής αποακετυλάσης που εμπλέκεται σε διάφορες
κυτταρικές διεργασίες, συμπεριλαμβανομένης της γήρανσης, του μεταβολισμού και
της καρκινογένεσης. Πραγματοποιήθηκε γονοτύπηση των δειγμάτων για τους
πολυμορφισμούς: rs3758391, rs144124002 και rs369274325.
Οι πολυμορφισμοί rs3758391 και rs144124002 εξετάστηκαν τόσο σε ασθενείς με
PDAC όσο και σε ασθενείς με PNET, ενώ ο rs369274325 εξετάστηκε μόνο σε ασθενείς
με PDAC. Η σύγκριση της συχνότητας των γονοτύπων δεν έδειξε καμία συσχέτιση του
rs144124002 με την εμφάνιση PDAC και PNET. Ο πολυμορφισμός rs369274325 δεν
έδειξε επίσης σημαντική συσχέτιση με το PDAC. Στην περίπτωση του rs3758391,
υπήρξε πολύ ισχυρή συσχέτιση με το παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα, τόσο σε επίπεδο
γονότυπου όσο και σε επίπεδο αλληλόμορφου. Δυστυχώς, λόγω του μικρού αριθμού
δειγμάτων ασθενών με PNET, δεν ήταν δυνατή η εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων.
Συμπερασματικά, ο πολυμορφισμός rs3758391 θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως
δυνητικός βιοδείκτης για το παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα λόγω της ισχυρής
συσχέτισής του με τη νόσο, όπως φάνηκε στην παρούσα μελέτη.
Λέξεις-κλειδιά:
Σιρτουίνες, Σιρτουίνη 1, Καρκίνος του παγκρέατος, Πολυμορφισμοί
